Nga Blerta Haxhiaj
Marina Abramoviç lindi me 30 nentor 1946 në Beograd FR Serbi ”“ FPR Jugosllavi, veprimtaria e saj bazohet në raportin mes performancës dhe audiencës, limitet e trupit dhe ne kufijte e mendjes. Abramoviç është përshkruar si ”˜nëna e artit performativ’ ajo është e para që eksperimentoi nje nocion te ri të identitetit duke përformuar në sajë të prezencës të të tjerëve drejteperdrejtë e fokusuar në ”˜dhimbje të paimagjinueshme, gjak dhe limitin fizik të trupit’ ”“ në nje intërvistë të publikuar në 1998 ajo përshkruan se si nëna e saj mori komplet kontrollin të stilit ushtarak mbi mua dhe vëllain tim.
Nuk ishte e lejuar qe te largohesha nga shtëpia pas ores 10 të darkës deri sa të arrija moshën 29 vjeçare … të gjitha përformancat në Jugosllavi janë përformuar para orës 10 të mbrëmjes sepse në orën 10 duhet të isha në shtëpi. Eshtë një çmenduri e vërtetë, mirëpo të gjitha prerjet e vetëvetës, tërhiqjet, djegjet e vetëvetës gati pothuajse duke rrezikuar dhe humbur jeten time, ne yllin përvëlues, e gjitha kjo është përformuar para orës 10 të mbrëmjes” në përformancën e saj të pare në Edinburgh në vitin 1973 Abramoviç eksploron elementet e ritualit dhe te metodës duke luajtur lojën Ruse duke u munduar të eksploroje limitet e trupit dhe të mendjes njerëzore në sajë të gjëndjes të subkoshiencës të përformuesit ”˜në momentin kur futeni brenda në kornizen e një përformance ju mund të shtyni trupin tuaj për të bërë gjëra të cilat as që mund të i keni imagjinuar
” Shoqëria Shqiptare ka nëvojë për artista të tillë? A kemi vallë Artista të tillë? Apo ndoshta artista të këtij lloji duhet shtypur dhe avulluar sepse Arti është një nga rrugët që bashkon kultura të ndryshme dhe i ndërthurë ato në atë mënyre që nuk shkëputën dhe nuk vdesin kurre… ndoshta ndoshta edhe politika ka nevoje për limitin kohor kur të gjitha përformancat duhet të përformohen para orës 10 të mbrëmjes dhe pastaj çdo gje rikthehet në normalitet sepse duhet të kthehemi në shtepi për të filluar të nesermën …
Në një tjetër performance Abramoviç tenton të ri-evokoje energjinë e dhimbjes ekstreme trupore duke përdorur një yll stërmadh duke e ndezur atë në fillim të përformancës për të kaluar tej përtej. Dukë qëndruar jashtë yllit artistja prêt thonjte, thonjt e këmbës dhe flokët e saj dhe kur mbaron me këto ajo i hedh në zjarr duke krijuar flake të reja në çdo hedhje që bën. Duke djegur yllin pesë cepësh komunist ajo përfaqëson një purifikim mendor dhe fizik, duke shënjëstruar skenën politike të së kaluarës saj. Pastaj duke ecur përmes yllit në flake e sipër në qëndër të yllit artisti e humb vetëdijës nga tymi dhe flakët saqë audienca e verën që flakët janë kaq afër trupit tësaj duke ndërhyrëpër ta shpëtuar. Më vonëAbramoviç komenton mbi eksperiencën e saj për këtë përformancë“ isha më të vërtete shumë e zemëruar sepse e kuptova që aty kishtë një limit fizik; dhe kur humb vetëdijen ju nuk mund tëjeni prezente; nuk mund tëpërformosh”.
Duke eksperimentuar mëtutje, gjithnje e me shume inkuadrohet brenda përformancës në përformancën e radhes e ndarë në dy pjese; në pjesën e parë ajo pin një kokerr apo pilule e përshkruar për skizofrenët dhe eksperimenton efektet e saj për 50 minuta, duke qëne komplet e shendetshme trupi i marinës reagon dhunshëm ndaj drogës dhe eksperimenton masën dhe lëvizjet e pakontrolueshme tëtrupit gjatë përformancës ku sidoqofte ajo merr kontrollin e trupit të saj dhe mendja e saj 
ishte e kthjellet… në pjesën e dytë të përformancës ajo merr nje ilaç për katatonikët, një gjendje ku muskujt e individit janë të palëvizshëm dhe qëndrojnë në një pozicion të njëjtë për orate gjata. Fizikisht ishtë prezentë mirëpo mentalisht ishtë në të ardhmen .. ajo përshkruan se si kishtë të ftohtë në fillim, kur kishte humbur vetedijen dhe duke harruar se ku dhe me kënd ishtë, ne fakt ajo kishtë dhe humbje të kujtesës në momente të caktuara. E tërë kjo ishtë projekt për të eksploruar lidhjet mes trupit dhe mendjes…
Përformanca më e njohur nga Marina duke vënë në pah raportin mes performuesit dhe audencës ajo e zhvillon si nje nga sfidat e saj me të mëdha …ku publiku është i detyruar ta sulmojë atë.. Abramovic qëndron në një tavoline më 72 objekte që publiku duhet ti përdorë në çdo mënyrë që ata preferojnë, disa nga këto objektë janë që të sjellin kënaqësi, ndërsa objekte të tjera janë që të sjellin dhimbje apo mund ta dëmtojnë atë (trendafil, mjalte, rrip, vaj ulliri, gersherë, skalp, nje pistolete dhe nje plumb i vetem) disa nga objektet. Për 6 ore audience është lejuar të manipuloje më trupin e artistes dhe reagimet e saj, e tërë kjo ishte si performance për të treguar se sa vulnerable dhe agresiv mund të jetë subjekti njerëzor i fshehur nga pasojat sociale.
Në përfundim të përformancës trupi i saj ishte i dhunuar, i sulmuar dhe zhvlerësuar nën imazhin që Abramoviç e quajtën “Madona, nënë dhe e përdale” duke i shqyer rrobat, duke e prere …e rëndësishme për tu vënë re është ndërrimi i roleve nga përformuesi në audience dhe nga audience në përformues që artistja e arrin më së miri. Arti i saj përfaqëson objektivizimin e trupit femëror duke lejuar audiencën që të veprojnë site duan më të duke e derguar deri atje në limitet e të pranueshmes.
Më vonë artistja e përshkruan “ Ajo që mësova nga kjo ..është se nësë e lejoni që audienca të ju sundoje, ajo mund të ju vrasë juve …me të vërtete u ndjeva e dhunuar, ata me prene dhe shqyen rrobat, me ngulen gjembat e trendafilit në stomak, nje përson më drejtoi armën në kokën time dhe një tjetër i’a largoiU krijua nje
atmosfere agresive , saktesisht pas 6 oresh siç e kisha planifikuar u ngrita dhe fillova te eci përmes audiencës. Të gjithë u larguan më vrap për ti ikur një konfrontimi aktuar dhë të dhunshëm” e tërë kjo reprezanton një art të dhunshëm dhe realitet …
Marina Abramoviç ka një veprimtari dhe nje krijimtari mahnitesë që nuk mund të kaloje pa u vënë re sepse përmes artit të saj lidh artistin me audiencën dhe lidhshmeria që krijohet nuk vënitet …duke u ulur në një Tavolinë me Marinën është një ndër përrformancat e saj maratonike ”˜Artisti është present” 736 ore dhe 30 minuta palevizur statike e ulur në nje karrige …
Së bashku më bashkëpunëtoret e saj kanë realizuat shume projekte dhe përformanca tëndryshme të paharrueshme …me një inkluzivitet të saj artisti është present në çdo sfere dhe në çdo rrafsh jo vetem ne film, ne teater, festival …Art është të krijosh një ekzistencë të bukur që të japë jetë. ”“ sado e dhunshme mund të paraqitet.
