Home Gjeo-Ekonomia “BBC” artikull për Alpet Shqiptare: Shqipëria vendi më i keqkuptuar i Evropës

“BBC” artikull për Alpet Shqiptare: Shqipëria vendi më i keqkuptuar i Evropës

Media prestigjoze britanike BBC i ka kushtuar një artikull natyrës së vendit tonë dhe konkretisht Alpeve shqiptare.

Teksa jep detaje të historisë së Shqipërisë, gazetari Peter Elia autori i shkrimit e cileson Shqipërinë si enigmën e Europës.

Sipas tij vendi ynë po përdor turizmin si një mënyrë për t’i  ftuar njerëzit ta vizitojnë dhe për t’u mësuar atyre se si një vend mund të shërohet dhe të ndryshojë.

Artikulli i BBC

Duke ecur nëpër luginat e gjelbra dhe livadhet e shpërndara nga lulet e egra nën rrezet e diellit flakëruese, me Alpet Shqiptare të grira që ngrihen lart, u godita nga largësia e plotë e këtij peizazhi. Ndryshe nga vendpushimet më të famshme alpine të Evropës, nuk kishte hotele apo ashensorë skish në horizont. Në vend të kësaj, mjedisi gjithëpërfshirës ngjalli një ndjenjë befasuese izolimi dhe nuk mund të mos ndihesha sikur kisha hyrë në një tokë sekrete që i ishte shmangur disi vëmendjes së botës së jashtme.

Duke u shtrirë nga Shqipëria Veriore në Kosovën jugore dhe në verilindje të Malit të Zi, Alpet Shqiptare njihen më mirë me emrat e tyre vendas shqip (Bjeshkët e Nëmuna) dhe serbo-kroatisht (Prokletije).

Megjithatë, pyetja se si këto shpate gëlqerore të dhëmbëzuara e morën emrin e tyre të pazakontë, mbetet një mister.

Sipas legjendës lokale, djalli shpëtoi nga ferri dhe krijoi karstet e thepisura akullnajore në një ditë të vetme të keqe. Disa thonë se emri i alpeve rrjedh nga një grua që mallkoi malet kur po ecte nëpër to me fëmijët e saj në një ditë të nxehtë dhe nuk mund të gjente ujë. Të tjerë pretendojnë se ushtarët sllavë u dhanë maleve emrin e tyre ndërsa përpiqeshin të marshonin nëpër to. Në një farë mënyre, historia e çuditshme e origjinës së majave është si një metaforë për Shqipërinë në tërësi.

E quajtur prej kohësh “enigma e Evropës” nga autorët e librave dhe guidat e udhëtimit, Shqipëria është ndoshta vendi më i keqkuptuar në Evropë.

Pas Luftës së Dytë Botërore, sundimtari autoritar Enver Hoxha e mbylli efektivisht kombin malor nga bota e jashtme për katër dekada; ndalimi i fesë (dhe duke e bërë atë kombin e parë ateist në botë); duke ndaluar udhëtimet dhe duke e shtyrë Edi Ramën, kryeministrin aktual të vendit, të thotë se Shqipëria dikur ishte “Koreja e Veriut e Evropës”.

Gjatë Luftës së Ftohtë, Hoxha e bindi kombin se pjesa tjetër e botës donte të përmbyste shtetin e tyre komunist, kështu që ai e mbushi vendin me deri në 500,000 bunkerë betoni që njerëzit të fshiheshin në rast sulmi.

Çuditërisht, bastioni komunist nuk ishte kurrë pjesë e Bllokut Lindor dhe që nga tranzicioni i tij në demokraci në vitin 1991, nuk ka qenë kurrë anëtare e NATO-s apo e Bashkimit Evropian. Në vend të kësaj, ajo ekziston si një lloj paradoksi kontinental: është një nga dy vendet e vetme me shumicë myslimane në Evropë (së bashku me Kosovën fqinje); me më shumë shqiptarë që jetojnë jashtë vendit (afërsisht 10 milionë) sesa në të (2.8 milionë); dhe është një vend ku po do të thotë jo dhe jo do të thotë po.

Për dekada, pak udhëtarë dinin asgjë për plazhet e arta të Shqipërisë, malet e egra dhe rrënojat romake dhe otomane. Por në vitet që kur kombi ballkanik u hap me kujdes ndaj botës, ai ka tërhequr turistët e etur për të zbuluar një nga qoshet e fundit të egra dhe më pak të eksploruara të Evropës. Një nga projektet e tij më të guximshme në kujtimet e fundit është ‘Majat e Ballkanit’: një shteg rrethor ecjeje 192 km që lidh Shqipërinë, Malin e Zi dhe Kosovën përmes një sërë shtigjeve që shtrihen në Bjeshkët e Nemuna.

Vizioni për këtë projekt ndërkufitar erdhi në vitin 2013, por rrënjët e tij shkojnë shumë më larg. Shumë shqiptarë dhe kosovarë i referohen marrëdhënies së tyre si “një komb, dy shtete”, siç theksohet në sloganin popullor shqiptar “jemi nje” (ne jemi një). Në fakt, 93% e kosovarëve janë etnikisht shqiptarë dhe flasin shqip.

Kosova dhe Mali i Zi u inkorporuan në Jugosllavinë e sapoformuar në vitin 1918, por shpërbërja e vendit në vitin 1992 shkaktoi një seri konfliktesh të ashpra etnike, pasi Serbia dhe Mali i Zi janë kryesisht ortodoksë të krishterë. Si rezultat, qindra mijëra kosavarë u larguan nga shteti i tyre, me shumë kalimin e Bjeshkëve të Nemuna në Shqipëri. Në vitin 1999, sulmet ajrore të NATO-s i dhanë fund një lufte mes shqiptarëve të Kosovës dhe serbëve. Kosova përfundimisht fitoi pavarësinë në vitin 2008, por tensionet përgjatë këtyre kufijve vazhduan.

Në një përpjekje për të rivendosur paqen, udhëheqësit e tre kombeve sugjeruan një shteg ecjeje që lidhte komunitetet myslimane, katolike dhe ortodokse, me guidat shqiptare dhe kosovare të ecjes në partneritet me bujtinat malazeze. Që nga hapja e saj, rruga ka nxitur ekonomitë rurale lokale dhe ka ndihmuar në krijimin e një lidhjeje më të madhe midis tyre.

Krijimi i shtegut nënkuptonte hartimin e rrugëve të njohura vetëm për barinjtë dhe inkurajimin e fermerëve për të hapur bujtina. Vula përfundimtare e miratimit erdhi kur planifikuesit bindën autoritetet nga të tre vendet të hiqnin dorë nga kontrollet e pasaportave në një kohë kur lëvizja e lirë përtej kufijve ishte e paimagjinueshme.

Për të mësuar më shumë, vendosa të ecja 59 km të shtegut nga fshati shqiptar Valbonë në fshatin Theth, shkruan gazetari i BBC.

“Aventura filloi në kryeqytetin e Shqipërisë në aeroportin e Tiranës, ku guidat më njohën me një duzinë alpinistë të tjerë nga Britania, Gjermania dhe Zelanda e Re që formuan grupin tonë. Pas një udhëtimi katër orësh në veri, arritëm në liqenin e Komanit, një rezervuar i madh smerald mbi lumin Drin. Për të hyrë në Bjeshkët e Nemuna, hipëm në një traget të vjetër për një kalim tre-orësh në Luginën e Valbonës, ndërsa shqiponjat ngriheshin lart”-vijon më tej ai.

Ndërsa përfundon rrëfimin duke thënë: “Nëse Shqipëria është enigma e Evropës, ecja në këtë shteg më ndihmoi të kuptoja shumën e pjesëve të saj. Duket se ky ish-shtet totalitar, i cili dikur u përpoq kaq dëshpërimisht të mbante botën jashtë, po përdor turizmin si një mënyrë për të ftuar njerëzit brenda dhe për t’u mësuar atyre diçka se si një vend mund të shërohet dhe të ndryshojë”./opinion.al

Share: