Nga Tritan Shehu
 Desheroj te theksoj qe ne fillim te ketij shkrimi se ndryshimet e propozuara nga Qeveria per Ligjin “Per sigurimet e detyrueshme te kujdesit shendetesor”, neni 12 i tij, shprehin nje mentalitet e ideologji tashme te tejkaluar, qe i perket linjave te mendimit te “socializmit utopik”. Ndryshimi i kerkuar konsiston ne ate qe dhe “personat e pasiguruar te perfitojne kujdesin nga mjeku i familjes”. Ne pamje te pare ky propozim duket si nje “dhurate” qeverisese. Ne te vertete kjo nderhyrje jo vetem qe nuk do te sjelle efekte perfituese per popullsine, por edhe godet e shkaterron frymen e themelin e atij ligji, duke krijuar ne kete menyre nje praktike tejet te rrezikeshme shume dimensionale per vendin tone.
 Se pari ndryshimi i propozuar eshte kryekeput populist-spekulativ. Ai eshte krejtesisht ne vazhden e genjeshtres “shendetesi falas”, e cila tashme eshte e “varrosur”. Nqs do te lexojme nenet e ligjit ekzistues kjo kuptohet lehtesisht. Ne vendin tone qytetaret e punesuar jane te detyruar te kontribuojne per shendetesine ne menyre direkte me 3,4% te rroges, nga te cilat 1,7% paguhet nga i punesuari, e 1,7% nga punedhenesi. Per disa kategori te kontribuesve ekzistojne format e sigurimit vullnetar. Te gjithashtresat e tjera, te cilat konsiderohen ne nevoje, pra ne pa mundesi per te kontribuar, jane automatikisht te mbulluara nga skema nepermjet buxhetit te shtetit, duke perfituar njelloj si dhe te siguruarit te gjitha sherbimet shendetesore. Kjo vlen jo vetem permjekun e familjes, por edhe per specialistet e te sherbimin spialor. Ne kete grupim hyne pensionistet, femijet deri ne moshen 18 vjecare, personat me perkrahje sociale, te pa punet, invalidet, handikapet etj.
 Realisht ne vendin tone jane reth 600 mije kontributore aktive ne skemen e sigurime shendetesore, ndersa te mbuluar sipas kategorive qe nuk mund te kontribuojne, te percaktuara me ligj sic permenda me siper, jane edhe reth 2,2 milion te tjere. Keta quhen pjesemares pasive ne skeme dhe eshte shteti qe i derdh vlerat financiare per ata Fondit te sigurimeve. Besoj se tashme pyetja e meposhteme eshte e natyreshme: Pse kerkohet te behen keto ndryshime ligjore, sa qytetare te tjere do te perfitojne nga ky ndryshim edhe sa do te rritet ne kete menyre kontributi i shtetit per qytetaret? Ne cdo analize te ketyre pyetjeve ka vetem nje pergjigje, nuk mund te kete asnje shtese te ndjeshme reale qofte njerrezore (kjo eshte popullesia e vendit tone), pra qofte dhe finanaciare nga buxheti. Perkundrazi ne baze te interpretimeve te mundeshme te ndryshimeve ligjore te propozuara, qe krijojne edhe nje konfuzion serioz, rrezikohet qe keta te mbuluar pasivisht me kete ndryshim ligjor te perfitojne vetem asistencen e mjekut te familjes, duke humbur tashme te drejten per sherbimet e  specializuara e spitalore. Pra gjithecka qe kerkohet te ndryshohet ne ligj, eshte thjesht nje spekullim politik, asgje reale per qytetaret.Ky tipar i ketij projekt ligji evidentohet teresisht edhe per faktin sedrafti e relacioni i tij nuk permendin asnje numer te qytetareve qe do te perfitojne dhe as nuk shkruhet per ndonje fature financiare?!Ne fakt nuk mund te kete elemente te tille…eshte vecse nje iluzion! Megjithate kjo eshte vetem njera ane e ceshtjes qe duhet diskutuar.
 Ana tjeter qendron ne faktin se demtimi i krijuar me kete projekt ligj eshte shume me serioz ne planin politik dhe vizionar. Ne vendin tone prej vitesh po punohet per te krijuar edukaten, ndergjegjesimin e  detyrimit te qytetareve per te kontribuar me qellim perfitimin e nje sherbimi publik, ne rastin konkret te sherbimit shendetesor. Perjashtim ketu bejne vetem ato shtresa qe konsiderohen ne pa mundesi per ta realizuar kete, emertimi i te cilave shume qarte percaktohet ne ligj, duke disiplinuar keshtu aspektet financiare dhe morale. Heqja nga ligji e ketij detyrimi kontributiv, i cili shpreh edhe solidaritetin qytetar, qofte edhe ndaj mjekut baze qe paguhet pikerisht mbi numrin e kartelave,shkaterron tere filozofine e skemes, ndergjegjesimin e njerrezve. Kjo krijon iluzione demtuese se ti mund te perfitosh edhe pa kontribuar kur mund te kontribuosh. Ne cdo analize ketu kemi te bejme me nje koncept anti shtet, robespierian, anarkist, qe krijon deme te pa llogariteshme jo vetem per sistemin e financimit shendetesor, por dhe per vete pergjegjshmerine e qytetareve ndaj detyrimeve te tyre ne pergjithesi.
 Duke dashur ta zgjeroj kete diskutim, per te kuptuar me qarte natyren spekullative te ketyre politikave qeverisese, do te theksoja se institucionet shteterore ne vend qe te tentojne te kryejne te tilla aventura juridike e politike, se pari duhet te plotesojne ata vete detyrimet qe kane ndaj financimit te sistemit te sigurimeve shendetesore. Ligji yne e percakton se kontributi i shtetit per shtresat ne nevoje duhet te jete aq sa konsumohet per fryme per shendetesine, indeksuar kjo me inflacionin. Pa dyshim nje kalkulim i tille per fryme, qe duhet ta kryeje institucioni yne publik i sigurimeve e me tej te miratohet ne Kuvend, duhet te jete bazuar mbi pjesen e popullesise qe kontribuon. Shifra e dale nga ky kalkulim duhet te perdoret per te percaktuar shumen qe shteti duhet te derdhe per shtresat ne nevoje. Ne fakt sot shteti nuk e respekton kete detyrim ligjor te tij. Ai derdh ne sistemin e sigurimeve aq sa desheron, konkretisht reth 185 M E. Ne baze te llogaritjeve korrekte mbi parimet e mesiperme duhej te derdhte edhe reth 65 M E me shume, per te qene konform ligjit.
Te dashur lexues, besoj se tashme ne mbyllje te ketij shkrimi te shkurter askush nuk ka nevoje per komente te tjera sqaruese. Kjo jo vetem ndaj fallcitetit e rrezikshmerise se ketyre ndryshimeve ligjore te propozuara, por dhe per te evidentuar mungesen e vullnetit real te institucioneve tona shteterore, ne plotesim tedetyrimeve te tyre ligjore, per financimin e sistemit tone shendetesor. Mos te harrojme se ky sistem eshte me i nenfinancuari ne Europe. Kjo duhet korregjuar! Prandaj Qeveria ne vend te ketyre propozimeve “anti shtet” do te bente me mire te sillte ne Kuvend dispozita te tjera ligjore, qe realisht te benin te mundur sado pak permiresimin e gjendjes katastrofale financiare te sistemit tone shendetesor. Levizje te tilla do te ishin te domosdoshme ne synim te arritjes se nje niveli cilesor te pranueshem shendetesor ndaj qytetareve tane dhe jo…….!
