Nga Gresa Hasa
Me Pier Paolo Pasolini-n po njihem vetëm së fundmi, nëpërmjet poezive dhe filmave të tij. Më duket një figurë dhe personazh kaq interesant i cili përpos respektit dhe admirimit, më ngjall pafund kureshtje, për qasjen që dëshmoj se gëzon ndaj politikës, fesë, kulturës e shoqërisë (edhe) ku bëri pjesë.
Dje mbrëma tek Tulla Culture, ish organizuar një event letrar ku dashamirës të Pasolini-t qenë përpjekur ta sillnin atë në shqip për publikun këtu pari, duke shërbyer si urë lidhëse e botëkuptimit të këtij individi dhe shoqërisë sonë e cila, për hir të së vërtetës, është një xhungël e ashpër që në banalitetin e vet përfaqëson gjithçka Pasolini me inteligjencë e dinjitet iu kundërvu sa qe mbi dhé.
Pas pesë orësh dedikuar dy filmave (të këshillueshëm) të tij – Uccellacci e Uccellini & Il Decameron, mbrëmja me poezi tek TULLA erdhi ngrohtë.
Erion Gjatolli, Baro Aida Baro, Renato Kalemi dhe Edon Qesari, bënë të mundur një prezantim dhe leksion kaq edukativ e korrekt. Ndërhyrjet e pakta por të drejta nga salla, vetëm sa e plotësuan mbrëmjen.
Ndër poezitë që u lexuan dhe u komentuan, përshtypje më bëri poezia, “Una disperata vitalità ” (Një gjallëri dëshpërake), e përkthyer (dje) nga Gjatolli dhe e shkruar nga Pasolini në vitet ’60 (në mos u gabofsha).
Kjo poezi shërben si njëfarë homazhi prej Pasolini-t ndaj gjithçkaje që tashmë duket të mos jetë më: humanizmin e vlerat më të larta njerëzore, të zëvendësuara nga anti-vlerat të cilat shoqëritë drejt konsumit i kanë përqafuar si normale dhe i predikojnë me dhunë për gjithë çfarë s’janë.
Poezia ofron një ambjent filmik, ku Pasolini inskenon “vdekjen” e tij pothuaj si në një film të Godard-it, regjizorit të cilin fillimisht e përqeshi, pasandaj mësoi ta kuptonte dhe ta donte. Në poezinë-film, Pasolini gjendet brenda një veture që turret autostradave të neo-kapitalizmit latin nga ku si në përhumbje kujton miq të tijët (Moravia-n) edhe ata në ikje – dhe në mizerinë e dy botëve (peshkatarëve të varfër dhe borgjezëve narçiz e të pangopur), shquan një kështjellë të madhërishme e cila s’përfaqëson tjetër veçse vlerat dhe idealet e shkuara, nëpërkëmbur tashmë prej dritave artificiale e larmishmërisë së formave boshe.
Ndërsa në sallë kumbonte zëri i mikut tim që e përcillte Pasolini-n si brenda një filmi të Godard-it, mua vetja aty pari mu duk si e shpënë brenda një filmi të Pasolini-t, ku artistë të dështuar jargaviteshin smartphone-ave duke admiruar veten, gra të pasigurta kërkonin vëmendjen dhe joshjen e burrave po aq të pasigurtë, ku ndër grupet përreth flitej për çdo gjë me superlativa e shtirje më dramatike se në filmat e dy regjisorëve të përmendur, duke mos u thënë asgjë; ku hahej po zor se përtypej.
“Vdekja nuk qëndron tek mungesa e komunikimit por tek pamundësia për tu kuptuar.”, thoshte Pasolini brenda poezisë-film të tij.
Skena tragji-komike e Tiranës, me personazhet e saj të mjerë, kontrovers, interesant (afërmendsh!), në skizofreninë e dy botëve ku gjallon, e .
Ishte një mbrëmje e bukur. ”ª#”ŽTiranAmorGrande”¬
