Nga Blerta Haxhiaj
Propaganda është formë e komunikimit përmes qëllimit të influencës së masave të njerëzve si qëllim apo pozicion, është informacion që nuk është i paanshëm dhe përdoret kryesisht për të ndikuar në një audiencë dhe më tej më një axhendë të caktuar, shpesh duke paraqitur fakte selektive për të inkurajuar një sintezë të veçantë ose duke përdorur mesazhe të ngarkuara për të prodhuar një emocion se sa një përgjigje racionale ndaj informacionit të paraqitur. Propaganda ka fituar një konotacion negativ fuqimisht nga shoqëria me shembujt e shumtë që janë shërbyer me të, shembuj manipulues dhe agnostikë, propaganda në kuptimin e saj original ishtë neutral dhe mund t’i referohet ato që përdorë ishin në përgjithësi positive, si rekomandime të shëndetit publik, shenja inkurajuese për qytetarë që të marrin pjese në zgjedhje apo në regjistrime, mesazhe inkurajuese për të raportuar krimet. Propaganda merr formën e fletëpalosjeve, posterave, TV dhe radio transmetimet dhe mund të shtrihet në çdo medium tjetër.
Propaganda (lat.) është forma e emrit foljor Propagare që do të thotë për të përhapur, kështu propaganda do të thotë se ‘cila është për t’u shumuar”, fillimisht kjo fjalë rrjedh nga një organon i ri administrative i Kishës Katolike (xhemat) e krijuar në 1622 e quajtur Congregatio de Propaganda Fide (Kongregacioni për shumimin e besimit) ose jozyrtarisht thjeshtë Propagandë. Nga viti 1790 ky term filloi duke u përdorur edhe për aktivitetet Laike, ndërsa merr një konotacion përçmues në mesin e shek. XIX kur përdoret në sferën politike.
Përcaktimi i propagandës gjithmonë ka qënë një problem ku vështirësia kryesore ka qënë për ta diferencuar atë nga llojet e tjera të bindjes, propaganda mund të (tentative e sipër) përcaktohet si një përpjekje e qëllimshme sistematike për të formësuar përceptimet, për të manipuluar njohuritë dhe sjellja e drejtëpërdrejtë për të arritur një përgjigje për qëllimin e dëshiruar propagandistik. Ajo përcaktohet netrale si një formë sistematike e bindjes së qëllimshme që tenton të ndikojë në emocionet, qëndrimet, opinionet dhe veprimet e audiencave të synuara të përcaktuara për qëllime Ideologjike, politike apo komerciale përmes transmetimit të kontrolluar të mesazheve ndërmejt masës dhe kanaleve të mediave të drejtëpërdrejta, në një organizatë që propaganda punëson propagandistë të cilët angazhohen në propagandizmin si krijim i aplikuar dhe shpërndarjen e formave të tilla të Bindjes. Përkufizimi i proçesit komunikativ lejon që propaganda të konsiderohet objektivisht dhe pastaj të interpretohet si sjellje pozitive dhe negative në varësi të prespektivave të shikuesit apo ndëgjuesit. ZBYNEK – sipas tij propaganda definohet Bardhe, Gri ose e Zezë, propaganda e bardhe haptas zbulon burimin e saj, propaganda e zezë synon të publikohet nga Armiku apo dikush përveç origjines saj aktuale.
Propaganda është përdorur (përdoret) për të ndikuar në domenin e besimit, politikës, përditshmërinë tonë dhe më ndihmën e teknologjisë e cila e ka lehtësuar shumë punën e propagandës ne jemi të rrethuar nga ajo.
Cfarë është apo nuk është propagande? –
Propagandisti kërkon të ndryshojë mënyrën se si njërëzit e kuptojnë një çështje apo situatë më qëllim të ndryshimit të veprimeve dhe prirjes së tyrë në ato mënyra që janë të dëshirueshme për interest të masës, ai shërbën si një konkluzion, për një censurë në të cilat është arritur qëllimi apo jo duke e implementuar informacionin, ajo çka e përcakton propagandën duhet të dallohet nga format e tjera të avokimit është qëllimi apo telosi propagandistik për të ndryshuar kuptimin apo mendimin e njerëzve me anë të mashtrimit dhe konfuzion në vend të bindjes dhe të kuptuarit. Udhëheqësi i një organizatë e di informacionin që mund të jetë i njëanshëm ose i pavërtetë por kjo nuk ndikon të ata që e përhapin propagandën.
Artikujt e lajmeve duhet të jenë objektive duke i dhënë lexuesit një sfon të saktë dhe analizat e subjektit në dorë, në anën tjetër reklama ka evoluar nga reklama tradicionale komerciale për të përfshirë edhe një lloj të ri në formën e artikujve të paguara apo të transmetimeve të maskuar si Lajme, këto paraqesin një çështje shumë subjektive dhe mashtruese mirëpo të domosdoshme sepse produkti duhet të qarkullojë, si bindje dhe jo informuese.
Fred Herzog jep një shëmbull të mirë “Normalisht ata përdorin teknika delikate propagandistike dhe jo ato më të dukshmet të përdorura në reklama tradicionale komerciale. Nëse lexuesi beson se një reklame e paguar është me të vërtetë një lajm, mesazhi reklamues është duke u përpjekur për të komunikuar, do të jetë me lehtë të besohet ose të përvetësohet. Amerika nuk mund të jetë e njëjtë pa reklamat e Coca-Colës”. Eufemizmat e përbashkëta për propagandës e korporatave janë reklamat dhe marrëdheniet më publikun – mirëpo në pa cilin imazh nuk mund të identifikohemi?
Dikush ka Coca-Cole-n, dikush Pepsi apo McDonals apo veshjet firmato të modës së fundit, ne kemi qebabat dhe hamburgerat imitues të Mcdonals-it, (Q)ajtoret dhe birrën vendore, rakinë dhe turshitë. Propagandën duhet ta kuptojmë si fenomen modern që doli nga krijimi i shoqërive të shkolluara dhe politikisht është aktive ku nuk mund të bëjmë pa të.
