Nga Blerta Haxhiaj
Dëshira e cila është ithtar i ndarjes së subjektit nuk duhet të dyshojë te ajo që e quan vullneti për kënaqësi. Apeli i Lacanit nuk e bën dëshirën më të vlefshme se sa vullneti që e thërret Tjetrin në tentim që vullneti të shkojë drejt ekstremit të ndarjes së tij nga patosi i saj dhe kur ajo e bën këtë, dëshira largohet e mundur dhe e destinuar drejt impotences.
Dëshira zhduket nën ndikimin e kënaqësisë, ligji i kënaqësisë bëhet i tillë sa gjithmonë arrin qëllimin e tij. Homeostaza e qenies jetësore gjithmonë ristabilizon tensionin e pragut më të ulët ku kapet pas saj. Një lidhje e cila ngre funksionin e përfaqësimit mes seksit dhe vdekjes. Kënaqësia si rivale e vullnetit në sistemin kantian e cila siguron një stimul, në punën e de Sades nuk është as më pak apo më shumë se sa një bashkëpunëtor ilegal.
Dëshira nuk është subjekt për ata që nuk mund të indikojnë çdokund më një kuptueshmëri për çdo çeshtje që mund të paraqitet prandaj nuk mund të artikullohet te kuptueshmëria edhe pse mund të artikullohet aty. Të përqafosh kënaqësinë në fantazi është shumë e lehtë për tu bërë. Fiziologët tregojnë se dhimbja ka një cikel të gjatë se kënaqësia në çdo aspekt qëkur stimulimi provokon dhimbjen në atë pikë ku kënaqësia ndalon. Në një karakteristikë jetësore fantazia merr përparësi në rend që të fiksojë eksperiencën sadiste në aspektin ndijësor, një dëshirë që paraqitet në katalizatorin e tij.
Nga pikëpamja e vetëdijes një strukturë katër-palëshe mund të jetë e kërkuar në ndërtimin e urdhërimit subjektiv. Shkrimet janë të orientuara dhe ky orientim konstituon një rend ku shfaqja e objektit shkaktar është e shpjeguar nga universaliteti i lidhjes së tij me kategorinë e kazualitetit duke forcuar rrugën e tij në deduksionin transcedental të Kantit. Është e qartë se vullneti te Kant-i është hasur në vendin e vullnetit që mund të thuhet se vullneti është kënaqësi nëse shpjegohet se ajo është subjekti i rikonstituar përmes tejtjetërsimit të kostos të jesh asgje veçse një instrument i kënaqësisë. Këtu Kant-i me devSade-n, de Sade shërben në mendimet tona ashtu siç shërben në sadizëm si një instrument.
“Viktima” përballet gjithmonë me një bukuri të pakrahasueshme, patolerueshme, që nuk mund ta llogarisim me disa postulate të fabrikuara për seksin. Paradoksi i kostituar në veprat e de Sades tregojnë pozicionin që e prezanton ferrin. Idea e ferrit e hedhur qindra here nga ai dhe i mallkuar nga tirania religjoze në atë mënyre që të kushtëzoje individet çuditërisht kthehet për të shpjeguar veprimet e një nga heronjëve në formën më të arsyeshme – të shëmtuarat e Saint-Fond.
Praktika e tillë që agonia imponohet mbi viktimat e tij janë të bazuara mbi besimin e tij se ai mund të bëjë dhimbjen e tyre të përjetshmë në botën e përtejme. Ai thekson vërtetësinë e kësaj sjellje duke e fshehur atë nga bashkëpunëtorët e tij dhe autenticitetin e këtij besimi nga vështirësitë që ai ka ka shpjeguar vetë. Kur e dëgjojmë apo lexojmë përpiqemi ta bëjmë atë sjelle dhe besimi të shëndoshë bindshëm në diskursin e tij në mitin e një tërheqje duke u kujdesur për të mbledhur së bashku “grimcat e së keqes”.
Veçanërisht lidhur me një nocion të dyshimtë që po fiton terren rreth lidhjes së kthimit që supozon bashkimin e sadizmit me një ide të caktuar të masohizmit është e vështirë për ata që janë jashtë qarqeve të tilla, imagjinoni mizorinë që krijon ky nocion. Siç e dimë mësimi që do të bëjmë më mirë për të mësuar është për shfrytëzimin e një njeriu nga një tjetër, që është përkufizimi i kapitalizmit, Por socializmi, atëherë? Është e kundërta.
Pa u vënë re ajo shkon sepse kjo i mahnitë njerëzit sepse ky është toni më të cilin shfaqet psikoanaliza. Por ka doktrina tjera që përpiqen për një paraqitje më të dendur. Disa doktrina lujanë rol për pjesën e mirë ekzistencialiste, të tjerat paraqesin urtësi. Disa paraqesin rezultate të thënieve si ‘mohimi i ekzistencës së tjetrit’ ku duhet të pranohet kjo dhe vjen në analizat e Lacanit.
Rëniet sadiste shfaqen kur dhimbja e ekzistencës ia hedh tjetrit ndërkohë që ai kthehet në një “objekt të përjetshëm”. Sade nuk mashtrohet nga fantazia e tij për aq sa ashpërsia e të menduarit të tij është e integruar në logjikën e jetës së tij. Simboli e kthen përkushtimin e tij në të cilin Kanti e rregullon në vendin e saj të ligjshem, na tregon se duhet të inkurajohemi aty nga Ligji te dëshira shkon më tej se rrëshqitja e objektit të tyre për dëshirën dhe ligjin.
Takimi në të cilin luan dykuptueshmëria e fjalës liri, moralisti duke u kapur për veten e tij gjithmonë sulmon më shumë si i pafuqishëm sesa si i pakujdesshëm. Kanti preferon të mbështetet te dikush ku ndjenja e turpit në çdo rast rrezikon si ofendim. Dëshira e cila quhet dëshirë, mjafton për ta bërë jetën e pakuptimtë nëse dikush kthehet në frikacak. Atëherë kur ligji është prezent dëshira nuk dëshiron të ngrihet sepse dëshira e shtypur dhe ligji janë e njëjta gjë dhe këtë saktësisht e zbuloi Freud. Morali i çmendurise tregon se “30 vite në Charenton për de Sade ishin, sidoqoftë, pjesë e këtij hapi.”
Duke filluar me Royer-Collard, i cili kërkon që ta dënonte me punë të rënda këtu del Pinel si një nga momentet më të rëndësishme në histori, do s’do ai ka mbështetur desktruksionin në të dy anët për mendimet për liri që revolucioni sapo kishte shpallur vetë emrin e mendimit. Për aq sa i konsiderojmë të drejtat njerëzore nga pikepamja filozofike vërejmë se çdo njeri duhet të dijë për të vërtetën e tij ose ata vdesin për lirinë e dëshiruar. E mira qëndron brenda nesh por kjo ofron mundësinë për të njohur lirinë impulsive dhe të konfirmojmë që është ajo liria që ja vlen për të vdekur. Por gjithashtu jep mundësinë e përqeshjes nga ata që gjejnë se ajo është e ulët për vlerat ushqyese.
Ata janë të bollshëm në kohën tonë. Ne shohim këtu se konflikti i rinovuar midis nevojave dhe dëshirave në të cilat si rastësisht, është ligji që e heq guackën. Kant-i mund të na bëjë shumë të lehtë që të humbasim sjelljen tonë serioze pasi ai nuk ka sensin më të vogël të komedisë. Por dikush që ka ndjenjën e komedisë është Sade. Kjo temë ndoshta mund të jetë fatale për të, por nuk është e projektuar për të bërë një dëmtim. Edhe kur mungon, qartazi është objekti që paraqet çdo dëshirë me sundimin e tij universal, duke materializuar shkakun e saj, duke e lidhur atë me subjektin ndarës “ndërmjet qendrës dhe mungesës.”
Kur kufizohemi, pra, themi se një praktikë si psikoanaliza, e cila e merr dëshirën si të vërtetën e subjektit, nuk mund të mos e pranojë atë që vijon pa treguar atë që represionon. Në psikoanalizë, pakënaqësia kuptohet për të siguruar një pretekst për shtypjen e dëshirës, pakënaqësinë që del, siç bën, përgjatë rrugës së kënaqësisë së dëshirës; por pakënaqësia është kuptuar gjithashtu për të siguruar formën në këtë shumë që kënaqësia merr në kthimin e dëshirave të shtypura. Në mënyrë të ngjashme, kënaqësia e dyfishon kundërshtimin e saj kur e njeh ligjin, duke mbështetur dëshirën për t’u pajtuar me atë që përbën mbrojtje. Nëse lumturia do të thotë që personi gjen kënaqësi të pandërprerë në jetën e tij, pasi Kritika e Arsyes Praktike e përcakton mjaft mirë në mënyrë klasike, është e qartë se lumturia i mohohet atij që nuk heq dorë nga rruga e dëshirës.
Kjo heqje e dorës mund të jetë e dëshiruar, por me koston e së vërtetës së njeriut, e cila është mjaft e qartë nga mosmiratimi i atyre që mbështetin idealin e përbashkët që Epikureaneve dhe Stoikëve. Ataraxia e tyre rrëzuan mençurinë e mençurinë e tyre. Sade, ish-aristokrat propozion se lumturia është bërë një faktor politik, është i pasaktë, ajo ka qenë gjithmonë një faktor politik dhe do të sjellë përsëri skeptrin dhe qendërsimin që ta bëjnë shumë mirë. Është liria që dëshirojmë atë si një faktor i ri jo sepse ai ka frymëzuar një revolucion – njerëzit kanë luftuar gjithmonë dhe vdekur për një dëshirë, por sepse ky revolucion dëshiron luftën e saj për të qenë për lirinë e dëshirës.
Rrjedhimisht, revolucioni gjithashtu kërkon që ligji të jetë i lirë, në mënyrë të lirë aq të lirë sa të jetë si një vejushë, një vejushë par excellence, Sade zhvendos perceptimin për secilin prej nesh në aksin e lashtë të etikës, që është por është egoizmi i lumturisë që mund të sjellë pengesa. Të drejtat e kënaqësisë janë të njohura dhe ajo mund të dorëzojë dominimin e parimit të kënaqësisë në një epokë të vjetërsuar. (vazhdon …)
