Mund të thuhet se e gjithë politika konsiston në një seri kompromisesh të pandërprerë dhe ne do të përcaktojmë kompromisin në atë mënyrë ku ky kompromis është heqja e pjesshme e teorive politike të cilat janë treguar si të pazbatueshme në kohë dhe hapësirë. Qoftë për pazbatueshmërinë e tyre të pashprehshme sepse ato dallojnë nga tendenca konkrete të cilat do të mbeten të pakalueshme për një periudhë të gjatë kohore.
Kompromisi që ne do të quajmë pasiv dhe që konsiston në inkorporimin, shpesh të paarsyeshmen e koncepteve palidhje, heterogjene nga natyra e tyre, në sistemin tonë politik qw duhet të krahasohet me dhëmbët e kohës, që gërmon në çdo gjë dhe nuk le asnjë ide politike të pandryshuar, pavarësisht se sa i pastër dhe i pandryshueshëm mund të shfaqet. Max Weber thekson se autoriteti qeverisës e ka origjinën në një nga tre format e legjitimitetit. Legjitimimi racional i bazuar mbi ligjet për të njohur rregulloret ligjore, në rast të legjitimitetit racional autoriteti është i dhënë nga përcaktimi i përgjithshëm mbi interesat e grupit të një personi të dhënë.
Legjitimiteti traditional është i bazuar mbi fatin dhe shenjtërinë e të drejtave familjare të përcjella nga gjenerata në gjeneratë. Legjitimiteti karizmatik domethënë nga legjitimiteti i bazuar mbi nënshtrimin vullnetar dhe spontan të masave nën sundimin e personave të pajisur më aftësi të jashtëzakonshme dhe cilësi të lindura. Të bazuar mbi këto premisa një person i cili përmbushë këto cilësi është i aftë të bëjë gjëra të mëdha bile edhe ‘mrekulli’ ose në gjuhën popullore janë të përzgjedhurit e zotit për gjërat e mëdha. Motivi dhe stabiliteti bazik që synon demokracinë dhe karizmatikun janë shumë të ndryshëm nga njëra tjetra. Askush nuk mund të përmbahet nga vëzhgimi se ekzekutimi i masës më të vogël kërkon një vendim të shpejtë dhe të aftë.
Diktatori i keq nuk është gjithmonë i tillë sepse qëllimi i tij është i dobët dhe ai nuk e sheh objektivin me saktësi të mjaftueshme, por nganjëherë rrëshqet thjesht sepse dora e tij shtrëngohet nga emocionet. Siguria e qënësishme e legjitimitetit të vetvetes sociale dhe pozita statike, i detyrohet efikasitetit të saj edhe në besimin kolektiv shoqëror të vendosur për shefin. Kjo ballafaqohet me udhëheqësi karizmatik, opinioni publik qëndron lehtësisht i hutuar, në mëshirën e ngritjeve dhe uljeve të pakontrollueshme. Kjo rrjedh nga fakti se opinioni publik nuk merr parasysh fenomenin që çdo lëvizje përpara është sipas asaj natyre të përbërë nga elementë kaq të ndryshëm dhe të shoqëruar nga fenomenet shoqëruese kaq të ndryshëm.
Në fakt përparojnë dhe nuk është e mundur që në një fushë të mos të sjellin ndonjë paragjykim efektiv në disa të tjera. Pothuajse çdo hap në një drejtim të caktuar përcakton një regres ose të paktën një kontroll kundrejtë tjetrit. Natyra vetë i nënshtrohet këtij rregulli dhe përparimi duket të jetë i nënshtruar i të njëjtit ligj kufizues që rregullon individualitetin. Njeriu që është i pajisur me cilësi të rralla, shumë më lart se mesatarja e tij kundrejtë krijesave tjera edhe ato që përfaqëson, si të thuash, një mishërim i përparimit intelektual. Jo gabimisht gjeniu është quajtur udhërrëfyesi i njerëzimit. Dobësitë e njerëzve të mëdhenj, të cilët shpesh kufizohen si më qesharaket dhe janë vërejtur lehtë edhe nga turma, madje edhe pse nuk i njeh shkaqet, nuk janë gjë tjetër veçse kufijtë korrelativ të cilësive të jashtëzakonshëm, të cilat dallojnë liderët duke i hequr ato mbi bashkëkohësit e tyre.
Shkrimtarët dhe poetët e mëdhenj janë kryesisht mediokër në llogaritjet që kanë të bëjnë me ekonominë e tyre të brendshme, madje edhe kur ata janë të mirë në shifra. Artistë të mëdhenj, të patejkalueshëm për nga lartësia e mendjes kanë pothuajse gjithmonë një naivitet infantil dhe të rrallë nga paaftësia konceptuale. Në shkencat abstrakte ata nuk mund të gjejnë rrugën e tyre dhe shumicën e kohës ata nuk janë shumë të njohur në artin e aplikuar të jetesës. Askush nuk përfaqëson më mirë progresi i njerëzimit në arritjet më të larta të ndjeshmërisë dhe intuita se sa artistat. Sidoqoftë, progresi që ata personifikojnë është i njëanshëm.
Drejtimi i superioritetit të tyre është i pandashëm nga regresioni i inferioritetit të tyre. Duke e pritur shumë prej tij, masat e ekspozojnë udhëheqësin dhe vetën për rrezik të madh. Besimi kolektiv shoqëror për lider nganjëherë mund të marrë një formë të dallueshme mistike. Për besimin në misionin e tij një lider karizmatik, i lindur nga masat, shpreh nevojën për të mbetur në kontakt të vazhdueshëm me masat. Ky është një fenomen historiko-politik me rëndësi të madhe. Mund të thuhet se sa herë të jetë e stuhishme gjithmonë gjejnë burra të tillë dhe eksponentët e tyre, të cilët me besnikëri i shprehin ato.
Turma vetë e përgëzuar çmendurisht, duke u përgjigjur nga thellësia e saj me besimet morale, ose, madje edhe më të thella, të nëndërgjegjeshëm, për të ruajtur të paprekur mbizotërimin e liderit mbi masën është i domosdoshëm që lideri karizmatik të mbetet i dallueshëm. Mbi të gjitha është e rëndësishme se ai nuk duhet të ndajë simpati dhe qëllime të caktuara me disa dobësi njerëzore. Për të shprehur veten më mirë, duhet referohemi një lloji tjetër të sundimit, me sa duket krejt ndryshe, por, për ata që mund ta perceptojnë atë, në mënyrë intime lidhur me legjitimitetin karizmatik të votës. Vota është sundim që të ofron zgjedhje të zgjidhësh. Le të shikojmë çështja e mendjes femërore. Kukulla që fiton disa vlera në sytë e njerëzve është ajo që edhe pse stimulon lavdërimet e tyre, mbetet kryesisht e ftohtë dhe e pasigurt.
Duke ruajtur trillimin se ajo mund ta lejojë veten të fitohet nga të tjerët me dëshirë, ajo mban një sjellje e cila e bën të dyshimtë edhe nëse ajo është bërë prej kockave e mishi. Dobësia e saj e dukshme ose e vërtetë, fiton një epërsi të madhe mbi personat e tjerë që nuk i fshehin impulset e tyre. Udhëheqësi i një partie karakterizohet nga mbajtja e distancës që ai ndan nga njerëzit e zakonshëm, që në kohë fushatë ajo distance zhduket ku ai gjithashtu mund të bëjë veten më të çmuar dhe të domosdoshëm. Asketiku, duke hequr dorë nga të gjitha gëzimet e jetës dhe duke u larguar nga masa, gjithashtu përgatit për vete piedestalin e shenjtërimit të tij.
Për faktin se asketët udhëheqin një jetë të bazuar në abstenimin nga mallrat dhe vlerat që ata nuk mund të shpërfillin bën që shumica e njerëzve mendojnë se ata e perceptojnë një jetë të mbinatyrshme të ekzistencës. Sa të mirë dhe të mishërueshëm janë udhëheqësit e ardhshëm të pozitave të caktuara tashmë më parë. Tani në ditën e votimeve të gjitha gjërat janë të barabarta, është e detyrueshme që edhe misionari, qytetari (katunari) i thjeshtë ose politikan ti nënshtrohen të njëjtave ligjeve psikologjike, morale dhe konstitucionale dhe t’i përdorë ata me qëllim të bërjes së mirë. Pra të votojë. Individi për të mbajtur fluksin e dëmshëm të psikologjisë kolektive dhe për të mos lejuar vetveten të absorbohet nga masa, është e nevojshme që udhëheqësia e tij të ndërpritet në intervale të shkurtra. Për të mos formuar një pjesë të saj, është i përshtatshëm që një herë në një kohë ai largohet nga ajo.
Megjithatë, udhëheqësi i një elite politike që adopton metodën e lartpërmendur nuk do veprojnë sipas llogaritjes ose indiferencës së saj, as nga shenjtëria mistike dhe rezervimin njerëzor si profet, por nga një rregull i shëndetshëm i jetës dhe në thelb nga pasioni i tij për të udhëhequr. Mirëqenia e të cilit duket bashkuar në mënyrë të pandashme në ekzistencën e tij të mundshme dhe afektive e absorbon gjithnjë e më shumë drejt rrugës për të udhëhequr. Lideri popullor i cili nuk vepron thjesht veç për ambicie personale ndodh sepse udhëhiqet nga një ideal i lartë, dhe e di se si të ikë nga tundimi i vazhdueshëm i megalomanisë, armikut të vdekshëm në sensin e mirë dhe të dashamirësisë “objektive” për vendin.
Qeveria karizmatike bën vetëm përdorimin e kursyer të burokracisë. Udhëheqësi nuk vepron gjithmonë përmes funksionarëve të karrierës, por zgjedh bashkëpunëtorët e tij sipas në kualifikimet e tyre dhe në bazë të rregullave të tij profesionale duke u referuar se punë ka por ka edhe profesionistë. Ata janë persona që deri në kohën në diskutim kanë mbetur jashtë pushtetit dhe nga klasa burokratike. Rrjedhimisht, radhitja e tyre nuk nënkupton karakter të qëndrueshëm, por gjithmonë do të merret prej tyre. Meqënëse ky është rasti, është e padobishme, anti-historike për të shpresuar që sistemet politike pasi kanë filluar nga puna e tyre politike, do të abdikojë në kulmin e fuqisë së tyre, pasi abdikimi është një akt dobësie.
Kjo nënkupton se udhëheqësi politik do të ndiejë se nuk ka më asgjë për të thënë dhe asgjë tjetër për të bërë, ose nënkupton që një veprim i tillë mund të jetë vullnetar nga ana e atij që, duke u gjendur i shtrënguar vazhdimisht nga fatkeqësia. Udhëheqësi karizmatik nuk abdikohet, madje as kur shtrëngohet laku në fytin e tij. Ai do të abdikojë vetëm kur ai është kapur nga brenda nga hidhërimi ekstrem dhe mospërfillja, në një rast i tillë do të thotë se ai e ka humbur qëllimin e tij.
Sepse udhëheqësi karizmatik nuk i bën thirrje turmës, për më tepër, kur e di që do ta ndëshkojnë. Besimi i tij i përsosur në vetvete, baza esenciale e kësaj forme të qeverisjes karizmatike, jep një tendencë dinamike të natyrshme. Lideri karizmatik ka një të kaluar të përpjekjeve luftarake fitimtare, prandaj ai është i vetëdijshëm për cilësitë e tij të cilat ai i ka demonstruar për përdorime të vlefshme.
Kështu ndodh që udhëheqësi karizmatik i pëlqen të jetojë një jetë të rrezikshme, siç është treguar nga ana tjetër e tij e të ardhmes që është e lidhur me provat që ai mund të sigurojë nga besnikët e tij. Dhe pastaj, udhëheqësi politik qëndror apo lokal, përveç stimulit të tij dinamik të bërë nga ambicia personale vulgare, në mënyrë të pashmangshme ushqen atë super egon personale. Prandaj dhe nga nevoja e tij për luftë dhe intensiteti i tij shpreh pasionin me të cilit synon arritjen e qëllimeve të largëta dhe të larta.
Në shtratin e tij të vdekjes, Shën-Simon i madh shprehu një frazë që shpreh në të njëjtën kohë një paralajmërim dhe një këshillë “Kujto,” tha ai një prej dishepujve të tij, “për të bërë gjëra të mëdha kërkon pasione të mëdha. ” Me votë zgjedhni dhe jepni zgjidhje të ardhmes tuaj dhe vice-versa.
