Artikull i shkruar nga Cyrille Louis për Gazetën franceze “Le Figaro”
Përktheu nga frëngjishtja Dr. Diana Skrapari
Shtëpia e Bardhë njoftoi të hënën shtyrjen e masës së parashikuar dhe shumë simbolike të ambasadës amerikane në Jeruzalem. Në mbrëmje, presidenti francez i tha Trump “shqetësimin e tij” në rast të njohjes së qytetit si kryeqytet i Izraelit.
Statusi i Jerusalemit, për të cilin presidenti amerikan duhet të marrë një vendim potencial me shumë ndikim, ka qenë për gjysmë shekulli një nga çështjet më të mprehta në konfliktin izraelito-palestinez. Donald Trump ka premtuar në mënyrë të përsëritur gjatë fushatës së tij zgjedhore për të transferuar Ambasadën e Shteteve të Bashkuara në Izrael (e cila ndodhet aktualisht në Tel Aviv). Një ligj i miratuar në vitin 1995 nga Kongresi thotë se “Jeruzalemi duhet të njihet si kryeqyteti i Shtetit të Izraelit” dhe kërkon zbatimin e përfaqësimit amerikan. Presidentët e njëpasnjëshëm kanë shtyrë deri më tani zbatimin e tij për gjashtë muaj në gjashtë muaj, duke pritur që të dy palët kundërshtare të bien dakord mbi një ndarje të qytetit. Derogimi i fundit i nënshkruar për këtë qëllim skadon të hënën dhe mbetet e paqartë se me cilat synime Presidenti aktual i Shtëpisë së Bardhë e ka shtyrë vendimin e tij më vonë. “Presidenti ishte i qartë për këtë çështje që nga fillimi:Nuk është cështja nëse (ambasada të vërtetë do të zhvendoset nga Tel Avivi në Jeruzalem, Botuesi), por kur do të ndodh kjo,” tha Hogan Gidley, një zëdhënës i Shtëpisë së Bardhë.
Macron ishte i shqetësuar për zgjedhjen e Trump
Pas një bisede telefonike me Donald Trump të hënën, presidenti francez, Emmanuel Macron, tha se shqetësimi i tij ishte në lidhje me mundësinë që Shtetet e Bashkuara në mënyrë të njëanshme të njohin Jeruzalemin si kryeqytet të shtetit të Izraelit, sipas një deklarate nga Elysee . “Emmanuel Macron kujton se statusi i Jeruzalemit duhet të zgjidhet në kuadër të bisedimeve të paqes mes izraelitëve dhe palestinezëve, që synon në mënyrë të veçantë krijimin e dy shteteve, Izraelit dhe Palestinës, që jetojnë krah për krah në paqe dhe të sigurt me Jeruzalemin si kryeqytet “, tha deklarata. Të dy burrat e shtetit “kanë rënë dakord që së shpejti të bisedojnë me njëri-tjetrin për këtë”, vazhdon teksti.
Pozita e bashkësisë ndërkombëtare në Jeruzalem nuk ka ndryshuar shumë në 70 vjet. Plani i ndarjes i votuar nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara më 29 nëntor 1947 parashikonte krijimin e një “corpus separatum” nën një regjim të administratës ndërkombëtare. Historia, megjithatë, vendosi ndryshe, pasi Jerusalemi u nda në fund të luftës së parë arabo-izraelite (1948-49), pjesa e tij perëndimore u pushtua nga shteti i ri i Izraelit, i cili shpejt vendosi ta bëjë atë kryeqytetin e tij. Ndërsa gjysma lindore, ku gjenden Qyteti i Vjetër dhe vendet e shenjta të tri feve të mëdha monoteiste (Muri i vajtimeve, Kisha e Varrit të Shenjtë dhe Xhamia Al-Aqsa), ra përkohësisht në duart e Mbretërisë së Jordanisë. Por një shumicë e madhe e bashkësisë ndërkombëtare vazhdoi të mos njohë ndonjë sovranitet mbi qytet, kështu që shumë vende krijuan ambasadën e tyre në Izrael në Tel Aviv.
Që nga Marrëveshjet e Oslos, ekziston një konsensus i gjerë se Jeruzalemi Lindor është i destinuar të bëhet kryeqyteti i një shteti të ardhshëm palestinez
Lufta e Gjashtë Ditëve, e cila vuri përballë në qershor të vitit 1967 shtetin hebre kundër fqinjëve arabë, ndryshoi përsëri situatën. Pas tre ditësh luftimi, Tsahal morri jo vetëm Sinain, Bregun Perëndimor dhe Gazan, por edhe Jeruzalemin Lindor. Qeveria shpejt vendosi të zbatojë ligjin izraelit. Në korrik 1980, Knesset miratoi një ligj bazë duke e bërë qytetin kryeqytetin “të unifikuar dhe të pandashëm” të shtetit. Ndërtesat administrative u ngritën në pjesën lindore të qytetit dhe u zhvilluan atje vendbanime të mëdha. Por Evropa dhe Shtetet e Bashkuara vazhdonin të gjykonin këtë marrje territori se nuk ishte në përputhje me ligjin ndërkombëtar. Kjo është arsyeja pse ata deri tani kanë refuzuar gjithmonë të transferojnë përfaqësitë e tyre diplomatike.
Që nga Marrëveshjet e Oslos, ekziston një konsensus i gjerë se Jeruzalemi Lindor është i destinuar të bëhet kryeqyteti i një shteti të ardhshëm palestinez. Negociatat u inicuan në këtë drejtim në fillim të viteve 2000, por ato u mbyllën. Krerët e koalicionit të djathtë që aktualisht janë në pushtet në Izrael janë të vendosur të mos heqin dorë nga kjo pjesë e qytetit. Njohja e statusit të tij si kryeqytet nga Shtetet e Bashkuara do të ishte, nga pikëpamja e tyre, një fitore. Nga ana tjetër, shumë palestinezë besojnë se do të ishte dështimi i ëndrrës së tyre të pavarësisë.
