Nga Enriko Ceko
Përhapja e virusit Covid-19 në mbarë botën në formën e një pandemie ka shkaktuar reduktim dhe mbyllje të veprimtarive të industrisë ushqimore në mjaft vende të botës. Kjo ka rezultuar edhe me një efekt zinxhir në sektorë te tjerë si turizmi, bujqësia dhe industria agro-ushqimore (përpunimi i mishit, qumështit, prodhimi iverës, birrës, pijeve freskuese dhe alkoolike), transporti, shërbimet financiare, etj
Kombet e Bashkuara, në qershor 2020 deklaruan fillimin e krizësushqimore, që prek më së shumti vendet e varfra dhe në zhvillim.
Peter Aleksandër, studiues në Universitetin e Edinburgut, thekson se sistemi aktual – just in time – nuk është i përshtatshëm në kushtet e shokut sistemik. Kjo sepse paniku i shkaktuar nga kjo gjendje ka dëmtuar më së shumti shitësit me pakicë, që u gjendën përballëluhatjeve të mëdha të çmimeve të produkteve ushqimore, që rezultuannga mbiblerjet e pakontrolluara.
Në mjaft vende të ndryshme të botës ka patur një rënie deri në 90% tëveprimtarisë së restoranteve, rënie të përgjitëshme të kërkesës përprodukte bujqësore dhe blegtorale, etj dhe kjo ka bërë që edhe shitjete produkteve të freskëta si perime dhe fruta, por edhe produkte tëpërpunuara në formë artizanale të bëhen në mënyrë të drejtpërdrejtënga ferma, online, gjë që sjell edhe rritjen e rrezikut të marrjes së mëshumë kimikateve me anë të konsumit të këtyre produkteve, sepse nëshitjet direkte online nuk ka kontroll, gjë që sjell kontaminimi me kimikate si pesticide, herbicide, insecticide.
Meqënëse një pjesë e subjekteve janë mbyllur, ato që kanë mbijetuarkanë fluks edhe më të madh njerëzish, gjë që shton rrezikun e kontaminimit nga virusi. Kjo kërkon marrjen e masave të shpejta dheefikase në aspektin e distancimit social, që ka të bëjë kryesisht me respektimin e kufirit të distances dhe kufizimin e kapacitetit të pikëssë shitjes (dyqan, mjedis në supermarket, etj)
Përveç distancimit social, përdorimi i maskës dhe matja e temperatures nuk janë kurrë të tepërta, por një rëndësi shumë tëmadhe merr edhe pastrimi dhe mirëmbajtja e makinerive dhe pajisjevepas përfundimit të procesit të punës, moslejimi i njerëzve që nuk kanëpunë në mjediset e subjekteve publike dhe private, higjiena personale, familjare dhe e mjediseve të punës dhe mjediseve të tjera përreth, etj.
Subjektet publike dhe private duhet që të kenë parasysh se nësepunonësit shfaqin simptoma, duhet që të këshillohen të qendrojnë nështëpi dhe të paguhen sipas ligjit. Nëse subjekti ka një numër të lartëtë prekurish, të mbyllet veprimtaria deri në një urdhër të dytë nga anae institucioneve përkatëse.
Një rëndësi e veçantë duhet që t’i kushtohet dizinfektantëve qëpërdoren në industrinë ushqimore, që janë specifikë. Jo çdo llojdizinfektanti që gjendet në treg është i përshtatshëm për t’u përdorurnë industrinë ushqimore.
Në lidhje me higjienën publike duhet theksuar se është pushteti lokalpërgjegjës për sterilizimin e mjediseve urbane, suburbane dhe ruraleku gjatë ditës tregtohet dhe shërbehet dhe të tëra sa më lart sepseparandalimi është më i mirë se luftimi pasi janë shfaqur simptomat.
Sa për të treguar humbjet që vijnë nga mungesa e veprimtarive tëparandalimit dhe kujdesit paraprak dhe në vazhdimësi vlen tëpërmendet se në periudhën e pandemisë së Covod – 19 vetëm në Brazil, për shembull, humbën punën 3 milionë punonjës në industrinë e restoranteve, në Kanada, në një ditë, 17 Prill 2020, u prekën me këtëvirus 2390 qytetarë, 15% e tyre, 358 qytetarë u prekën nga Covid – 19, sepse e morrën virusin nga konsumi i mishit të një fabrikepërpunimi mishi, në të cilën një punonjës kishte infektuar ambalazhine mishit, pasi një familjar i tij ishte i sëmurë me këtë virus, në Kinë, viti i ri kinez i vitit 2019 i solli ekonomisë kineze 150 miliardë dollarë, ndërsa në vitin 2020 nuk u bë ceremoni e madhe, që rezultoinë një humbje shumë të madhe për ekonominëkineze, në Francë, u dëmtuar rrjeti i bareve dhe restoranteve individuale dhe familjare, nëHungari, restorantet në Budapest e patën shumë të vështirë që tërezistojnë, në Itali, prodhimi artizanal i ushqimit u dëmtua rëndë.
Pra, kujdesi dhe masat paandaluese nuk janë kurrë të tepërta, aq mëtepër kur kemi të bëjmë me një virus të vështirë për t’u frenuar dhekuruar.
