Nga Aurenc Bebja
“La Stampa” ka botuar, me 12 mars 1991, në faqen n°3, intervistën e korrespondentit të saj me Leka Zogun I në lidhje me ekzodin e bashkatdhetarëve tanë drejt Italisë si dhe riatdhesimin e tyre.
“Flisni, ngrihuni”– Një thirrje nga mbreti Leka në mërgim
Paris
Nga korrespodenti ynë
“Unë e kuptoj dëshpërimin tuaj, por do të doja që njerëzit e mi të mos e braktisnin atdheun e tyre në orë kaq serioze. Sot ata mund, me ndihmën e ushtrisë, të përmbysin përfundimisht regjimin”.
Leka I i Shqipërisë ndjek këto orë dramatike nga Johannesburgu, rezidenca e tij e zakonshme. Djali i mbretit Zog, sovrani që pushtimi fashist rrëzoi nga froni në 1939, thuhet se është gati të kthehet në Shqipëri kur të ketë “kushte demokratike” dhe në çdo rast duke respektuar “vullnetin e qytetarëve”.
Italia duket se dëshiron të kthejë refugjatët që nuk kanë pësuar përndjekje. Çfarë mendoni?
Roma duhet të përballet me një fluks të papritur, masiv, si arsye e një mijë peripecive. Ekzistojnë vështirësi të mëdha dhe jam i vetëdijshëm për këtë. Por mendoj se është e pamundur të vendosësh brenda pak orësh kush ka të drejtë azili apo jo. Ky hetim kërkon muaj, dhe riatdhesimi me forcë i dikujt më herët do të ishte një gabim. Për më tepër, është gjithashtu e nevojshme të jemi në gjendje të kuptojmë ata që kanë ikur për arsye ekstra-politike: ata nuk janë njerëz që ëndërrojnë për një jetë miliarderi të modelit perëndimor, thjesht duan të harrojnë urinë.
Megjithatë disa duket se presin shumë, ndoshta shumë nga Italia …
Shqiptarët kanë jetuar nën tirani për 48 vjet. Si mund të presim që ata të mos mitizojnë pak lirinë?
Çfarë ndërhyrje dëshironi?
Sapo i dërgova një telegram Giulio Andreotti-t: Italia bën shumë. Por mendoj se edhe KEE duhet të lëvizë. Problemi është akut, megjithatë vendet pritëse duhet të sigurohen: shumica e shqiptarëve duan të kthehen në Tiranë me demokracinë dhe ringjalljen ekonomike.
Po të ishit Claudio Martelli, çfarë do t’i thoshit presidentit Alia?
Jepni dorëheqjen menjëherë! Regjimi po përpiqet të zbusë zgjedhjet e ardhshme, një vëzhgues nuk do të jetë i mjaftueshëm për t’i parandaluar ato. Duhet një votë, por një referendum për të vendosur se si shqiptarët duan të qeverisen. Në apelin që sapo kam lançuar, unë kërkoj nga njerëzit e mi të bojkotojnë kutitë e votimit.
Për të shmangur gjakderdhje të mëtejshme, ju po i bëni thirrje ushtrisë që të rebelohet. A mendoni se Partia Komuniste e ka humbur kontrollin?
Ushtarët dhe zyrtarët e kuptojnë se janë në aktin e fundit. Regjimi nuk ka më asnjë shans apo besueshmëri. Prandaj është e nevojshme të ndërhyhet për të zbatuar vullnetin e popullit. Tashmë edhe Sigurimi, ose 007, lëviz në këtë drejtim.
Enrico Benedetto