Nga The Guardian
Samiti i fundit europian në Versajë humbi një mundësi të madhe për të nisur, në një vend simbolik, një rend të ri të pasluftës për Evropën. Ne nuk jemi ëndërrimtarë, ne e dimë se anëtarësimi në Bashkimin Evropian nuk është shëtitje në park dhe se të njëjtat procedura zbatohen, në parim, për Ukrainën si për vendet kandidate në Ballkan. Por kishte një mundësi për të krijuar një bashkim politik që do të lidhte hendekun midis një shoqate më të lirshme dhe anëtarësimit të plotë. Në vend të kësaj, liderët evropianë vazhduan sikur procedurat e rregullta të BE-së në kohë paqeje janë ende të përshtatshme në rastin ekstrem të luftës në Evropë. Projekti i lirisë dhe paqes i la vendin BE-së së burokratëve dhe zyrtarëve.
Mbretëria e Bashkuar duhet të afrohet sërish me komunitetin politik të Evropës, një shoqatë që u shpërdorua pa kujdes nga Brexit. Por një mbrojtje më e fortë kundër Rusisë do të thotë gjithashtu se kuajt e Trojës së Putinit, si Hungaria e Viktor Orbanit dhe Serbia e Aleksandar Vuçiqit, duhet të kundërshtohen më me vendosmëri. Kjo ngre pyetje mbi të gjitha në lidhje me zbatimin e angazhimeve themelore ligjore të anëtarësimit të Hungarisë në BE dhe statusit të vazhdueshëm të Serbisë si një vend kandidat për në BE.
Bosnje-Hercegovina meriton vëmendje të veçantë në këtë kontekst. Politikanët serbë në Beograd dhe në Banja Luka (kryeqyteti i Republikës autonome Serbe të Bosnjës) po nxisin tendenca përçarëse që, 30 vjet pas fillimit të luftës në Jugosllavi, po shkatërrojnë konfederatën e brishtë të Bosnje-Hercegovinës. Ata madje po bëjnë të duket e mundur një luftë e re midis grupeve etnike të vendit. Separatistët e mëdhenj serbë mund të jenë të sigurt për mbështetjen aktive të regjimit të Putinit. Putini ka dhënë planin për manovra të tilla të turpshme para të gjithëve tanë që nga viti 2008 në rastin e Gjeorgjisë dhe që nga viti 2014 në Ukrainë. BE mbylli një sy ndaj saj, duke injoruar provokimet e Kremlinit dhe manovrat përçarëse të kundërshtarëve të unitetit evropian, nga Marine Le Pen te Orbán. Ndërsa Putini përgatiti me përpikëri planet e tij të sulmit, varësia energjetike e Evropës u rrit në mënyrë dramatike ndërsa shpenzimet gjermane të mbrojtjes u ulën. E gjithë kjo u promovua në mënyrë aktive, jo më pak në Gjermani, nga aktorët politikë të vijës së parë, pavarësisht dëshmive të qarta të neo-imperializmit rus. Kjo lind një detyrim të veçantë sot.
Qytetarët evropianë tani kanë dëgjuar të shtëna të shtëna në zemërim dhe qeveritë e tyre po qëndrojnë sërish më pranë njëri-tjetrit në mbrojtje të vlerave dhe institucioneve demokratike. Së bashku ata kanë vendosur për sanksione kundër Rusisë dhe dërgimin e armëve në Ukrainë, por ata nuk mund të parandalojnë vuajtjet e popullatës civile ukrainase. Ashtu siç duhet të kishin ardhur sanksionet dhe dërgesat e armëve, më së voni, kur ushtria ruse u vendos në kufijtë e Ukrainës në vitin 2021, ne nuk duhet të presim tani në rastin e Bosnje-Hercegovinës derisa edhe atje të jetë tepër vonë.
Serbët në Banja Luka dhe Beograd duhet të vendosin se cilës anë i takojnë. Milorad Dodik, udhëheqësi serb i Bosnjës, ka refuzuar sanksionet kundër Rusisë dhe palët e interesuara ruse (dhe kineze) po vijnë e shkojnë në Beograd. Një sinjal i qartë për Bosnje-Hercegovinën, si dhe për Malin e Zi anëtar të NATO-s, do të tregonte se këto dy shtete llogariten si pjesë e botës demokratike dhe i përkasin një komuniteti të zgjeruar evropian. Përpjekjet për të ndaluar bazimin e ligjeve zgjedhore dhe të administratës shtetërore në proporcionalitetin etnik po rezonojnë gjithnjë e më shumë në shoqërinë civile boshnjake, veçanërisht në mesin e brezit të ri për të cilin nacionalizmi etnik nuk ofron asnjë shans për paqe dhe prosperitet. Në këtë mënyrë, Putin mund të përfundojë pa dashje duke forcuar Bashkimin Evropian./NTV.al
