Nga Dashnor Kokonozi
Për të mirë a për të keq, brezi im ka qenë disi më i lidhur me filmat rusë. Më duhet të pranoj se atë ndjesinë e filmave të mërzitshëm e patetikë të periudhës sovjetike, ma bënë më të theksuar disa filma të llojit “katastrofë”, që u prodhuan pas ndryshimeve të regjimit. Imitime të blockbuster-ave amerikanë, por pa iu afruar aspak suksesit të tyre. (Për ndonjërin kam shkruar edhe më parê këtu në fcb)
Brezi i ri i realizatorëve rusë duket se ka një konceptim krejt tjetër. Ruajnë gjithçka të mirë nga tradita e tyre fiilmike dhe janë të një niveli realizmi të admirueshëm.
Serebrenikovit i kisha parë “Ethet e Petrovi”, që më la përshtypje të përzier.
Me “Gruaja e Çajkovskit” u binda se ai është një regjizor i pazakonshëm.
Filmi u paraqit vjet në festivalin e Kanës dhe këto ditë doli në sallat e kinemave. I kisha bërë pritë te kinemaja e lagjes sime dhe dje munda ta shoh. Mbresat e skenave të tij i kisha edhe sot në mëngjes. Për t’u çliruar prej tyre, po shkruaj dy fjalë.
Filmi për herë të parë zbulon në një vepër arti, homoseksualitetin e Çajkovskit ( i interpretuar nga aktori amerikan Odin Lund Biron që duhet thënë se është më i njohur në Rusi se në vendlindjen e tij). Interpretimi tij është një nga vlerat e këtij filmi.
Antonia Miliukova, një vajzë e re dhe jo pa talent në muzikë, bie çmendurisht në dashuri pas tij. Alyona Mikhailova që luan këtë rol është me të vërtetë e jashtëzakonshme.
Çajkovski fillimisht është krejt i huaj ndaj pasionit të saj. Më tej, qoftë për të shuar zërat ndaj homoseksualitetit të tij, qoftë për paratë e Antonias, pranon të martohet me të.
Fillimi i një drame të tmerreshme dhe të jashtëzakonshme.
Ai ka neveri nga gruaja e tij, ndërkohë që pasioni i saj shkon deri në çmenduri (realisht ajo do të vdesë në një çmendinë, 20 e ca vjet pasi ka vdekur i shoqi nga kolera. Vdes më 1917 dhe varrimi do t’i vonohet se ka shpërthyer revolucioni, kjo jashte filmit ne fjalë).
Xhirimet në mjedise që bëhen gjithnjë e më të zymta, ruajnë gjithë poezinë e traditës së kameras së njohur ruse. Gjithçka, nga dekoret e ndriçimi janë rikonstruksione të jazhtëzakonëshme të epokës, në sintoni me dramën e personazheve.
Ajo që nuk kuptova është përse në film nuk është përdorur muzika e Çajkovskit.
Një vepër e shënuar kinematografike, që mban gjallë magjinë dhe papërsëritshmërinë e sallave të kinemasë.
(Njera foto është origjinale dhe tjetra e rikonstruktuar në film)
