Home KRYESORE Inteligjenca artificiale (IA) dhe friga nga pasojat e saj

Inteligjenca artificiale (IA) dhe friga nga pasojat e saj

Nga Prof. Halil Krasniqi, expert i shëndetësisë

Një nga frika kryesore është se IA do të bëhet autonome dhe krijuesi do të humbasë kontrollin.
Inteligjenca artificiale është po aq e rrezikshme sa lufta bërthamore dhe pandemitë globale. Kjo kuptohet nga paralajmërimi i fundit nga Qendra për Sigurinë e IA (CAIS). Deklarata mbështetet nga expertet kryesorë në industrinë e IA, duke përfshirë Sam Altman, shefin e krijuesve të ChatGPT OpenAI.
Paralajmërimi aktual është një nga shumë që janë lëshuar muajt e fundit. Disa nga shpikësit e hershëm të teknologjisë pohojnë se po shkojmë drejt shkatërrimit njerëzor, ndërsa të tjerë paralajmërojnë se rregullimi është urgjentisht i nevojshëm.
Disa nga këto deklarata i kanë lënë njerëzit të përpiqen të kuptojnë pretendimet gjithnjë e më të ekzagjeruara. David Krueger, ekspert i inteligjencës artificiale dhe asistent profesor në Universitetin e Kembrixhit, tha se ndërsa dikush do të donte skenarë konkretë kur bëhet fjalë për rrezikun ekzistencial të IA, është ende e vështirë t’i emërosh me ndonjë shkallë sigurie.
“Unë nuk jam i shqetësuar sepse ekziston një kërcënim i afërt në kuptimin që unë mund të shoh saktësisht se çfarë është kërcënimi. Por nuk mendoj se kemi shumë kohë për t’u përgatitur për kërcënimet e mundshme në të ardhmen,”
Me këtë në mendje, këtu janë disa nga çështjet e mundshme për të cilat ekspertët shqetësohen.

  1. Një përvetësim i IA (Inteligjences Artificiale)
    Një nga rreziqet më të përmendura është se inteligjenca artificiale do të dalë jashtë kontrollit të krijuesit të saj.
    Inteligjenca e përgjithshme artificiale i referohet IA që është po aq inteligjente ose më inteligjente se njerëzit në një gamë të gjerë detyrash. Sistemet aktuale të IA nuk janë të ndjeshme, por ato po krijohen për të qenë si njeriu. Chat GPT, për shembull, është krijuar për t’i bërë përdoruesit të ndihen sikur po bisedojnë me një person tjetër, tha Janis Ëong nga Instituti Alan Turing.
    Ekspertët janë të ndarë se si të përcaktojnë saktësisht inteligjencën e përgjithshme artificiale, por pajtohen se teknologjia e mundshme paraqet kërcënime për njerëzimin që duhet të hulumtohen dhe rregullohen, raporton Aaron Mok i Business Insider.
    Krueger tha se shembulli më i dukshëm i këtyre rreziqeve është konkurrenca ushtarake midis kombeve.
    “Konkurrenca ushtarake me armë autonome, sisteme që në thelb kanë aftësinë për të manipuluar botën fizike dhe për të shkaktuar dëme, nxjerr në pah se si sisteme të tilla mund të përfundojnë duke vrarë shumë njerëz,” tha ai.
    “Në një skenar lufte totale të mundësuar nga IA, në një të ardhme ku ne kemi sisteme të avancuara që janë më të zgjuar se njerëzit, mendoj se ka shumë të ngjarë që sistemet të dalin jashtë kontrollit dhe të vrasin të gjithë njerëzit si rezultat”, shtoi ai.
  2. Inteligjenca artificiale shkakton papunësi masive
    Ekziston një konsensus në rritje se inteligjenca artificiale, kjo është një kërcënim për disa vende pune.

Abhishek Gupta, themeluesi i Institutit të Etikës së Inteligjencës Artificiale në Montreal, e quajti perspektivën e humbjeve të vendeve të punës në lidhje me IA si kërcënimin ekzistencial “më realist, më të afërt dhe ndoshta më urgjent”.
“Ne duhet të trajtojmë kotësinë që njerëzit do të ndjenin nëse do të kishte humbje masive të vendeve të punës,” tha ai për Insajder. “Pjesa ekzistenciale e kësaj është ajo që njerëzit do të bëjnë dhe nga do ta marrin mendjen.”
“Nuk do të thotë se puna është gjithçka, por është një pjesë e madhe e jetës sonë”, shtoi ai.
CEO-t kanë filluar të jenë të hapur për planet e tyre për të përdorur IA. Për shembull, CEO i IBM Arvind Krishna kohët e fundit njoftoi se kompania do të ngadalësonte punësimin e punonjësve që mund të zëvendësoheshin nga AI.
“Katër ose pesë vite më parë askush nuk do të kishte thënë diçka të tillë dhe do të ishte marrë seriozisht,” tha Gupta për IBM.

  1. Paragjykimi i AI
    Une mendoj, kur sistemet e IA përdoren për të marrë vendime në shoqëri, paragjykimi sistematik mund të bëhet një rrezik serioz.
    Ka pasur disa shembuj të paragjykimeve në sistemet gjeneruese të IA, duke përfshirë versionet e hershme të Chat GPT. OpenAI ka shtuar më shumë shirita mbrojtës për të ndihmuar Chat GPT të shmangë përgjigjet problematike nga përdoruesit që kërkojnë nga sistemi përmbajtje fyese.
    Modelet gjeneruese të imazhit të IA mund të krijojnë stereotipe të dëmshme, treguan testet e Business Insider në fillim të këtij viti. Nëse ka raste të paragjykimeve të pazbuluara në sistemet e IA që përdoren për të marrë vendime në botën reale, si për shembull kur miratohen përfitimet e mirëqenies, mund të ketë pasoja serioze.
    Të dhënat e trajnimit shpesh bazohen në të dhëna kryesisht në gjuhën angleze dhe burimet për trajnimin e modeleve të tjera të IA me gjuhë të tjera janë të kufizuara, sipas Ëong. “Pra, ka shumë njerëz që janë të përjashtuar, ose disa gjuhë janë të trajnuar më pak se gjuhët e tjera,” tha ajo.
    Inteligjenca Artificiale është në avancim fluturues, prandaj e tëra kjo duhet pranuar dhe shijuar me kujdesin më të madhë mendor. Unë mendoj se IA duhet patjeter dhe urgjentisht te kontrollohet nga politika dhe institucionet përkatëse.
Share: