Nga Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, expert i shëndetësisë dhe Prof Dr. Fitim Alidema, Farmakolog
Në stinët e ngrohta dhe sidomos në mungesën e ftohjes së ushqimit, helmimet nga ushqimet janë më të shpeshta si pasojë e temperaturave të larta. Nëse ka patogjenë në ushqim, mund të ndodhë helmim. Ngërçet e barkut, të përzierat dhe të vjellat janë shenja tipike.
Helmimi me Oksid Etileni në Akullore
Zbulimi i oksidit të etilenit ishte në krye të paralajmërimeve të ushqimit mbarëkombëtar në vitin 2020 dhe ndoshta do të kryesojë listën përsëri këtë vit. Fatkeqësisht akullorja është ndikuar shumë keq këtë vit.
Çfarë është oksidi i etilenit?
Oksidi i etilenit është një gaz pa ngjyrë që mund të vrasë dëmtuesit dhe bakteret. Këto veti nënkuptojnë se mund të përdoret për të sterilizuar ushqimin. Kur përdoret në ushqim, mund të formohet një metabolit kancerogjen i quajtur 2-kloroetanol. Përdorimi i tij në ushqim është ndaluar në BE që nga viti 1981, por është ende i përhapur në shumë vende të tjera. Edhe sasitë më të vogla të oksidit të etilenit ose metabolitëve të tij janë shumë të dëmshme për shëndetin e konsumatorit.
Cili është problemi dhe si futet oksidi i etilenit në akullore?
Në nëntor 2020, oksidi i etilenit është zbuluar në susam nga India. Kjo paralajmëroi inspektorët e ushqimit për përdorimin e paautorizuar. Që atëherë, oksidi i etilenit është gjetur në shumë ushqime të ndryshme, përfshirë çokollatën, drithërat, suplementet ushqimore, produktet e pjekura dhe akulloret. Për shkak të këtij problemi, mijëra produkte u tërhoqën nga tregu në të gjithë Evropën. Rreth 1,500 produkte akulloreje duhej të tërhiqeshin në BE sepse përmbanin oksid etilen.
Çfarë është helmimi nga ushqimi?
Helmimi nga ushqimi zakonisht ndodh kur ushqeheni me ushqim që është i kontaminuar me baktere që prodhojnë helm. Shenjat tipike të helmimit nga ushqimi janë ngërçet e barkut, të përzierat dhe të vjellat. Simptomat shpesh zhduken vetvetiu pas një kohe të shkurtër, por nëse dyshoni për helmim tek foshnjat, fëmijët e vegjël, njerëzit e moshuar, njerëzit me sistem imunitar të dobësuar ose gratë shtatzëna, është e rëndësishme të shihni një mjek.
Shkaktarët e Helmimit nga Ushqimi
Disa prej patogjenëve që shkaktojnë helmim ushqimor janë:
-Staphylococcus aureus
-Bacillus cereus
- Clostridium perfringens
Botulizmi
Botulizmi është një helmim ushqimor shumë i rrallë, por kërcënues për jetën, shkaktuar nga toksinat e bakterit.
Clostridium botulinum.
Ky helmim mund të shkaktojë probleme me shikimin dhe paralizë, duke kërkuar ndihmë urgjente mjekësore.
Si e dini nëse keni helmim nga ushqimi?
Shenjat tipike të helmimit nga ushqimi përfshijnë:
- Nauze dhe të vjella
- Ngërçe në stomak
- Diarre
Si mund të mbroheni nga helmimi me ushqim?
Për të parandaluar helmimet nga ushqimi, ndiqni këto rregulla të rëndësishme:
- Lani duart tërësisht me sapun dhe ujë para dhe pas përgatitjes së ushqimit.
- Hidhni menjëherë ujin e shkrirjes dhe paketimin nga mishi i papërpunuar.
- Pastroni sipërfaqet e punës pas çdo përdorimi.
- Ndryshoni rregullisht sfungjerët, furçat për larjen e enëve dhe leckat.
- Mos e prisni mishin, shpendët ose peshkun në të njëjtën dërrasë si sallata ose ushqime të tjera që nuk ngrohen.
- Zieni, skuqni ose gatuajeni mishin, peshkun ose shpendët për një kohë të mjaftueshme.
Çfarë të bëni nëse keni helmim nga ushqimi?
Në rast helmimi nga ushqimi:
- Pini mjaftueshëm lëngje, mundësisht çaj të ëmbëlsuar lehtë.
- Zgjidhjet speciale të elektrolitit nga farmacia ndihmojnë për të normalizuar ekuilibrin e kripës.
- Përbërësit aktivë si loperamidi nuk janë të përshtatshëm për helmim me ushqim, pasi i mbajnë bakteret dhe toksinat në zorrët për më gjatë.
Kur është i nevojshëm një mjek?
Kontaktoni një mjek nëse:
- Simptomat vazhdojnë për më shumë se tre ditë.
- Simptomat janë shumë të rënda dhe nuk po mbani asnjë ushqim apo lëng.
- Shfaqen simptoma të tjera si temperatura ose diarreja është e përgjakshme.
- Foshnjat, fëmijët e vegjël, të moshuarit dhe personat me sistem imunitar të dobësuar ose gratë shtatzëna preken më lehtë dhe mund të kenë nevojë për kujdes mjekësor të veçantë.
Kujdesi dhe higjiena e mirë janë thelbësore për të shmangur helmimet nga ushqimi dhe për të siguruar një shëndet të mirë për veten dhe familjen tuaj.
