Përgatiti Geron Kamberi
Më datë 20 Janar 2025 një pjesë e madhe e medias botërore dhe opinionit ndërkombëtar do ta ketë vëmendjen tek Ceremonia Inaguruese e marrjes së detyrës nga presidenti i porsazgjedhur i SHBA , Donald Trump që në këtë mënyrë bëhet presidenti i 47 –të i SHBA dhe i vetmi që rikthehet në këtë pozicion pasi ka ushtruar një mandat.
Ceremonia është në vetvete një traditë e vecantë e konsoliduar prej më shumë se një shekull që ka pësuar disa ndryshime por që në vetvete simbolika e saj shpreh rolin e peshën që ka Presidenti I SHBA në politikën botërore.
Teksa jam përpjekur të ofroj një histori të kësaj ceremonie e kupton se shpesh tradita ka rëndësinë e vet për ti dhënë peshë e rëndësi ngjarjeve të tilla …..
PËRSE CEREMONIA ZHVILLOHET ME 20 OSE 21 JANAR
Në bazë të traditës e Kushtetutës së SHBA , presidenti i SHBA që zgjidhet në të Martën e parë të muajit Nëntor duhet të bëjë betimin e tij si president mes 73-79 ditëve nga dita kur është zgjedhur Ceremonia inaguruese ( US Presidential Inaguration) bëhet për çdo mandat të ri presidencial, edhe nëse presidenti vazhdon në detyrë për një mandat tjetër. Ceremonia e parë inaguruese për president në SHBA është realizuar më 30 Prill 1789 kur u zgjodh presidenti i parë i SHBA , George Uashington(22.02.1732-14.12.1799) , i cili qëndroi si president për 8 vjet nga 30 Prilli 1789 deri më 4 Mars 1797 pasi ishte zgjedhur nga Konventa si president i parë i SHBA më 4 Shkurt 1789. Ndërkohë më pas të gjitha ceremonitë inaguruese për marrjen e detyrës së SHBA për 140 vjet rresht nga viti 1793-1933 u zhvilluan më 4 Mars, duke përjashtuar ceremonitë e viteve 1821, 1849, 1877 dhe 1917, kur 4 Marsi binte të Dielën dhe publiku dhe ceremonia zhvillohej të Hënën, më 5 Mars. Ceremonitë inaguruese ( US Presidential Inaguration) filluan të zhvillohen cdo 20 Janar , pasi Kongresi Amerikan miratoi në 1933 Amendamentin e 20-të të Kushtetutës së SHBA që përcaktonte se mandati i Presidentit dhe ZvPresidentit të SHBA në detyrojnë përfundojnë pas 4 vjetësh , pra më 20 Janar Në këtë mënyrë që nga Ceremonia Inaguruese Presidenciale e vitit 1937 që përkon me mandatin e dytë të presidentit Franklin Roosvelt(30.01.1882-12.04.1945), ajo është zhvilluar rregullisht prej 88 vitesh në mesditën e 20 Janarit .Kjo është përsëritur vazhdimisht përjashtim të vitit 1957, 1985 dhe 2013, kur data 20 Janar binte të dielën. Në këto raste, betimi presidencial( The Presidential Oath of Office) zhvillohej privatisht në atë ditë në mënyrë që të ishte në përputhje me Kushtetutën dhe pastaj të nesërmen realizohej përsëri në një ceremoni publike , të Hënën më 21 Janar.
WASHIGTON DC E KAPITOLI… SI SIMBOLE TË CEREMONISË DHE DEKORIMET
Që prej vitit 1801 shumica e ceremonive inaguruese për marrjen e detyrës së Presidentit të SHBA zhvillohen në Uashington DC , kryeqytetin e SHBA, përballë godinës së Kapitolit(Capitol building) , apo godinës ku ndodhet selia e përfaqësuesve të zgjedhur të SHBA ose Kongresit( United States Congress) , e cila përbëhet nga Dhoma e Përfaësueseve apo Kongresmenëve ( United States Houese of Representatives) dhe Senatit ( United States Senate). Vetëm në rastet kur Neë Yorku e Filadelfia kanë qenë me statusin e kryeqytetit të SHBA , ceremonitë janë zhvillura në këto dy qytete e respektivisht në qytetin e Neë York-ut të shtetit të Neë Yorku-t më 1789 tek Salla Federale ( Federal Hall) dhe tek Salla e Kongresit(Congress Hall) në qytetin e Filadelfias të shtetit të Pensilvanisë në vitin 1793 e 1797. Ndërkohë ka patur edhe disa raste të zhvillimit të ceremonive inaguruese për marrjen e postit të presidentit të SHBA që nuk janë realizuar përballë Kapitolit sic ka qenë ceremonia e presidentittë 5-të të SHBA James Monroe( 28.04.1758-04.07.1831) që u zhvillua në vitin 1817 në godinën e vjetër të Kapitolit ( Old Brick Capitol) për shkak të punës së vazhdueshme restauruese në ndërtesën e Kapitolit pas përfundimit të Luftës Anglo-Amerikane (18.06.1812-18.02.1815. Ndërkohë edhe tre ceremoni të tjera inaguruese për marrjen e detyrës së presidentit të SHBA për shkaqe që lidhen me luftrat apo ndërprerjen e parakohshme të mandatit të presidentit në detyrë janë zhvilluar në Shtëpinë e Bardhë( Ëhite Houese) sic ka qenë ceremonia e mandatit të tretë e të vetëm të një presidenti amerikan në 20 Janar 1944 nga Franklin D Roosevelt(30.01.1832-12.04.1945), Harry Truman (08.05.1884-26.12.1972)që zëvendësoi presidentin Roosvelt nga vdekja e parakohshme dhe Gerald Ford (14.07.1913-26.12.2006) që zëvendësoi presidentin Nikson (09.01.1913-22.04.1994) pas dorëheqjes së tij .Ceremonia e inagurimit të marrjes së detyrës së presidentit të porsazgjedhur të SHBA ka qenë tradicionalisht një ceremoni publike dhe që nga 1829 kur u zhvillua për nder të presidentit Andrew Jackson (15.03.1767-08.06.1845) e deri në vitin 1981 , për 152 vjet ato janë zhvilluar në pjesën lindore të përparme ( East Front) të godinës së Kapitolit ( US Capitol Building) .Ndërsa që nga ceremonia inaguruese e mandatit të parë të presidentit Ronald Regan(06.02.1911-05.06.2004) , në 20 Janar 1981 ato janë zhvilluar në pjesën perëndimore të përparme( Ëest Front) të Kapitolit si një mundësi për më shumë hapësirë për pjesëmarrësit e për të ulur kostot . Ndërkohë për shkak të kohës së keqe e të ftohtë të Uashingtonit në këtë periudhë ka patur raste kur këto ceremoni janë zhvilluar në ambiente të mbyllura sic ka qenë më 20 Janar 1909, ku ceremonia e presidentit William H Taft (15.09.1857-08.03.1930) u zhvillua në sallën e Senatit ( Senate Hall) për shkak të një stuhie apo në 1985 kur ceremonia e mandatit të dytë të Ronald Reganit u zhvillua në ambientet e mbyllura të godinës së Kapitolit . Mbi platformën apo podiumin ku zhvillohet ceremonia e cila ndodhet në anën e përparme perëndimore( West Front) te godinës së Kapitolit janë pesë flamuj të mëdhenj të Shteteve të Bashkuara. Flamuri aktual i SHBA me 50 yje vendoset në qendër te podiumit. Në të dyja anët janë versionet e mëparshme të flamurit te SHBA: dy prej tyre janë versionet e flamujve zyrtarë te shtetit nga e ka origjinēn presidenti i zgjedhur i SHBA ddhe dy te tjeret jane versionet e flamujve me 13 yje i njohur gjerësisht si flamuri i Betsy Ross(01.01.1752-30.01.1736) artizanes që e qëndisi cili është në përputhje me Ligjin pwr Flamurin e SHBA të vitit 1777 i miratuar në fillim të Luftës Revolucionare Amerikane, i cili specifikonte që flamuri do të kishte 13 vija horizontale të alternuara të kuqe dhe të bardhë dhe 13 yje të bardhë në një katror blu qw pwrfaqwsonin 13 shtetet e para qw u shkëputën nga Anglia dhe u bënë pjesë e Unionit e më pas do të ishin bërthama e SHBA me 50 shtete.
KOMITETI I PËRBASHKËT PËR CEREMONINË E INAGURIMIT
Përpara ditës së inaugurimit, presidenti i zgjedhur emëron një Komitet për Ceremoninë e Inagurimit (Presidential Inaugural Committee) . Ky komitet është enti juridik përgjegjës për mbledhjen e fondeve dhe planifikimin dhe koordinimin e të gjitha ngjarjeve dhe aktiviteteve zyrtare që lidhen me ceremoninë e inaugurimit të presidentit dhe zëvendëspresidentit siç janë ballot dhe parada.Që nga viti 1901, në këtë kuadër krijohet fillimisht Komiteti i Përbashkët për Ceremonitë e Inaugurimit ( Joint Committee on Inaugural Ceremonies) i cili është qenë përgjegjës për planifikimin dhe realizimin e ceremonive të betimit.Komiteti ka filluar si praktikë që para 124 vitesh, që në vitin 1901 kur u zhvillua ceremonia e inagurimit të marrjes së detyrës së presidentit të atëhershëm amerikan Ëilliam McKinley(29.01.1843-14.09.1901). Si rregull ky Komitet ngrihet cdo 4 vjet dhe përbëhet nga 6 kongresmenë e senator amerikanë. Në të përfshihet Kryetari i Dhomës së Përfaqësueve apo Kongresit Amerikan , si edhe udhëheqësit e partive të shumicës dhe pakicës . Ndërsa përfaqësuesit nga Senati përzgjidhen nga Komisioni i Senatit për Rregullat dhe Administrimin (Senate Committee on Rules and Administration) . Këtë komitet e kryeson një Senator e për këtë arsye emërohet nga partia e shumicës së Senatit. Anëtarësimi në komision u jep anëtarëve të tij mundësinë për të kontrolluar biletat për ceremonitë e inaugurimit ( Ticket to Inaguration Ceremonies) si dhe ceremonitë e tjera të lidhura me këtë rast. Që prej vitit 1953 ky Komitet është përgjegjës edhe për drekën zyrtare (US Capitol Luncheon)që shtrohet në godinën e Kapitolit (Statute Hall) për nder të presidentit të ri, zëvendëspresidentit dhe të ftuarit. Për të mbështetur ceremonitë e inagurimit të marrjes së detyrës së presidentit të SHBA krijohet edhe Task Forca e Përbashkët e Kryeqytetit (Joint Task Force-National Capital Region JTF-NCR) që përbëhet nga ushtarakë rezrvistë e të Gardës Kombëtare e është një element i Komandës Veriore të Shteteve të Bashkuara dhe mbështet Aktivitete me Rëndësi të Vecantë Kombëtare që njihen si NSSE(National Special Security Events)dhe ceremoni të tjera të mëdha. Personeli ushtarak amerikan ka marrë pjesë në ceremonitë e inagurimit të presidentit të ri të SHBA që nga ceremonia e parë e vitit 1789, kur anëtarët e Ushtrisë Kontinentale(Continental Army) njësitë e milicisë lokale dhe veteranët e Luftës Revolucionare apo Luftës Amerikane për Pavarësi (19.05.1775-03.09.1783)-shoqëruan presidentin e parë amerikam George Ëashington në ceremoninë e tij të parë të inaugurimit. Pjesëmarrja e tyre tradicionalisht përfshin banda muzikore, roje me uniforma shumëngjyrëshe, daulle përshëndetëse dhe roje nderi. Mbështetja ushtarake për ceremoninë e inaugurimit të presidentit të ri është e lidhur me faktin se ai ështqë edhe komandant i përgjithshëm i forcave të armatosura( Commander in Chief) .Përveç publikut amerikan në ceremoninë e inagurimit janë Zv Kryetari i Kongresit të SHNA, anëtarët e Kongresit, gjyqtarët e Gjykatës së Lartë, oficerë të lartë ushtarakë, ish-presidentë dhe zv president dhe personalitete të tjera. Në ceremoni marrin pjesë zakonisht edhe presidenti dhe zvpresdidenti në largim. Dita e Inaugurimit, megjithëse nuk është një festë federale, festohet si festë nga punonjësit. Zona e Uashington DC ku zhvillohenm ceremonië Ditës së Inaugurimit përbëhet nga Distrikti i Kolumbisë; Montgomery dhe kontetë e Princit George në Maryland; kontetë e Arlington dhe Fairfax në Virxhinia (dhe qytetet e Aleksandrisë dhe Kishës Falls në Virxhinia.
RITUALI I CEREMONSË SË BETIMIT TË PRESIDENTIT TË SHBA
Betimi presidencial është i vetmi komponent në këtë ceremoni të mandatuar nga Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara (në Nenin II, Seksioni I, Klauzola 8). Megjithëse nuk është një kërkesë kushtetuese, Kryetari i Gjykatës së Lartë tē Shteteve të Bashkuara zakonisht administron ceremoninë e betimit presidencial. Betimi i presidentit George Uashington në 1789 u bë para Robert Livingston, kancelari i shtetit të Nju Jorkut. Katër vjet më vonë, betimi u bë para gjyqtarit të Gjykatës së Lartë, William Cushing. Që nga inaugurimi i presidentit të SHBA John Adams në 1797, është bërë zakon që presidenti i ri të betohet para Kryetarit të Gjykatës së Lartë t së Shteteve të Bashkuara. Ka patur raste kur kanë qenë persona të tjerë që e kanë administruar procesin e betimit psh në rastet kur një president i ri e ka marrë detyrën brenda mandatit të presidentit parardhës për shkak të vdekjes ose dorëheqjes së tij. Pzsh William Cranch, kryegjykatësi i Gjykatës së Qarkut të SHBA-së, administroi procesin e betimiit për presidentin John Tyler në 1841 kur ai arriti në presidencë pas vdekjes së William Henry Harrison apo.presidenti Millard Fillmore në vitin 1850 kur e mori presidencen pssi vdiq Zachary Taylor. Në vitin 1923, pasi u informua për vdekjen e ish presidentit Warren Harding, ndërsa vizitonte shtëpinë e familjes së tij në Plymouth Notch, Vermont, Calvin Coolidge u betua si president para babat.tei tij, John Calvin Coolidge, Sr.,që ishte noter publik.Nga ana tjetër do.te ishte jykatësja federale Sarah T. Hughes para së cilës bëri betimin presidenti Lyndon B. Johnson në bordin e Air Force One pas vrasjes së ish presidentit amerikan John F. Kennedy më 22 nëntor 1963.Menjëherë pas betimit presidencial, Banda e Marinës së Shteteve të Bashkuara ( US Msrine Band).luan katër marshe te njihura “Ruffles and Flourishes( Rrjrdh e Lulëzo)”, e ndjekur nga “Hail to the Chief”, ndërsa në të njëjtën kohë, bëhet përshëndetje me 21 te shtēna me top duke përdorur topat e Baterisë se Nderimit Presidencial ( Presidencial Guns Salute Battery,) Ne kete moment . Regjimenti i Këmbësorisë së Shteteve të Bashkuara “Garda e Vjetër” qe ndodhet në Taft Park, në veri të Kapitolit. Përshëndetja e vërtetë me armë fillon me fjalën e parë “rrjedh dhe lulëzo” dhe “vrapo gjatë” (d.m.th. përshëndetja përfundon pasi të ketë mbaruar “Përshëndetje Shefit”). Banda Detare( Umited States Marine Band) , e cila besohet se ka bërë debutimin e saj të parë në 1801 në ceremoninē e inagurimit të Thomas Jefferson, është e vetmja strukturë muzikore që merr pjesë në të tre aktivitetet e inaugurimit presidencial: 1)ceremoninë e betimit(swearing ceremony) paradën inauguruese(inaugural.parade) dhe 3)ballon inauguruese(inaugural ball). Gjatë ceremonisë, banda muzikore e marinës është pozicionuar direkt poshtë podiumit ku zhvillohet ceremonia presidenciale në zonēn e Kapitolit e SHBA.
21 TË SHTËNA ME TOP NË CEREMONINË INAGURUESE
Një përshëndetje me 21 të shtëna topi është më e njohura nga përshëndetjet e zakonshme me armë që kryhen me gjuajtje me top ose artileri si një nderim ushtarak. Me evoluimin e zakoneve detare, 21 të shtëna me top për krerët e shteteve, ose në rrethana të jashtëzakonshme për krerët e qeverive, Zakoni buron nga tradita detare në shekullin e XVI , kur një anije luftarake tregonte qëllimin e saj paqësor duke gjuajtur me topat e saj në mënyrë të padëmshme në det derisa municioni i saj të shterrohej. Meqenëse topat atëherë kërkonin një kohë të konsiderueshme për t’u ngarkuar, anija u çarmatos në mënyrë efektive, duke nënkuptuar mungesën e qëllimit armiqësor. Në ditët më të hershme, shtatë të shtëna me top ishin përshëndetja e njohur britanike. Në atë periudhë , baruti ishtë i bërë nga nitrati i natriumit ishte më i lehtë për t’u mbajtur në tokë të thatë sesa në det. Rregulloret e hershme deklaronin se megjithëse një anije do të gjuante vetëm shtatë të shtëna me kalatë në breg do të gjuanin nga tre të shtëna për çdo të qëlluar në det, prandaj numri bëhej 21. U zgjodhën numra tek, pasi numrat çift tregonin një vdekje.
FJALIMI INAGURUES I PRESIDENTIT, LUTJET E POEZITË …NË CEREMONI
Presidentët e sapo betuar në SHBA zakonisht mbajnë një fjalim të referuar si një fjalim inaugurues. Ashtu si me shumë zakone të ceremonisê së inaugurimit, kjo filloi nga George Washington në 1789. Pasi bëri betimin e tij të detyrës në ballkonin e Sallës Federale(Federal.Hall).në New York , ai shkoi në Dhomën e Senatit ku lexoi një fjalim përpara anëtarëve të Kongresit dhe personaliteteve të tjera. Çdo president që nga Uashingtoni ka mbajtur një fjalim inaugurues. Ndërsa shumë prej presidentëve të hershëm lexonin fjalimet e tyre përpara se të bënin betimin, rituali është që Kryetari i Gjykatës së Lartë të SHBA administron fillimisht ceremoninë e betimit, që ndiqet më pas nga fjalimi i presidentit. Presidenti William McKinley kërkoi ndryshimin në 1897, në mënyrë që ai të mund të përsëriste fjalët e betimit në mbylljen e fjalimit të tij të parë inaugurues Nga ana tjetër Presidenti William Henry Harrison në vitin 1841 mbajti fjalimin më të gjatë inaugurues, me 8,445 fjalë, në 1841. Ndërsa fjaimi i presidentit amerikan John Adams i vitit 1797, i cili gjithsej kishte 2,308 fjalë, përmbante fjalinë më të gjatë, me 737 fjalë. Në vitin 1793, presiddenti I parë I SHBA George Washingtoni mbajti fjalimin më të shkurtër inaugurues me vetëm 135 fjalë.Shumica e presidentëve të SHBA përdorin fjalimin e tyre inaugurues për të paraqitur vizionin e tyre për Amerikën dhe për të përcaktuar qëllimet e tyre për kombin. Disa nga fjalimet më elokuente dhe më të fuqishme citohen edhe sot. Në vitin 1865, në ditët e fundit të Luftës Civile të SHBA , ish presidenti amerikan Abraham Lincoln pohoi se “Me keqdashje ndaj askujt, me mirësi për të gjithë, me vendosmëri në të drejtën siç na e jep Zoti për ta parë të drejtën, le të përpiqemi të përfundojmë punët tona , për të mjekuar plagët e kombit, për t’u kujdesur për atë që do të ketë përballuar betejat , dhe për të venë dhe jetimin e tij, për të bërë gjithçka që mund të arrijmë , të arrimë një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme mes nesh dhe me të gjitha kombet”. Në vitin 1933, Franklin D. Roosevelt deklaroi në kushtet e krizës ekonomike të viteve 30 të shek XX , “e vetmja gjë që duhet të kemi frikë është vetë frika”. Ndëtsa në vitin 1961, presidenti I I SHBA John F. Kennedy deklaroi, “Dhe kështu, bashkëkombësit e mi amerikanë: mos pyesni se çfarë mund të bëjë vendi juaj për ju – por pyesni se çfarë mund të bëni për vendin tuaj.” Në tetë rastet kur presidenti i ri arriti në detyrë pas vdekjes brenda mandatit të paraardhësit të tyre, asnjë nuk dha një fjalim, por secili iu drejtua Kongresit menjëherë pas kësaj. Kur Gerald Ford u bë president në 1974, pas dorëheqjes së Richard Nixon, ai iu drejtua kombit pasi bëri betimin, por ai e karakterizoi fjalimin e tij si “Jo një fjalim inaugurues, jo një bisedë pranë zjarrit, jo një fjalim fushate – thjesht pak i drejtpërdrejtë si një bisedë mes miqsh”. Që nga viti 1937, ceremonia ka përfshirë një ose më shumë lutje.Që nga viti 1933, një shërbim lutjeje publik ose privat, është ndjekur gjithmonë nga presidenti i zgjedhur dhe shpesh është zhvilluar në mëngjesin e ditës së ceremonië së inagurimit Ndonjëherë një shërbim i madh lutjej ose transmetimi i lutjes zhvillohet pas ceremonisë kryesore më së fundi të nesërmen. Një element i vecangtë ka qenë leximi i poeziveGjashtë ceremoni inauguruese që nga viti 1961 kanë përfshirë një lexim poezie nga një poet . Këshstu psh gjatë ceremonisë së inagurimit të presidentit amerikna John Kennedy (1961) Robert Frost lexoi një pjesë të “Dedication” dhe recitoi poezinë “The Gift Outright( Dhurata e Duhur) “, gjatë naugurimi i parë i Bill Clinton (1993): Maya Angelou lexoi poezinë e saj “On the Pulse of Morning”( Mbi Ritin e Mëngjesit) , në inaugurimi i dytë i Bill Clinton (1997) Miller Ëilliams lexoi poezinë e tij “Of History and Hope”( Për Historinë e Shpresën) , nënaugurimi i parë i Barack Obamës (2009): Elizabeth Alexander lexoi poezinë e saj “Praise Songj for the Day(Kënga e lavdërimit për ditën), në inaugurimi i dytë i Barack Obamës (2013): Richard Blanco lexoi poezinë e tij “One Today”( Një e Sotme) ndëras më innaugurimi i Joe Biden (2021): Amanda Gorman lexoi poezinë e saj “The Hill We Climb( Kodra që Ne Ngjisim)
KOMUNIKIMI DHE TRANSMETIMI I CEREMONISË INAGURUESE TË PRESIDENTIT TË SHBA
Mënyra se si i komunikohen publikut ngjarjet e ceremonisë së inaugurimit ka ndryshuar me kalimin e viteve me çdo përparim në teknologji. Përmirësimet në teknologjitë e mediave masive kanë lejuar presidentët të arrijnë një numër dukshëm më të madh të zgjedhësve të tyre. Në 1829, Andreë Jackson foli me rreth 10,000 njerëz në inaugurimin e tij. 30.6 milionë njerëz të tjerë në Shtetet e Bashkuara e panë atë në televizion, dhe më shumë se 6.8 milionë në mbarë botën e transmetuan drejtpërdrejt në Tëitter. Ndër pikat kryesore të inaugurimit të komunikimit masiv janë: 1)1801 inaugurimi i parë i Thomas Jefferson, gazeta e parë shtesë e një fjalimi inaugurues, shtypur nga Inteligjenca Kombëtare 2)1845 Inaugurimi i James K. Polk, inaugurimi i parë që do të mbulohet me telegraf dhe ilustrimi i parë i njohur në gazetë i një inaugurimi presidencial (The Illustrated London Neës) 3)1857 inaugurimi i James Buchanan, inaugurimi i parë që dihet se është fotografuar 4)1897 inaugurimi i parë i Ëilliam McKinley, inaugurimi i parë që do të regjistrohet në film 5)1905 inaugurimi i dytë i Theodore Roosevelt, hera e parë që telefonat u instaluan në Tokën e Kapitolit për një inaugurim 6)1925 inaugurimi i dytë i Calvin Coolidge, inaugurimi i parë që do të transmetohet në nivel kombëtar nga radio 7)1929 inaugurimi i Herbert Hoover, inaugurimi i parë që do të regjistrohet nga një film lajmesh që flet 8)1949 inaugurimi i dytë i Harry S. Truman, inaugurimi i parë që do të transmetohet në television 9)1961 inaugurimi i John F. Kennedy, inaugurimi i parë që u transmetua në televizion me ngjyra 10)1981 inaugurimi i parë i Ronald Reagan, bëri transmetimin.e parë televiziv për personat e shurdhër dhe me vështirësi në dëgjim 11)1997 në ceremoninë e inaugurimit të dytë të Bill Clinton, ishte hera e parë që ceremonia u transmetua drejtpërdrejt në internet.
DREKA ZYRTARE INAGURUESE NGA KONGRESI AMERIKAN E PARADA USHTARAKE
Që nga viti 1953, presidenti dhe zëvendëspresidenti kanë qenë të ftuar nderi në një drekë të mbajtur nga udhëheqja e Kongresit të Shteteve të Bashkuara menjëherë pas ceremonisë inauguruese. Dreka mbahet në Sallen Statutore ( Statuary Hall ) dhe organizohet nga Komiteti i Përbashkët i Kongresit për Ceremonitë Inauguruese, ku marrin pjesë udhëheqja e të dy dhomave të Kongresit, si dhe mysafirë të presidentit dhe zëvendëspresidentit. Sipas traditës, presidenti dhe nënkryetari në largim nuk do të marrin pjesë. Pas mbërritjes së rrethit presidencial në Shtëpinë e Bardhë, është zakon që presidenti, zëvendëspresidenti, familjet e tyre përkatëse dhe anëtarët kryesorë të qeverisë dhe ushtrisë të rishikojnë një paradë inauguruese nga një stendë e mbyllur në skajin e lëndinës së Veriut. , një zakon qe ka nisur nga presidento James Garfield në 1881. Parada, e cila vazhdon përgjatë 2.4 km.të Pensilvanisë Avenue përpara tribunës dhe Front Lawn në funksion të ceremonisë presidenciale, përfshin ushtarakë dhe civilë nga të 50 shtetet dhe Distrikti i Kolumbias. Kjo paradë evoluoi kryesisht nga procesioni pas inaugurimit në Shtëpinë e Bardhë dhe ndodhi që në inaugurimin e dytë të presidentit Jefferson në 1805, kur punëtorët nga Uashington Navy Yard, të shoqëruar nga muzikë ushtarake, marshuan me presidentin në këmbë si ai hipi mbi kalë nga Kapitoli në Shtëpinë e Bardhë. Në kohën e inaugurimit të William Henry Harrison në 1841, klubet politike dhe shoqëritë marshuese do të udhëtonin rregullisht në Uashington për paradën. Ai vit ishte gjithashtu i pari në të cilin muzika ishte pjesë e paradës. Ne inaugurimin e dytë të Linkolnit, në 1865, amerikanët vendas dhe afrikano-amerikanët morën pjesë në paradën inauguruese për herë të parë..ndërsa gratë u përfshinë për herë të parë në vitin 1917.Në vitin 1829, pas paradës së tij të parë inauguruese, Andrew Jackson mbajti një pritje publike në Shtëpinë e Bardhë, gjatë së cilës 20,000 njerëz krijuan një dëshpërim të tillë sa Jackson duhej të ikte nga një dritare. Megjithatë, pritjet në Shtëpinë e Bardhë vazhduan derisa paradat e gjata të pasdites krijuan probleme në planifikim. Duke ringjallur idenë në vitin 1989, Presidenti George H. Ë. Bush e ftoi publikun në një “Mirëpritje Amerikane në Shtëpinë e Bardhë” të nesërmen e inaugurimit.Parada inauguruese e Grover Cleveland në 1885 zgjati tre orë dhe u ndoq nga 25,000 marshues. Tetëdhjetë vjet më vonë, parada e Lyndon Johnson përfshiu 52 grupe të zgjedhura Parada e Dëight D. Eisenhoëer në 1953 përfshiu rreth 22,000 burra dhe gra dhe 5,000 civilë, që përfshinin 50 që kushtonin 100,000 dollarë. Kishte gjithashtu 65 njësi muzikore, 350 kuaj, 3 elefantë, një ekip qensh Alaskan dhe një top atomik 280 milimetrash.Në vitin 1977, Jimmy Carter u bë presidenti i parë që u nis në këmbë për më shumë se 2 km në rrugën për në Shtëpinë e Bardhë. Shëtitja është bërë një traditë që është përshtatur në ceremoni, nëse jo në gjatësi, nga presidentët që e pasuan.Dy herë gjatë shekullit të 20-të, një paradë inauguruese në Avenue Pennsylvania nuk u mbajt. Në vitin 1945, në kulmin e Luftës së Dytë Botërore, Inaugurimi i katërt i Franklin D. Roosevelt ishte i thjeshtë dhe pa bujë apo festë zyrtare pas ngjarjes.por nuk kishte paradë për shkak të racionimit të gazit dhe mungesës së lëndës drusore.
BALLOT CEREMONIALE E DITËS SË INAGURIMIT
Ballot e inaugurimit presidencial të Shteteve të Bashkuara janë tubime të mëdha shoqërore, ku njerëzit vishin me kostum , kravata e smoking e marrin pjesë në ballo për të festuar fillimin e një mandati të ri të presidentit të Shteteve të Bashkuara. Të planifikuara dhe të sanksionuara nga Komiteti Inaugurues Presidencial, ballot zyrtare të inaugurimit zhvillohen gjatë gjithë mbrëmjes së Ditës së Inaugurimit në zonën e Uashington DC dhe janë vetëm me ftesë, ku marrin pjesë mysafirë të cilëve u lëshohen ftesa që ata i kanë parapaguara. Presidenti, zonja e parë, zëvendëspresidenti dhe zonja e dytë ose zotëri, të gjithë bëjnë një prezantim individual në secilin prej ballot inauguruese të mbajtura për nder të tyre. Në ballot e inaugurimit ofrohen ushqime, pije dhe argëtim të drejtpërdrejtë nga muzikantë të njohur kombëtarë dhe ndërkombëtarë. Ballo të tjera inauguruese, jozyrtare dhe shpesh më pak formale, zhvillohen gjithashtu para dhe në ditën e inaugurimit, dhe organizohen nga shoqata shtetërore, biznesetdhe organizatat private. Tradita e ballot inauguruese presidenciale në Shtetet e Bashkuara ka evoluar me kalimin e kohës. Ballo e parë inaugurues u mbajt nga sponsorët më 7 maj 1789, në Neë York City, një javë pas inaugurimit të parë të George Ëashington.Në 1809, Dolley Madison organizoi një gala në Long’s Hotel në Uashington D.C. pasi inaugurimi i parë i James Madison u mbajt më herët gjatë ditës në Kapitolin e Shteteve të Bashkuara, ku gjithsej 400 bileta u shitën për 4 dollarë për copë. Në 1833, dy topa u mbajtën për inaugurimin e dytë të Andreë Jackson, dhe në 1841, një top i tretë u shtua për inaugurimin e Ëilliam Henry Harrison.Për inaugurimet e Zachary Taylor në 1849, James Buchanan në 1857, dhe përurimin e dytë të Ulysses S. Grant në 1873, u ndërtuan ndërtesa të përkohshme në Sheshin e Gjyqësorit.Në 1865, u mbajt një ballo për inaugurimin e dytë të Abraham Lincoln në dhomën model në Zyrën e Patentave të Shteteve të Bashkuara, ballo i parë i mbajtur në një ndërtesë qeveritare, ndërsa në 1869, Grant, gjatë inaugurimit të tij të parë, u nderua me një ballo inaugurues të mbajtur. në ndërtesën e Thesarit.Midis 1885 dhe 1909, ballot inauguruese u mbajtën në ndërtesën e Muzeut Kombëtar (tani Ndërtesa e Arteve dhe Industrive Smithsonian) dhe në ndërtesën e Pensionit (tani Muzeu Kombëtar i Ndërtimit).Tre presidentë kanë anuluar ballot inauguruese për arsye të ndryshme: Franklin Pierce e bëri këtë në 1853 teksa po mbante zi për vdekjen e fundit të djalit të tij, ndërsa Woodrow Wilson në 1913 mendonte se ballot e inaugurimit ishin shumë të shtrenjta; pasi Warren G. Harding, i cili donte të jepte një shembull thjeshtësie, e anuloi atë në vitin 1921, ai i dha fund përkohësisht zakonit të ballotë inaugurimit.Festat private të njohura si “ballo bamirësie” u mbajtën gjatë inaugurimit të dytë të Calvin Coolidge në 1925, për inaugurimin e Herbert Hoover në 1929, dhe më së shumti gjatë Depresionit të Madh dhe inaugurimeve të Luftës së Dytë Botërore të Franklin D. Roosevelt në 1933. , 1937, 1941 dhe 1945.Ballot zyrtarë të inaugurimit nuk u rivendosën deri në inaugurimin e dytë të Harry S. Truman në 1949. Për shkak të popullaritetit të tyre në rritje, numri i balloevre inaugurues u rrit duke filluar nga vitet 1950: gjatë inaugurimit të Dwiight D. Eisenhwer në vitin 1953, ishin dy, dhe deri në vitin 1957, ishin mbajtur gjithsej katër ballo ne ceremonine ê innaugurimi i dytë i Eisenhower.Duke reflektuar gjendjen shpirtërore të presidentëve të mëparshëm në fillim të shekullit të 20-të, Jimmy Carter hoqi ballot e tij inauguruese të vitit 1977 dhe pagoi jo më shumë se 25 dollarë për biletë.Deri në vitin 1997, numri i ballove të inaugurimit arriti kulmin në katërmbëdhjetë gjatë inaugurimit të dytë të Bill Clinton, duke u reduktuar në tetë për inaugurimin e parë të George W. Bush në 2001 dhe nëntë për inaugurimin e tij të dytë në 2005.Nga ana tjetër për inaugurimin e Barak Obamës në vitin 2009, u mbajtën 10 ballo inauguruese zyrtare dhe 121 jozyrtare.
MEDALJET PRESIDENCIALE SI SUVENIR
Duke filluar me George Washington, ka pasur një lidhje tradicionale me festimet e inaugurimit dhe prodhimin e një medalje presidenciale. Me Distriktin e Kolumbisë që tërhoqi mijëra të pranishëm për inaugurimin, medaljet presidenciale ishin një suvenir i lirë për turistët që të kujtonin rastin. Megjithatë, xhingla dikur e thjeshtë u shndërrua në një kujtim zyrtar të zgjedhjeve presidenciale. Në vitin 1901, Komiteti i parë i Inaugurimit mbi Medaljet dhe Distinktivët (Committee on Medals and Badges) krijua si pjesë e Komitetit zyrtar të Inaugurimit për rizgjedhjen e Presidentit William McKinley. Komiteti i pa medaljet zyrtare si një mënyrë për të mbledhur fonde për festimet. Medaljet e arta do të prodhoheshin si dhurata për presidentin, zëvendëspresidentin dhe kryetarin e komitetit; Medaljet e argjendta do të krijoheshin dhe shpërndaheshin midis anëtarëve të Komitetit të Inaugurimit dhe medaljet e bronzta do të shiteshin për konsum publik. Medalja e McKinley-t ishte e thjeshtë me portretin e tij në njërën anë dhe shkrimin në anën tjetër.Ndryshe nga paraardhësi i tij, kur Theodore Roosevelt bëri betimin e tij në detyrë në vitin 1905, ai e gjeti të papranueshme medaljen e mëparshme presidenciale. Si një artdashës dhe admirues i monedhave greke të lashta me reliev të lartë, Roosevelt donte më shumë se një medalje të thjeshtë – ai donte një vepër arti. Për të arritur këtë qëllim, presidenti punësoi Augustus Saint-Gaudens, një skulptor i famshëm amerikan, për të projektuar dhe krijuar medaljen e tij të inaugurimit. Obsesioni i Saint-Gaudens me përsosmërinë rezultoi në një lëshim parandalues dhe medaljet u shpërndanë pas inaugurimit aktual. Megjithatë, Presidenti Roosevelt ishte shumë i kënaqur me rezultatin. Dizajni i Saint-Gaudens, i ekzekutuar nga Adolph A. Weinman, u hodh nga Tiffany & Company dhe u shpall një triumf artistik. Praktika e Saint-Gaudens për të krijuar një skulpturë portreti të presidentit të sapozgjedhur përdoret ende sot në krijimin e medaljeve presidenciale. Pasi presidenti ulet për skulptorin, skica prej balte që rezulton kthehet në një maskë jete dhe model allçie. Shtohen prekjet përfundimtare dhe derdhja epokside që krijohet përdoret për prodhimin e prerjeve. Më pas, prerjet përdoren për të goditur portretin e presidentit në çdo medalje.Nga viti 1929 deri në vitin 1949, medalja zyrtare u godit nga Minta e SHBA. Kjo ndryshoi në vitin 1953 kur Kompania e Arteve Medallic u zgjodh për të goditur portretin e Presidentit Eisenhower të Walker Hancock. Që atëherë, medaljet zyrtare janë goditur nga minta private.Institucioni Smithsonian dhe Universiteti George Washington mbajnë dy koleksionet më të plota të medaljeve presidenciale në Shtetet e Bashkuara.