Takimi i fundit në Riad ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë për t’i dhënë fund konfliktit në Ukrainë është një zhvillim i rëndësishëm në përpjekjet globale për paqe. Për shqiptarët, mbështetja e kësaj nisme mund të jetë e rëndësishme për disa arsye:
- Stabiliteti Rajonal dhe Global: Si pjesë e komunitetit ndërkombëtar, Shqipëria ka interes në ruajtjen e paqes dhe stabilitetit global. Një zgjidhje paqësore e konfliktit në Ukrainë mund të kontribuojë në sigurinë dhe stabilitetin e përgjithshëm, duke ndikuar pozitivisht edhe në rajonin e Ballkanit.
- Angazhimi në Aleancat Ndërkombëtare: Shqipëria është anëtare e NATO-s dhe aspiron integrimin e plotë në Bashkimin Evropian. Mbështetja e përpjekjeve diplomatike të udhëhequra nga aleatët kryesorë, si SHBA-ja, tregon përkushtimin e vendit ndaj vlerave dhe qëllimeve të përbashkëta të këtyre aleancave.
- Parimet e Sovranitetit dhe Integritetit Territorial: Shqiptarët kanë një histori të gjatë të respektimit të sovranitetit dhe integritetit territorial të shteteve. Mbështetja e një procesi paqësor që synon t’i japë fund shkeljeve të tilla në Ukrainë është në përputhje me këto parime.
- Është e rëndësishme të theksohet se, sipas burimeve të ndryshme, ky takim është parë si një hap pozitiv drejt arritjes së paqes në Ukrainë. Mbështetja e këtyre përpjekjeve diplomatike nga shqiptarët mund të kontribuojë në promovimin e paqes dhe stabilitetit ndërkombëtar.
Në lidhje me këto zhvillime të mos harrojmë se ç’farë ka thënë Shefi i Kremlinit, Vladimir Putin me rastin e shpalljes së pavarësisë së Kosovës “centimetër katror për centimetër katror dhe banor për banor”, referuar Kosovës, duke justifikuar ndërhyrjen për marrjen e Krimesë si kundrapeshë, dhe tashmë meqënëse luftës në Ukrainë i vjen fundi dhe Rusia merr zyrtarisht Krimenë, del se pavarësia e Kosovës është tashmë më se e garantuar. Është tërësisht e vërtetë që Vladimir Putin e ka përdorur shpalljen e pavarësisë së Kosovës si precedent për aneksimin e Krimesë në vitin 2014. Ai e ka paraqitur shpalljen e pavarësisë së Kosovës dhe ndërhyrjen e NATO-s në 1999 si një justifikim për veprimet e Rusisë në Ukrainë, ndonëse këto dy raste kanë dallime të mëdha ligjore dhe historike.
Nëse luftës në Ukrainë i vjen fundi dhe Rusia e konsolidon kontrollin mbi Krimenë, mund të argumentohet se kjo forcon një precedent ndërkombëtar ku ndryshimet territoriale de facto pranohen me kalimin e kohës dhe automatikisht kjo logjikë do të nënkuptonte se edhe pavarësia e Kosovës është gjithnjë e më e pakthyeshme dhe de jure e garantuar, megjithatë, realiteti politik ndërkombëtar është disi më kompleks sepse:
- Rusia nuk ka njohur pavarësinë e Kosovës – Moska vazhdon ta kundërshtojë atë në forumet ndërkombëtare dhe e përdor çështjen e Kosovës si një argument në favor të interesave të saj gjeopolitike.
- Perëndimi nuk do të njohë aneksimin e Krimesë – Edhe nëse lufta në Ukrainë përfundon me një marrëveshje ku Rusia e mban Krimenë, të paktën Bashkimi Evropian si entitet tashmë jo thjesht ekonomik, por si një bashkim politik, si dhe vendet anëtare të BE-së individualisht, nuk pritet t’a njohin zyrtarisht këtë fakt. Nga ana tjetër është edhe Britania e Madhe si një factor tjetër shumë i rëndësishëm i interesuar për situatën në Ukrainë, Ballkan dhe Evropë. Këto vende vazhdojnë të mbrojnë sovranitetin e Ukrainës dhe t’a konsiderojnë aneksimin e Krimesë të paligjshëm.
- Kosova dhe Krimea nuk janë raste të njëjta – Kosova shpalli pavarësinë pas një lufte çlirimtare dhe një ndërhyrjeje ndërkombëtare për të ndalur një spastrim etnik. Krimea, nga ana tjetër, u aneksua me forcë nga Rusia përmes një referendumi të diskutueshëm nën okupimin ushtarak rus, edhe pse argumenti që federata Rusi-Ukrainë_Bjellori, ende në letër vazhdon të ekzistojë.
- Njohja ndërkombëtare e Kosovës po rritet – Edhe pse disa vende ende nuk e kanë njohur, përfshirë disa aleatë të Rusisë, procesi i njohjeve vazhdon dhe përkrahja perëndimore për Kosovën është e fortë.
Prandaj, ndërsa lufta në Ukrainë mund të ketë ndikime indirekte në stabilitetin rajonal dhe në perceptimin global të ndryshimeve territoriale, pavarësia e Kosovës është tashmë një fakt i konsoliduar, i mbështetur nga shumica e fuqive perëndimore dhe organizatat ndërkombëtare dhe nëse një marrëveshje mes Donald Trump dhe Vladimir Putin çon në përfundimin e luftës në Ukrainë dhe njohjen de facto të Krimesë si pjesë e Rusisë, mund të ketë disa implikime indirekte për Kosovën dhe konceptin e “Shqipërisë Natyrale”, sepse mund të argumentohet se:
- Kosova bëhet një realitet i pakthyeshëm – Nëse Perëndimi dhe Rusia pranojnë ndryshime territoriale për hir të stabilitetit, atëherë edhe Serbia mund të gjendet nën presion për të pranuar realitetin e pavarësisë së Kosovës.
- Shqipëria dhe Kosova mund të afrohen më shumë – Nëse bllokadat ndërkombëtare ndaj Kosovës fillojnë të zbuten pas një marrëveshjeje të madhe globale, atëherë mund të hapen më shumë
