Di Anila Dahriu
Il patrimonio orale degli arbëreshë è un tesoro raro, sopravvissuto attraverso le generazioni che hanno custodito le parole come un’eredità spirituale. Le fiabe, le leggende, i proverbi sono narrazioni che attraversano il tempo e ci aiutano a comprendere la profondità del mondo spirituale e culturale di una comunità piccola, ma grande nell’anima.
Le fiabe presentate in questa raccolta sono racconti raccolti dalla tradizione di Plataci e San Giorgio Albanese, scritti in lingua arbëreshe con fedeltà alla forma originale della narrazione. Questi racconti trasmettono un’antica saggezza, un modo di pensare che spesso manca al mondo moderno – dove, attraverso animali parlanti, foglie che diventano ponti tra la vita e la morte, e ragazze abbandonate che si trasformano in dame, comprendiamo come i miti costruiscano l’etica di una società.
Questo patrimonio non è solo arte, è identità. È il modo in cui un popolo conserva le proprie radici attraverso la voce. Portando alla luce questi racconti, manteniamo viva la lingua, la cultura e lo spirito di un mondo che merita di essere ascoltato ancora oggi.
“Ish një gherë/herë… C’era una volta…” è una raccolta preziosa di fiabe e racconti della tradizione arbëreshe, curata da Costantino Bellusci e Rosanna Servidio. Il volume è frutto di un lavoro attento di raccolta e trascrizione fedele delle narrazioni orali provenienti da Plataci e San Giorgio Albanese, due centri arbëreshë che ancora oggi custodiscono con orgoglio la propria lingua e cultura.
Vi aspettiamo numerosi a questo evento straordinario, che unisce passato e presente attraverso una lingua preziosa, antica ma ancora viva, che oggi attraversa il ponte delle sue radici per illuminarci in un presente tanto discusso e incerto.
Sarà un’occasione unica non solo per riscoprire le fiabe e i racconti della tradizione arbëreshe, ma anche per riflettere sul valore dell’identità, della memoria e della parola.
L’evento riceverà inoltre una particolare attenzione da parte dei media e degli enti giornalistici dell’Albania, a conferma dell’importanza culturale e simbolica di questo incontro.
Trashëgimia gojore e arbëreshëve është një thesar i rrallë, i mbijetuar përmes brezash që i kanë ruajtur fjalët si amanet shpirtëror. Përrallat, legjendat, fjalët e urta, janë rrëfime që kapërcejnë kohët dhe na ndihmojnë të kuptojmë thellësinë e botës shpirtërore e kulturore të një komuniteti të vogël, por të madh në shpirt. Përrallat që paraqiten në këtë përmbledhje janë rrëfime të mbledhura nga tradita e Platacit dhe San Giorgio Albanese, të shkruara në gjuhën arbëreshe me besnikëri ndaj formës origjinale të rrëfimit.
Këto rrëfime përçojnë një urtësi të vjetër, një mënyrë të të menduarit që shpesh i mungon botës moderne – ku përmes kafshëve që flasin, fletëve që bëhen urë mes jetës e vdekjes, e vajzave të braktisura që shndërrohen në zonja, kuptojmë sesi mitet ndërtojnë etikën e një shoqërie. Kjo trashëgimi nuk është vetëm art, është identitet. Është mënyra se si një popull ruan rrënjët e tij përmes zërit.
Duke i sjellë në dritë këto rrëfime, ruajmë gjallë gjuhën, kulturën dhe shpirtin e një bote që meriton të dëgjohet edhe sot.
“Ish një gherë/herë… C’era una volta…” është një përmbledhje e çmuar përrallash dhe tregimesh nga tradita arbëreshe, përgatitur nga Costantino Bellusci dhe Rosanna Servidio. Vëllimi është fryt i një pune të kujdesshme mbledhjeje dhe transkriptimi besnik të rrëfimeve gojore që vijnë nga Plataci dhe San Giorgio Albanese, dy qendra arbëreshe që edhe sot e kësaj dite ruajnë me krenari gjuhën dhe kulturën e tyre.
Anila Dahriu
