Nga Klodian Tomorri
Kete muaj Shqiperia vendosi nje rekord absolut boteror duke u ngjitur ne podin e ekonomive me investimet me te fuqishme ne infrastrukture. Ne harkun kohor te vetem dy javeve, qeveria e Shqiperise inauguroi 1 miliarde euro investime publike ne infrastrukture, fillimisht me projektin e hidrocentralit te Skavices dhe me pas me tunelin e Llogarase.
Sot per sot, perjashto SHBA-ne, ndoshta dhe Kinen, asnje vend tjeter ne bote nuk ka kellqe te inauguroje 1 miliarde euro investime publike brenda dy javeve. Ka vetem nje detaj qe duhet theksuar. Edhe kete here investimet e qeverise shqiptare ishin 3D.
Ne arenen nderkombetare, nuk ka vend tjeter ne bote, ku kryeministri i nje vendi ben ceremoni pompoze per te lancuar garen per studimin e fizibilitetit apo projektin inxhinierik te nje projekti. Nese kjo do te ndodhte, atehere cdo vend do te kishte nevoje te pakten per 100 kryeministra dhe 100 qeveri, vetem per te organizuar ceremonite e garave per harrimin e projekteve te veprave publike. Por le te kthehemi ne boten reale.
Per te kuptuar se cfare inauguroi qeveria me Skavicen dhe tunelin e Llogarase vlen te sqarohet se si realizohen investimet publike. Fillimisht hidhet ideja. Me pas, hartohet nje projekt ide. Kryhet studimi i fizibilitetit dhe hartohet projekti inxhinierik. Te gjitha keto faza jane me kosto minimale dhe zakonisht zene vetem 1 ose 2 per qind te kostos totale te nje vepre. Pra mjafton vetem nje fond i vogel ne buxhet dhe sigurisht 3D-ja dhe ekipi i propagandes.
Por ne jeten reale, investimet behen ndryshe. Pas projektit dhe studimit te fizibilitetit, qeveria duhet te gjeje te pakten 300 milione euro per te financuar ndertimin e Tunelit dhe minimalisht edhe 600 milione euro te tjera per ndertimin e Skavices. Ketu 3D-ja dhe propaganda te lene shendene. Shikoni rrugen Tirane Durres. Projekti inxhinierik dhe studimi i fizibilitetit te saj jane hartuar qe ne kohen e qeverise se Sali Berishes. Kostoja per zgjerimin e rruges duke shtuar korsinte reja dhe pershtatjen e saj plotesisht me standardet europiane eshte vleresuar ne 100 milione euro. Por edhe pse kane kaluar 10 vjet nga perdundimi i projektit dhe studimi i fizibilitetit, rruga eshte ndertuar vetem ne 3D.
Tani pyetja eshte, a mundet qeveria shqiptare te gjeje 1 miliarde euro per te financuar dy investime te reja publike gjate viteve te ardhshme? Nje gje eshte e sigurte. Me borxhin publik tashme 75 per qind e Prodhimit Kombetar, edhe nese Rama do te jete kryeminister edhe per 10 vite te tjera, serish projekti i Skavices dhe tuneli i Llogarase do te mbeten si ai i rruges Tirane-Durres. Kryevepra 3D-je dhe material propagande.
Vetem nga investimet ne proces, pra ato qe jane te hapura qeveria ka ende edhe 440 miliarde leke ose 3.7 miliarde euro financime te pambuluara. Kjo do te thote se edhe nese nuk hapet asnje projekti i ri investimi, fondi i parashikuar i investimeve publike per 6 vitet e ardhshme eshte sakaq i ezauruar. Por qeverise i pelqen te jetoje ne endrra.
Ne vend te propagandes dhe reklamimit te veprave te reja, qe do te mbeten ne leter edhe per shume kohe, nje qeveri rqcionale do te duhet te mbyllte investimet ekzistuese te cilat zvarriten per vite te tera. Rruga Qukes-Qafe Plloc ka nisur me heret se sa Rama te behej kryeminister. Nuk ka mbaruar dhe nuk ka gjasa te mbaroje edhe per shume vjet. Tuneli i Kardhiqit, By Passi i Fierit dhe qershia mbi torte Unaza e Tiranes. Te gjithe keto projekte ishin aty kur Rama u be kryeminister. Dhe ne gjasa do te jene serish po aty te paperfunduara kur Rama te lere kolltukun e njeriut me te pushtetshem ne Shqiperi.
Ne fund, gjithkush mund t’i beje vetes nje pyetje. Sa eshte probabiliteti, qe nje qeveri e cila ne 8 vjet nuk perfundoi dot Unazen e Tiranes me gjatesi vetem 23 kilometer, te ndertoje Skavicen dhe tunelin e Llogarase? Statistikisht zero. Deri ne diten e fundit te mandatit te saj qeverises, gjasat jane qe kjo maxhorance te jete ende duke ardhur rrotull Unazes se Tiranes. Dhe ky eshte rekordi me i madh i saj. Do apo nuk do Rama, qeveria e tij do te mbahet mend per faktin se per 8 vjet u soll rreth nje Unaze, vetem 23 kilometer te gjate.
