Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, tashmë është bërë pikëtakimi i një numri të madh albanologësh nga e gjithë bota, të cilët për çdo vit takohen në Prishtinë, ku edhe mbahet ky seminar.
Edicioni i 35-të i këtij seminari, në Prishtinë ka sjellë edhe studiues të shqipes nga Serbia. Në mesin e tyre janë edhe dy studente të Katedrës së Albanologjisë të Universitetit të Beogradit, Monika Mariq dhe Vanja Zhivkoviq, të cilat Prishtinën e kanë vizituar edhe më parë.
Monika Mariq nga Mitrovica e Sremit, qytet në afërsi të Beogradit, thotë për Radion Evropa e Lirë se tashmë është studente e vitit të katërt në Degën e Gjuhës dhe Letërsisë shqipe në Fakultetin e Filologjisë në Beograd. Në seminar është për herë të dytë dhe po i ndjek kurset e nivelit të tretë për mësimin e gjuhës shqipe, nivel ky në të cilin përfshihen studentët që tashmë kanë njohuri të avancuara për shqipen.
“Tani është më mirë se herën e parë, sepse tani unë di shqip më mirë dhe mund të flas në rrugë, mund të njihem me njerëzit. Kemi folur në dyqane, në librari. Ata janë shumë të sjellshëm dhe kur dëgjojnë që ne jemi nga Serbia, fillojnë të flasin në gjuhën serbe ose nëse janë të rinj, na thonë ‘O sa mire, mirëserdhët”, thotë Mariq.
Edhe Vanja Zhivkoviq është absolvente nëDegën e Gjuhës dhe Letërsisë shqipe në Fakultetin e Filologjisë në Beograd. Ajo vjen nga Leskovci dhe në Seminarin Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare ka gjetur mundësinë e, siç thotë ajo, ambientimit me gjuhën shqipe dhe praktikumit të saj në përditshmëri.
“Gjuhën e kam mësuar, por praktika është më e vështirë. Këtu kemi mundësi të njihemi me njerëzit nga Kosova dhe nga vendet e ndryshme që studiojnë. Mendoj që është një rast i veçantë. Këtu çdo ditë e flasim shqipen, ndërkaq në Beograd është më e vështirë, sepse kemi mësime dy herë në javë dhe kemi vetëm dy profesorë, por kemi edhe lektorët që vijnë nga Shqipëria. Më e vështirë është, por ne përpiqemi të mësojmë ndërmjet nesh që të flasim”, ka thënë Zhivkoviq për Radion Evropa e Lirë.
Të dy këto albanologe nga Serbia thonë se në vitet e mëparshme, kur kishin ardhur për herë të parë në Prishtinë, ishin ballafaquar me reagimet e rrethit ku jetojnë.Mariq thotë se fillimisht ishte përballur me paragjykimet e njerëzve në rrethin ku jeton, por se tash, situata është krejt më ndryshe.
“Tani nuk është njësoj sikur kur isha për herë të parë, sepse atëherë të gjithë thoshin ‘o, a nuk ka frikë të shkosh atje?’ Nuk e di se çfarë mendonin se është këtu. Mendonin se këtu ka luftë apo ku ta di unë. Por, tani të gjithë e dinë se unë e studioj gjuhën shqipe dhe që kam ardhur këtu. Unë u tregoj të gjithëve se është mirë edhe në Kosovë, por edhe në Shqipëri, që njerëzit janë të mirë dhe ata nuk na bëjnë dallime nëse ne jemi nga Serbia apo ndonjë vend tjetër”, thotë Mariq.
Zhivkoviq thotë se reagimet e njerëzve në vendin ku jeton, kur kuptojnë se ajo studion albanologjinë, janë të ndryshme.
“Kemi reagime të ndryshme. Disa befasohen pozitivisht ‘oh, sa mirë, ti do të gjesh punë, sepse është gjuhë e rrallë’. Por, ka edhe reagime të llojit ‘oh, pse pikërisht shqip’, ‘nga 28 gjuhë që ka në Beograd, ti ke zgjedhur shqipen. Pse?’. Tani janë mësuar dhe e dinë. Çdo vit, unë ju tregoj se si kam kaluar në Kosovë dhe si është puna këtu. Mendoj që edhe ata kanë filluar të besojnë që këtu është njësoj si atje, që njerëzit janë të njëjtë, që asgjë nuk është ndryshe, përveç gjuhës”, thotë Zhivkoviq.
Sido që të jetë, të dy këto studente serbe të gjuhës shqipe, thonë se njerëzit duhet të jenë të vetëdijshëm për të kaluarën, por serbët dhe shqiptarët duhet që përtej armiqësive të mëparshme, ta njohin njëri tjetrin.
Ato thonë se e studiojnë gjuhën shqipe për faktin se nuk kanë paragjykime dhe dëshirojnë të krijojnë urat e miqësisë, përtej politikës dhe politikanëve, por edhe jashtë vëmendjes së medieve. Mariq shpreson që një ditë do ta hapë një agjenci për turizëm, në mënyrë që të promovojë tek serbët, siç tha ajo, detin e Shqipërisë dhe malet e Kosovës, por edhe anasjelltas, edhe për shqiptarët vendet interesante në Serbi. ( Bekim Bislimi REL)
