Nga haberet e Mitro Cela
Vëllai im, doktor Polikron Çelo, ka dy vajza. E madhja, Mirela është e martuar dhe jeton në Izrael. Burri, Jozefi është inxhinier. Ka dy fëmijë. Shirlin dhe Leonin. Vajza tjetër, Enkela është e martuar dhe jeton në Pragë. Burri, Ivani është mjek. Merret me genetikë. Ka një vajzë.
-Ivani nga Çekia-
Dy herë në vit, çekët dhe izraelitët vizitojnë Shqipërinë. Përjashtim ka bërë Ivani. Sebepi? Për herë të pari Ivani vizitoi Tiranën në dimrin e vitit 2002. Aeroportin i vjetër, si stallë. Radha për të vulosur pasaportën. Gropat në rrugën Rinas-Tiranë. Ishte kohë e keqe. Binte shi. Këpucët i bëheshin me baltë. Pantallonat me njolla! Netët pa drita, e bënin Tiranën qytet fantazmë. Pa drita kondicioneri “kallkan”. I hyri e ftohta në palcë… Të gjitha këto e trishtuan mjkun dhëndër që vinte nga Praga e Artë. Pas trishtimit erdhi revolta: “Nuk shkel më në Tiranë!” Dhe e mbajti fjalën për shtatë vjet rrjesht. Në korrik të vitit 2008 e “shkeli” mërinë. Polikroni kishte datëlindjen. Erdhën të gjithë. Nuk mund të mugonte as Ivani.
Në fillim u befasua nga aeroporti. Pataj nga rruga. Për të luftuar errësirën kishte marrë disa pajisje nga Praga. Nuk i përdori. Një fund jave shkuam në Vlorë. U ngjitëm në Llogara. Atje, ku përfundojnë kthesat dhe shfaqet deti, tha i hutuar: ”Parajsë!” Zbritëm dhe zumë vend në një nga hotelet ne Llogara. Ndërsa ne pinim kafe, Ivani u fut në pyllin me pisha. E shoqëronte miku im Fejzi Petroshati. U kthyen pas tre orë. Tha: “ O Zot! Mali. Pylli. Deti. Ajri. Pranë e pranë, si në asnjë vend tjetër të Evropës. Nuk e kuptova pse spitali është ndërtuar në hyrje të Vlorës?! Këtu të sëmurët nuk kanë nevojë për ilaçe!…Vitin tjetër do të sjell disa familje për pushime nga Çekia?”
-Eva nga Praga-
Eva flet shqip. Në Tiranë është bërë edhe përkthyesja e të jatit. Një ditë i thotë të jëmës: “Do ta lë anglishten. Nuk më hyn në punë. Po mësoj më mirë shqip. Ndihmoj edhe babin. U pa puna. Ai nuk mëson dot shqip. Kot që lodhemi!”
Eva ka një shoqe të ngushtë. I thotë disa vite më parë:” Kam një mendim. E lëmë anglishte? Mësojmë shqip. Kurt ta mësosh gjuhën, të marr me vete në Shqipëri. Është shumë e bukur… Ka det Çekia?… Jo. Në Vlorë ka një det të madh sa qielli?!” U bind shoqja e Evës. Shkon në shtëpi i tregon bisedën të jëmës… “ Jo shpirt! Nuk të duhet shqipja. Shqipëria është vend shumë i varfër.” Muhabetin çekia e vogël ja thotë Evës. Ajo tundur kokën duke thënë: ” Mami jot flet kot! Gjyshi im në Tiranë është i pasur! Ka makinë! Ka klinikë! Ka një shtëpi më të bukur se shtëpia jote! Nuk do të marr kurrë në Shqipëri!”
-Shirli nga Izraeli-
Shirli ishte gjymnaziste. Parafytyroni klasën të mbushur me nxënës. Mësuesja e gjografisë flet për vendin tonë.
-Shqipëria është një vend i prapambetur. Pa infrastrukturë. Shumë i varfër.
-Mësuese,-thotë Shirli,- Shqipëri nuk është vend i varfër!
– Unë kam lexuar dhe jam e bindur!
– Kini qënë në Shqipëri, mësuese?
– Jo!
– Unë kam qënë. Shqipëri është një vend që ndryshon. Tiranë ka supermarkete, restorante, disko, hotele njësoj si në Izrael. Shqipëria po ndërton autostrada dhe shumë rrugë si në Izrael. Por si pyjet me pisha të Llogarasë dhe plazhet e Vlorë nuk ka në Izrael!
-Leoni nga Izrael-
Disa vite më parë ishim për pushume në Budva. Së bashku me familjen e Mirelës. Një ditë, ndërsa “thekeshim” në diell, pyeta, Leonin, në atë mot maturant!
-Vitin tjetër mbaron maturën! Çarë do vazhdosh?
-Ushtrinë, – tha Leoni!
– Nuk të pyeta për zborin. E kam fjalën për universitetin.
-Pas maturës duhet të shkoj tre vjet ushtar.
-Tre vjet?! Dëgjo mua! Hajde në Tiranë. Bëje këtu universitetin. Shpëto nga ushtria!
– Çjanë këto që thua?! Unë ëndërroj të shkoj ushtar! Është detyrë për çdo hebre të kryej shërbimin ushtarak?
-Edhe unë do bëhem ushtare,- tha Shirli.- Në Izrael edhe vajzat bëjnë dy vjet ushtri…
