Nga Prof. Dr. med. Dr. phil. Halil Krasniqi, expert i shëndetësisë
Komplexiteti i Inferioritetit, është vuajtja shpirtërore e mos arritjes së suksesit të dëshiruar.
Ne shpesh dëgjojm nga familjarët, miqët apo kolegët duke u shprehur se „të tjerët janë më të mirë se unë – çdo gjë që bëj shkon keq – këto mendime të tilla shpesh bazohen në një vetëvlerësim të shtrembëruar. Nëse ndonjëherë ndiheni inferior, atherë duhet të jeni në një gjendje thjesht më humor të keq dhe pa disponim. Por ju do të ndiheni më mirë të nesërmen. Kështu mund ta përshkruaj ndryshimin e sjelles nga aspekti situativ. Por nëse shpesh keni një imazh negativ për vehten, ekziston rreziku i komplekseve të inferioritetit. Këto mund të çojnë në një spirale negative, veçanërisht në faza të vështira të gjendjes së ndieshme shpirtërore. Si mund të dilni nga kjo grackë e errët, do te lexoni me posht.
Çfarë është kompleksi i inferioritetit?
Sipas psikologjis se sjelljes, përkufizimi i komplekseve të inferioritetit bazohet në vetëimazhin negativ nga i cili vuajnë të prekurit. Në kuptim te theshtësuar dmth se aq sa bëjnë këta përsona, nuk duket kurrë e mjaftueshme. Por kjo është kryesisht për shkak të vetë njerëzve të ngarkuar me komplekse dhe jo nga mjedisi i tyre ku ata veprojn dhe gjenden. Kjo do të thotë që nëse shpesh ndiheni inferior, janë standardet e dëshiruara tuajat të larta ato që janë përgjegjëse – dhe jo dëshirat e të tjerëve.
Ndjenjat e inferioritetit shoqërohen me perfeksionizëm dhe autokritikë. Për të shpëtuar nga komplekset dhe ndjenjat negative, të prekurit tërhiqen dhe pakësojnë kontaktet e tyre sociale. Sepse takimi me njerëz të tjerë është gjithmonë një rrezik. E tëra kjo, nga mosaftësia për të diskutuar, nga friga e vlerësimit të inteligjences suaj. Pra, kompleksi i inferioritetit mund t’ju bëjë të vetmuar – dhe kjo i intensifikon problemet shpirtërore, sociale dhe ato integruese.
Ata që janë inferiorë dëshirojn të bëhen më të mirë, por kjo shtytje drejt performancave të reja kulmore bëhet një rreth vicioz negativ dhe i mundimshëm. Sëmundjet mendore dhe fizike mund të jenë rezultat i këtij komplexi. Nëse ndiheni të kërcënuar nga këto simptome, duhet të bëni diçka për kompleksin e inferioritetit që herët.
Njohja e komplekseve të inferioritetit – vlerësimi i mundur i vehtes për vuajtjen nga kompleksi?
Si mund ta zbuloni, nëse keni një kompleks inferioriteti? Në punë dhe në kohën tuaj të lirë, herë pas here dyshoni në performancën tuaj. Të tjerët janë më të shpejtë në levizje, në veprime, ne realizimin e projekteve, ata janë duke punuar në karrierën e tyre, të tjetër tregojn suksese në profesionin e tyre – dhe ju jeni në rangun e mesëm dhe nuk arrini sukseset e të tjerëve. Në disa faza mund të vuani nga komplekset. Ky fenomen fillon shpesh në pubertet dhe nuk përfundon asnjëhere. Psh. shumë vajza shikojnë me zili tjetrën për flokët e gjata dhe ngjyrën blonde, trupi e gjatë dhe elegant, rrobat e ngushta apo prindërit e pasur, adoleshente të tjera fshehin rrobat e papastra, shiqojn veturat e të tjerëvë më të bukura etj.
Kalimi nga komplekset e lehta në komplekset e inferioritetit patologjik është fluid i rrjedhëshëm. Në bisedat me të afërmit dhe miqtë, mund të, vëreni se ku qëndroni dhe cilat ndjenja të supozuara të inferioritetit nuk janë aspak të rëndësishme. Kjo mvaret shumë se si ju vlerësoni vehten e juaj. A kuptoni ende se sa aftësi posedoni, sa inteligjent jeni dhe këtë e vlerësoni shumë shpejtë? Kjo është një shenjë e mirë. A besoni në kompetencat e juaja, aftësit dhe shkathtësin tuaj, kur ata ju lavdërojnë për diçka? Atëherë kompleksi i inferioritetit ka shumë ndikim mbi ju dhe keni nevojë për ndihmë profesionale.
Shenjat tipike të kompleksit të inferioritetit
Në varësi të ashpërsisë së kompleksit të inferioritetit, mund të shfaqen shenja të ndryshme. Ju mund t’i gjykoni veprimet tuaja si të papërshtatshme ose “të këqija”. Kjo mund të çojë në një ndërgjegje të vazhdueshme fajtore. Pavarësisht se sa shumë përpiqeni, thjesht nuk mund ta kënaqni shefin tuaj, partnerin tuaj, familjen apo edhe miqët tuaj. Ju nuk e shihni më se janë në të vërtetë qëllimet tuaja të paarritshme për të cilat po përpiqeni.
Në jetën normale profesionale dhe në takime private, shfaqen shenjat e mëposhtme të komplekseve të inferioritetit:
Të prekurit nuk durojnë lëvdata, ata mendojnë se kjo është e pandershme dhe respekti ndaj tyre është jo real.
Ata kanë vështirësi të krijojnë miq të rinj dhe frenohen – sepse njerëzit me komplekse inferioriteti e shohin veten si jo tërheqës dhe të mërzitshëm, jo të aftë për biseda të thella dhe diskutime
Ata e kanë të vështirë të thonë jo sepse duan të kompensojnë imazhin e tyre negativ për veten,
Disa nuk mund të përfaqësojnë mendimin e tyre në mënyrë korrekte,
Ata nuk guxojnë të hapin terren të ri për bisedë dhe diskutim. Nuk i besojn vetës për gjëra te reja dhe inovative.
Ndjenjat e theksuara të inferioritetit mund të shkaktojnë sëmundje të rënda dhe pasoja psikologjike. Në varësi të shkakut të kompleksit të inferioritetit, këto janë, për shembull, çrregullimet e të ngrënit ose varësitë. Vetëbesimi i ulët rrit frikën nga kontakti dhe çon në vetmi. Efekte të tjera tipike anësore janë perfeksionizmi dhe sindroma mashtruese. Kjo i referohet frikës se dikush do të zbulojë paaftësinë e supozuar.
Kompleksi i inferioritetit tek femrat
Gratë me komplekse inferioriteti shpesh tërhiqen sikur duan të jenë të padukshme. Ato ndihen shumë obeze (peshë të madhe) ose e shohin fytyrën të shëmtuar. Rrobat e tyre elegante dhe jo të bukura nuk mund ti veshin. Ata zakonisht veshin rroba të gjera në të cilat fshihen. Një reagim i rëndë psikologjik është vetë-gjymtimi dhe çrregullimet e të ngrënit janë simptome të zakonshme.
Por ka edhe femra që e kompensojnë ndjenjën e tyre të inferioritetit duke u përjashtuar rëndë. Nuk lejojnë asgjë dhe askënd t’i afrohet. Janë te distancuara. Këto femra duken arrogante, por mbi të gjitha është pasiguria e tyre që i bën të duken kështu.
Kompleksi i inferioritetit tek meshkujt
Meshkujt e rinj janë agresivë të jashtëm për të fshehur komplekset e tyre të inferioritetit. Ata flasin një gjuhë ekstreme rinore që vetëm të iniciuarit e kuptojnë, drogohen ose të strehohen në simbolet kote, duke menduar se jan të forta të statusit të tyre. Në vitet e mëvonshme, makinat dhe gjërat e tjera me vlerë bëhen edhe më ekskluzive, por pjesa e brendshme e meshkujve të ngarkuar me komplekse nuk duket domosdoshmërisht më e mirë.
Tejkalimi i kompleksit te inferioritetit
Kompleksi i inferioritetit – shkaqet
Nga vjen kompleksi i inferioritetit? Në shumë raste, shkaqet qëndrojnë në fëmijëri, pjesërisht të mbyllura të varrosura ose të shtypura . Kjo ndodhe ngase prindërit tregojnë pak kujdes në edukatën dhe vlerësimin e fëmijëve. Kjo e bën një fëmijë të ndihet i refuzuar jo i pranuar në diskutim dhe vendime, jo të dëshiruar. Shumë kritika dhe pak lëvdata, janë ndërtim i një komplexi tek femijët.
Qëndrim i vazhdueshëm i njohurive, por pa njohje reale, rrjedhë automatikisht në një kompleks inferioriteti. Fmijët dëgjojn vazhdimisht nga prindërit e tyre: “Nuk do ta kuptosh kurrë këtë” ose “Ti je shumë budalla për këtë” , Ti nuk e ke iden për këtë, Ti nuk mundesh, Ti nuk do tia dalesh asnjëhete“ e tëra kjo ka një imazh të keq për veten. Në planin afatgjatë, fëmijët ndihen inferiorë – dhe kështu lindin komplekset, të cilat këtë përson mund ta përcjellin tërë jetën.
Kërkim i dëshpëruar për miratim
Prindër të tjerë e llaskin dhe e mbrojnë shumë fëmijën e tyre. Kjo mund të çojë gjithashtu në ndjenja inferioriteti. Sepse kur shtesat ulen, fëmija ndihet fajtor edhe nëse shkaqet qëndrojnë diku tjetër. Edhe njerëzit që bëjnë karrierë në moshë madhore mund të vuajnë ende nga komplekset e inferioritetit dhe kërkimi i dëshpëruar për miratim. Kjo e bën të vështirë të shijosh sukseset e veta. Në vend të kësaj, ka gjithmonë pasiguri. Ata që preken pothuajse në mënyrë kompulsive e krahasojnë vehten me njerëzit e tjerë dhe, sipas mendimit të tyre, levizin keq dhe jo si te tjerët.
Shkaqet tipike të komplekseve të inferioritetit janë:
një edukim i pabalancuar (rreptësia ose butësia),
ofendime të shpeshta nga prindërit dhe familjarët,
kritikat e tepruara,
krizat (humbja e punës, ndarja ),
obsesioni i ekzagjeruar me bukurinë.
ndërtimi jo estetik trupor,
xhelozija ekstreme etj.
Si pjesë e psikoterapisë ose në një grup vetëndihme, mund të mësoni të qëndroni pranë dobësive tuaja dhe të rizbuloni pikat tuaja të forta. Njerëz të tjerë veçanërisht vëzhgues objektivë si psikoterapistët ju vlerësojnë në mënyrë neutrale. Ky është një fillim i mirë për të parë veten nga jashtë. Të prekurit hedhin hapat e parë drejt vetëdijes pozitive. Kështu mund të mësoni të besoni dhe ta duani veten.
Shkaqet e komplekseve shpesh qëndrojnë në fëmijëri. Dhuroni vetes kohë dhe durim për t’u parë me ndershmëri dhe për të reflektuar veten. Ky është hapi i parë drejt shërimit dhe qartësisë.
Tejkalimi i komplekseve të vazhdueshme të inferioritetit – si të bëheni më të lumtur
Ndihesh i pakënaqur dhe mendon me vete se çfarë mund të bëj për komplekset e inferioritetit? Një gjë që duhet të keni parasysh. Mendimet negative nuk janë gjithmonë komplekse. Askush nuk është i përsosur – të gjithë njerëzit kanë dobësitë e tyre. Por ju keni edhe pikat tuaja të forta. Megjithatë, nëse shihni vetëm cilësitë e këqija në veten tuaj, është koha për të luftuar kompleksin tuaj të inferioritetit. Këtu janë disa këshilla se si të bëheni më të sigurt dhe më të lumtur dhe ti largoni komplekset tuaja.
Largoni komplekset e inferioritetit – 7 këshilla për më shumë vetëbesim
Mendo pozitivisht
Duke fokusuar mendimet tuaja pozitive, ju kundërshtoni qëndrimin pesimist. Mos thoni, “është shumë e vështirë për mua”, thuaj, “Unë mund ta bëj.” Mos mendo, “Nuk ka kuptim të përpiqesh shumë”, në vend të kësaj mendo, “Ka kuptim dhe unë do ta vërtetoj”. besimet pozitive rrymat negative dhe ju e njihni përparimin tuaj.
Përqendrohuni te vetja juaj
Mos u ndikoni nga njerëz që ju kritikojnë vazhdimisht, por kërkoni miq të vërtetë që ju mbështesin. Nëse nuk keni sukses, provojeni vetëm. Kështu fitoni besim në veten tuaj. Dëgjoni vehten, përqendrohuni në aftësitë tuaja dhe në qëllimet tuaja. Teknikat e relaksimit do t’ju ndihmojnë të gjeni veten tuaj të brendshme. Me koncentrim, perveshje, yoga dhe meditim do të arrini më tej.
Bëhuni të fortë – edhe nga jashtë
Ju mund të rrisni vetëvlerësimin tuaj. Një pamje e rregulluar ndihmon. Kjo do t’ju bëjë të ndiheni më të sigurt dhe t’u tregoni njerëzve të tjerë se kujdeseni për veten tuaj. Duke i dhënë më shumë vlerë imazhit tuaj të jashtëm, ju do ta njihni më mirë personalitetin tuaj. Ndoshta e trajtoni veten me rroba dhe aksesorë elegant, Me një stil të ri tregoni se si e shihni veten dhe gjithashtu bindni njerëzit përreth jush.
Zotëroni dobësitë tuaja
Të gjithë bëjnë gabime dhe kanë dobësitë e tyre. Qëndroni pranë tij dhe mos e zhgënjeni vehten për shkak të dobësive tuaja. Madje shumë dobësi përmbajnë diçka pozitive. Pasi të keni identifikuar atë që duket të jetë një tipar negativ për ju, ndoshta mund ta ktheni atë në një forcë. A shpërtheni lehtë në lot? Empatia nuk është padyshim një dobësi, është shumë njerëzore. Keni vazhdimisht ide të reja, por nuk përfundoni një projekt? Më pas rriteni krijimtarinë tuaj dhe kthejeni atë në një libër idesh.
Besoni më shumë vetes – njihni vetëvendosjen tuaj
Ju nuk jeni viktimë e edukimit tuaj apo ndikimeve të tjera të jashtme. Ju keni forcën për të ndryshuar jetën tuaj vetë. Guxoni të bëni diçka, guxoni të bëni një hap përpara. Në një familje me prindër shumë të rreptë, është e vështirë të dalësh nga rrethi vicioz i komplekseve të inferioritetit. Por mos lejoni që dështimi t’ju parashikojë, këtë herë do t’ia dilni më mirë. Besoni në veten tuaj.
Flisni me miq të mirë
Për të kaluar kompleksin tuaj të inferioritetit, keni nevojë për ndihmën e njerëzve të tjerë. Të qenit i turpshëm nuk do t’ju çojë askund, në vend të kësaj, duhet të flisni me miqtë e ngushtë dhe anëtarët e familjes. Gërkimet dhe ankimet janë pak të dobishme. Por ju ndiheni të lehtësuar kur shprehni probleme shqetësuese. Këshillat mbështetëse dhe ngushëllimi i qenieve njerëzore të dashura do t’ju ndihmojnë të largoni ndjenjat e inferioritetit. Në të njëjtën kohë ju forconi vetëpranimin tuaj.
Shkruani mendimet tuaja
Kjo këshillë tingëllon e thjeshtë dhe banale, por do t’ju vendosë në një distancë nga komplekset tuaja. Nëse shkruani shqetësimet, mendimet dhe zemërimin tuaj, mund të shihni saktësisht se çfarë po dështoni dhe ku mund dhe dëshironi të ndryshoni. Mos mendo dy herë, thjesht lësho gjithçka që të shqetëson. Merrni stilolaps dhe letër ose uluni në kompjuter. Megjithatë, shumë njerëz mendojnë se shkrimi me dorë është më intensiv. Më vonë lexon mendimet e tua të pakontrolluara, të cilat bëhen të prekshme dhe të kuptueshme.
Një terapi e tillë me shkrim ka një efekt pozitiv dhe është e përshtatshme për probleme të ndryshme psikologjike. Avantazhi i madh në krahasim me bisedat është, se mund të lexoni gjithçka përsëri. Kjo ju ndihmon të sqaroni ndjenjat tuaja – dhe ju dërgon përpara në rrugën drejt një personaliteti të sigurt në vetvehte.
