Nga Dritan Gremi
Imazhi i Shqipërisë dje u bë copë.
Dy gazeta britanike dhe një tjetër belge, shkruajnë për Shqipërinë si vendi i drogës, i bandave dhe trafikut të qenieve njerëzore.
Pa dashur aspak të ngre teori konspirative, por në të njëjtën kohë pa dashur të jem naiv, e kam të pamundur të mos shoh një lloj tendence negative në mënyrën e tyre të trajtimit. Duket si një sulm i mireorkestuar për qëllime, që besoj se ata që i kanë, i dinë edhe më mirë. Megjithatë nuk mund të rri pa pyetur:
NdĂ«rsa flasin pĂ«r shqiptarĂ«t si njerĂ«zit e trafikut, apo pĂ«r âdjemtĂ« e LondrĂ«sâ dhe legjendat e tyre, a u kujtuan kĂ«to media tĂ« thonĂ« se nĂ« fakt, trafiku i qenieve njerĂ«zore Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« historikisht nga qytetarĂ« tĂ« BE-sĂ« pĂ«rfshirĂ« anglezĂ«, francezĂ«, belgĂ«, etj.?
Në fakt shoferët e kamionëve që kalonin tunelin e La Manshit nuk janë shqiptarë, por qytetarë të Bashkimit Europian. Edhe avionët e vegjël turistikë që përdoren për kalimin ilegal nga një vend në tjetrin, nuk janë në pronësi të shqiptarëve dhe as drejtohen nga ata. Anijet dhe jahtet po ashtu janë pronë e shtetasve të BE-së, me staf dhe kapitenë gjithashtu evropianë.
E pra, trafiku i qenieve njerĂ«zore nuk bĂ«het vetĂ«m nga shqiptarĂ«t, por çuditĂ«risht emri u lakohet vetĂ«m atyre edhe pse pjesĂ« e zinxhirit janĂ« gjithashtu shtetasit europianĂ«. PĂ«rse kjo tendencĂ« pĂ«r tâia faturuar e pĂ«r ta shitur tĂ« gjithĂ« fenomenin e trafikut tĂ« qenieve njerĂ«zore si njĂ« histori shqiptare? Kjo do tĂ« thotĂ« tĂ« shohĂ«sh vetĂ«m njĂ«rĂ«n anĂ« tĂ« medaljes.
Shumë mirë bëjnë gazetarët e huaj që investigojnë fenomenet e jashtëligjshme dhe problematikat, por përse nuk shkojnë deri në fund e të investigojnë dhe palën tjetër, shtetasit e tyre, pa të cilët ky trafik jo vetëm nuk do ishte iniciuar, por nuk do mund të zhvillohej as sot që ne flasim?!
PĂ«r mos shkuar pastaj tek politikanĂ«t tanĂ« qĂ« âpeshkohenâ shpejt, e me shumĂ« zell dhe dĂ«shire (qĂ« njĂ« Zot e di nga u buron) shajnĂ« e ulĂ«rasin pĂ«r vendin e tyre, nĂ« anglisht e jo nĂ« shqip, duke e damkosur gjithĂ« fenomenin (patjetĂ«r kriminal), si 100% shqiptar.
Jam i sigurt qĂ« do tĂ« mjaftonte pak dashuri pĂ«r vendin e tyre, dhe pak mĂ« shumĂ« dinjitet njerĂ«zor, qĂ« njĂ« deputet i kuvendit tĂ« mos shante e mallkonte vendin e tij pĂ«rpara tĂ« huajve, kushdo qofshin ata, e po kaq do tĂ« duhej qĂ« njĂ« kryetar bashkie tâja kursente vetes pozĂ«n me foton e mbretĂ«reshĂ«s nĂ« duar.
E gjithë kjo ndodh në një kohë, kur sezoni turistik në vend po mbyllet thuajse me dështim të plotë, kur të qenit pjesë e BE-së varet nga qasja që Europianët kanë kundrejt nesh dhe kur imazhi në të gjithë botën, përkthehet në para.
E ndĂ«rsa fqinjĂ«t tanĂ« paguajnĂ«, investojnĂ« dhe lobojnĂ« pĂ«r tĂ« rritur imazhin ne bĂ«jmĂ« tĂ« kundĂ«rtĂ«n. Me njĂ« zell qĂ« nuk di se nga lind, godasim vendin tonĂ«. A thua se nuk do tĂ« jetĂ« po ky vend, po ky imazh, qĂ« opozita e sotme do tĂ« trashĂ«gojĂ« nĂ«se do tĂ« jetĂ« nĂ« qeverisje nesĂ«r. MĂ« thoni njĂ« politikan nĂ« botĂ«, qĂ« del publikisht dhe âgodetâ vendin e tij jashtĂ« kufijve!
QĂ« tĂ« jem i qartĂ«. Kurrsesi nuk dua tĂ« mohoj problemet qĂ« kanĂ« shqiptarĂ«t dhe ShqipĂ«ria, por pyetja ime Ă«shtĂ«: Kujt i shĂ«rben nxjerrja e tyre jashtĂ«? Sepse siç thoshte Gianni Agneli âI pani sporchi si lavano a casaâ, apo siç mĂ« pĂ«lqen tĂ« them vetĂ« âJashtĂ« ShqipĂ«risĂ«, ShqipĂ«ria nuk shahetâ!
Duke iu drejtuar gjithmonĂ« kĂ«tyre shqiptarĂ«ve, u them qĂ« ka patur dhe kanĂ« gjithĂ« mundĂ«sitĂ« qĂ« gjĂ«rat tâi ndryshojnĂ« nga brenda. TĂ« denoncojnĂ« çdo fenomen tĂ« jashtĂ«ligjshvm kriminal dhe çdo padrejtĂ«si nga foltorja e kuvendit, nĂ« prokurori e kudo, sepse ligji ua jep tĂ« drejtĂ«n. Por besoj se diskursi i foltores sĂ« parlamentit apo hedhje-pritjet nĂ« debatet virtuale tĂ« rrjeteve sociale nuk janĂ« diskutime qĂ« mund dhe duhet tĂ« bĂ«hen nĂ«pĂ«r botĂ«.
Sepse e gjithë kjo ka një kosto tepër të lartë për vendin dhe nuk i shërben Shqipërisë.
ĂshtĂ« pikĂ«risht kostoja e kĂ«tij imazhi tĂ« dĂ«mtuar, shpesh nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« padrejtĂ«, tĂ« cilin ne po vazhdojmĂ« ta paguajmĂ« edhe sot.
Shkoni në Itali dhe pyesni çfarë mendojnë për shqiptarët! Na shohin ende si njerëzit mbi anije, si të prapambeturit e të paditurit, që jetojnë vite dritë larg tyre. U bënë 30 vite që nga ajo kohë, dhe fatkeqësisht imazhi ka mbetur po ai.
E dini çfarĂ« ndodh nĂ« FrancĂ«? Raporti âi famshĂ«mâ i Dick Martit dhe trafiku i organeve nĂ« shtĂ«pinĂ« e verdhĂ« vazhdon edhe sot tĂ« ketĂ« jehonĂ«, pavarĂ«sisht se prej tij nuk Ă«shtĂ« vĂ«rtetuar asnjĂ« gĂ«rmĂ« e tashmĂ« kanĂ« kaluar mĂ« shume se 10 vjet.
Pas punĂ«s sĂ« zellshme tĂ« lobeve ruse e serbe pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« zĂ« tĂ« pavĂ«rtetave tĂ« kĂ«tij raporti, francezĂ«t edhe sot e shohin ShqipĂ«rinĂ« si vendi i drogĂ«s, ku trafikohen njerĂ«z, ku shiten e blihen organe. Dhe nĂ« njĂ« vend tĂ« tillĂ«, askush nuk do donte tĂ« udhĂ«tonte, tĂ« kalonte pushime e tĂ« shpenzonte para.
PĂ«rballĂ« kĂ«tij realiteti, ka qenĂ« âstoikeâ heshtja jonĂ«, e ca me keq akoma, balta qĂ« hedhim mbi vete pa kuptuar se sa shumĂ« na bĂ«n pis.
Si mendojmë ne se mund të zhvillohet një vend, se mund të rritet turizmi dhe të ardhurat e tij, se mund të bëhet pjesë e BE? Me imazhe dhe perceptime të tilla? A e kemi menduar se vlera e imazhit dhe e brandit të vendit, është në fakt vetë vlera jonë dhe e pronës sonë?
Si njeriu që punoj me të huajt e di fare mirë se çfarë do të thotë kjo. E di mjaft mirë se sa i kushton biznesit tim dhe cilitdo biznesi tjetër, imazhi i një vendi të pasigurt, ku trafikohen njerëz dhe shitet drogë.
Për ata që nuk e kuptojnë, është e thjeshtë: Do të thotë më pak turistë, më shumë plazhe të zbrazura e natyrisht më pak të ardhura. Më tej akoma, do të thotë më shumë pengesa për integrimin në BE. Do të thotë humbje për Shqipërinë.
MĂ« lejoni tâju kujtoj se Greqia me indeksin e kriminalitetit pĂ«r banorĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« se ne, siguroi kĂ«tĂ« vit 15 miliardĂ« euro vetĂ«m nga turizmi, ndĂ«rsa ne vazhdojmĂ« tĂ« njollosim âbrandin shqiptarâ.
Në thuajse gati 10 vjet të punës sime me pacientë të turizmit dentar nga Anglia, Belgjika, Italia, Franca, Zvicra e madje edhe nga SHBA e kam kuptuar mjaft mirë peshën e imazhit. E kam kuptuar po aq mirë edhe peshën e të vërtetës.
TĂ« âmbarsurâ me helmin e kronikave dhe lajmeve pĂ«r shqiptarĂ«t trafikantĂ« apo kultivues droge, tĂ« gjithĂ« kĂ«ta njerĂ«z me skepticizĂ«m dhe pasiguri kanĂ« prerĂ« njĂ« biletĂ« pĂ«r nĂ« TiranĂ« e janĂ« larguar prej aty tĂ« mbushur me pozitivitet. Mjafton tĂ« dĂ«gjosh intervistat e tyre pĂ«r shqiptarĂ«t mikpritĂ«s, pozitivĂ«, qĂ« flasin anglisht e italisht, qĂ« tĂ« gjenden e tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« çdo pyetje qĂ« u drejton, qĂ« nuk tĂ« grabisin çantĂ«n kur del nĂ« rrugĂ« e qĂ« nuk tĂ« vrasin nĂ«se je i huaj.
TĂ« gjitha kĂ«to janĂ« tĂ« vĂ«rteta e dikush duhet tâua thotĂ« atyre qytetarĂ«ve atje nĂ« EuropĂ«, pĂ«rpara se ata tĂ« vijnĂ« e tâi prekin vetĂ«.
Imazhi mua mĂ« dhemb. NĂ«se nuk mjaftojnĂ« arsyet logjike e shpirtĂ«rore, mĂ« lejoni tâju jap edhe disa argumenta ekonomike. TĂ« paktĂ«n prej 5 viteve, pĂ«rveç tregut italian dhe francez po punoj ngushtĂ«sisht me tregun britanik.
Shpenzoj minimalisht çdo muaj 5 mijë euro, për krijimin e materialeve filmike dhe promovimin e tyre, me qëllim ndarjen e përvojave pozitive të pacientëve dhe ndërtimin e një imazhi pozitiv për Shqipërinë, si një vend, ku jo vetëm mund të gjesh shërbime cilësore të kurave dentare, por mundesh gjithashtu të kesh një turizëm në 360 gradë në një vend të sigurtë.
Dhe 5 mijë euro për çdo muaj janë në fund të vitit 60 mijë. Llogarisni që në 5 vite marketing më është dashur të shpenzoj të paktën 300 mijë euro për të rritur imazhin, jo vetëm të biznesit tim, por edhe të vendit.
ĂfarĂ« ndodh pas botimit tĂ« artikujve si ata qĂ« po lexojmĂ« kĂ«to ditĂ«? E merrni me mend vetĂ«.
A ka probleme Shqipëria? Sigurisht dhe besoj fort, që politika është më i madhi. Diku me heshtjen e diku me sjelljen e gabuar, politika e ka dëmtuar imazhin. Por ansjëherë nuk është vonë për të reaguar.
ĂshtĂ« koha pĂ«r nje strategji tĂ« re dhe agresive me komunikimin dhe PR. ĂshtĂ« koha e orientimit konkret tĂ« buxheteve pĂ«r “branding reputation” (pĂ«r tĂ« mbrojtur brandin) duke pĂ«rdorur mĂ« tej çdo mjet tĂ« mundshĂ«m komunikimi pĂ«r tĂ« rritur numrin e turistĂ«ve dhe tĂ« ardhurat nĂ« vend. Ashtu si çdo biznes, qĂ« 10 pĂ«rqind tĂ« tĂ« ardhurave ja dedikon PR dhe marketingut, Ă«shtĂ« momenti qĂ« institucioinet tona, Ministria e Turizmit tĂ« alokojĂ« 10 pĂ«rqind tĂ« buxhetit pĂ«r rritjen e imazhit dhe tĂ« brandit shqiptar. Nuk Ă«shtĂ« koha tĂ« bĂ«jmĂ« spektatorin, sepse ShqipĂ«ria nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m ajo e drogĂ«s, e Maseratit, e politikĂ«s dhe e çunave tĂ« LondrĂ«s. Ata janĂ« vetĂ«m njĂ« pjesĂ« e vogĂ«l e saj. ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« e tĂ« gjithĂ« atyre qĂ« vendin nuk e shajnĂ« nĂ« dyert e botĂ«s, por punojnĂ« dhe jetojnĂ« aty ndershmĂ«risht. Dhe tĂ« gjithĂ« atyre, u keni njĂ« borxh tĂ« madh, sepse jashtĂ« ShqipĂ«risĂ«, ShqipĂ«ria nuk shahet!
