“Prekazi La Generazione d’Eroi”, il libro di Dibran Fylli scrittore, poeta, regista e Caporedattore della Rivista Artistica Letteraria Culturale “Orfeu” e online Orfeu.al
“Ho cercato di riassumere brevemente tutte le attività di questa sacra famiglia nonché la biografia di Prekazi”…
(Dibran Fylli)
Dopo una lunga descrizione precisa riguardo al Kosovo sotto la repressione e rappresaglia serba subendo i massacri, il tentativo di sterminare un popolo intero, facendo la pulizia etnica e cambiare la demagogia dei terreni, Dibran Fylli porta ai lettori tutta la storia della famiglia di Adem Jashari, l’eroe leggendario e Comandante dell’Esercito del Kosovo (UCK), di cui lo stesso autore partecipò combattendo contro i serbi, rimanendo ferito gravemente. Mentre sfogliamo il libro, entriamo in un mondo malvagio, in una terra assai sofferente, assetata a ottenere a tutti i costi la libertà negata e mancata nei secoli, combattendo fino all’ultimo goccio di sangue. Notiamo il grande patriottismo nella figura simbolica, protagonista principale di questo libro e non solo da parte di questo eroe, Adem Jashari che Dibran descrive alla perfezione, portandoci indietro più di 30 anni fa, ai primi passi verso l’organizzazione e la formazione di UCK ma anche di tutti coloro che lo seguirono e lo affiancarono. Ci fa impressione, l’esattezza dei luoghi, dei nomi e dei fatti in cui Dibran ci spiega nei minimi dettai, i eventi storici e tutto ciò accade non solo nella sua patria ma anche ai eroi che diedero la loro vita a giovane età. È ammirevole come Dibran tramite la sua scrittura ci avvicina alla tenacia di Adem Jashari, allo suo spirito di saggezza, di un guerriero che non smise mai, nonostante lo condannarono a 60 anni di prigione, oppure sapendo comunque che cercarono in tutti i modi di eliminarlo, la speranza e la forza di combattere dente al dente con il nemico che calpestò senza tregua e senza pietà, sotterrando persino vivi i sogni, la lingua, la libertà e la bandiera di un popolo ricco di volontà e di desiderio di andare fino in fondo, che non si inginocchiò mai, nonostante sapevano comunque che stavano andando incontro alla morte. I tre giorni del combattimento dei Jashari, che Dibran ci racconta in ogni singolo parola, ci fa riflettere che non è affatto un film, ma è ciò che è successo realmente, proprio intorno agli anni 2000, in un paese che si trova solo a pochi passi dall’Europa e nel cuore del Balcanico. Dibran focalizza tramite la figura valorosa di Adem Jashari e i suoi cari, tutta la terra sanguigna dalle rappresaglie continue dei serbi. I tre giorni di combattimento dove la famiglia Jashar e tutti i parenti, combatterono eroicamente perdendo la vita, tra cui furono pure bambini, Dibran Fylli, ci fa raccontare come se avessimo davanti agli occhi, proprio la scena in sé. Inoltre l’autore con fermezza, sminuisce la morte di Adem Jashari, insistendo e ripetendo, (penso che questo sia anche il pensiero e si condivide da tutto il popolo kosovaro) dall’inizio alla fine: “Lui è vivo.”
Ed è proprio così: gli eroi non muoiono mai! Adem Jashari, come specifica Dibran vivrà da generazione a generazioni, perché oltre lui, il popolo stesso ha scritto la storia nelle pagine della vita, dell’esistenza umana e di quella della patria Kosovo, oggi libera e prospera, grazie a chi ha combattuto sotto la guida del Comandante dell’Esercito, l’eroe di Prekazi, Adem Jashari. Penso che questo libro, (come me anche tanti altri), tradotto in 9 lingue straniere, dovrebbe essere distribuito e letto in tutte le scuole albanesi, non solo in Kosovo, ma anche nella Diaspora. Il libro è disponibile nella Biblioteca del Complesso Memoriale “Adem Jashari”, così come in diverse librerie della capitale e in diverse scuole e altri luoghi in tutto il Kosovo. I turisti stranieri che vengono a visitare il Complesso Memoriale di Prekaz acquistano quasi tutti questo libro (storico, direi), che merita notevole attenzione anche da parte del Ministero dell’Istruzione e della Cultura del Kosovo.
La biografia dell’autore del libro:
Dibran Fylli è nato ad Açareve in Skenderaj il 29 settembre 1956. Si è laureato all’Accademia di teatro, radio, cinema e televisione (AGRFT) di Lubiana. Dibran Fylli è regista, scrittore, poeta e Caporedattore della prestigiosa rivista “Orfeu” a Pristina – Kosovo. Lui è anche:
– Membro dell’Associazione “Migjeni” e della rivista “Alternativa” di Lubiana.
– Membro delle prime file dell’UCK e leader della prima unità “Shkoza2” ad Açareve.
– Partecipante a numerose battaglie, ferito nella battaglia di Llapushnik l’8 maggio 1998.
– Fondatore della Compagnia Artistica Militare “Hamez Jashari” dell’UCK.
– Ideatore, sceneggiatore e direttore del Festival del Folklore “Cantiamo alla Libertà” dedicato alla grande figura dell’UÇK Muje Krasniçi – KAPUÇI (Klinë 6, 7 e 8 giugno).
– Autore e sceneggiatore del programma artistico “È vivo!” (parti – I – e -II -)
– Autore di numerose sceneggiature e organizzatore di dozzine di Solenne Memorial Academici.
– Membro della Lega degli scrittori del Kosovo e del Club degli scrittori “Vorea Ujko” a Klina.
Le Opere pubblicate di Dibran Fylli:
1. Raccolta di poesie “Saluti da Istanbul” (Tirana, 1998)
2. Argomenti “Drenica una volta e oggi” (Tirana, 1998)
3. Raccolta di poesie “È vivo” (Rilindja, Pristina 2000)
4. “Anche questo fa parte della vita” romanzo “KSH “Vorea Ujko” (Klin, 2006).
5. “Diario di Tafrruk Tafrrukuci di Tafrrukaj” commedia – umorismo (Klinë, 2006)
6. “Sharkia e Drenica”, KSH “Vorea UJKO” (Klin, 2007)
7. “1365 giorni di non libertà” – Raccolta di poesie (LSHK, 2012)
8. Cronologia “Prekazi generazione d’eroi” in 7 lingue – LSHK (2013)
9. “Anche questo fa parte della vita”, romanzo – (ristampa) LSHK, (2013)
10. “Hasan Prishtina, pronipote di Avdullah Veliq”, monografia – Prishtina Press (2013)
11. “Tahir Meha – 5 generazioni di fucili della libertà”, cronologia (albanese e inglese) “Meshari” (2014)
12. “Sharkia e Drenica” (ristampa) LSHK, Prishtina, (2015)
13. “Papaveri della libertà” – Ogni piazza un memoriale, un’antologia poetica – “Meshari” (2015)
14. Poesia “Spirito di libertà” – Meshari (2016) 15. “Hasan Prishtina, pronipote di Avdullah Veliq”, monografia (seconda edizione – 2018)
16. “Penna e Fucile”, poesie, Editore SHKAL “Naim Frashëri” (Pristina 2018)
17. “Terra seminata di tombe”, argomentazioni, (Pristina, 2020)
18. “La mia Pristina” (lettere, poesie) Pristina (2021)
19. “Il Conte delle lettere albanesi” – (Intervista, recensioni ( 2021)
20.”Cascata della parola artistica” – poesie (Pristina, 2022)
21. “Diario delle verità – Vie di sacrifici” – diario (Pristina, 2023)
22. Cronologia “Prekazi Generazione d’Eroi” tradotto in 9 lingue – (terza ristampa con capitoli aggiunti (2023)
23. “Hasan Prishtina, ideologo della questione nazionale”, monografia (2023).
Dibran Fylli è stato insignito di numerosi premi letterari e ne citiamo alcuni. È stato valutato e premiato con:
– Premio letterario “Metafora 1”, per la poesia “Nella piazza della libertà” – (per la poesia vincitrice, al festival internazionale di poesia “Poetic Drini 2012)
– Premio “San Jeronimi Ilir”, la poesia “Omaggio alla leggenda”, (Primo posto agli Incontri “Dom Mikeli 2012” a Stubëll)
– Premio Diaspora, la poesia “Ogni piazza, un memoriale” – (Primo classificato, al Festival Internazionale della Letteratura, Besiane, 2013). -Primo posto Ideatore letterario, (concorso artistico per il Giorno dei Martiri, Malishevë, 2014)
– Secondo posto – nella manifestazione letteraria “Il tesoro poetico del Kosovo” (2014)
– Premio -I- Concorso di poesia (Tirana) Premio -II- Festival Nazionale della Poesia, (Gjakova).
Dibran Fylli ha inoltre realizzato fotografie e riprese esclusive durante la guerra 1997-1999:
– Oltre 200 immagini
– oltre 400 minuti di filmati esclusivi film realizzati
– lungometraggio in due parti “Fino a quando…?” (1996)
– Commedia “Kalanica e Kadiut” (1996)
– Il cortometraggio “La Città Nera” (2014)
– Ha partecipato all’International Balkan Film Festival di Pogradec e al Film Festival “La Dea sul trono” (New York – USA)
– La serie “Resta a casa” – (2019).
Citiamo qui anche i ruoli interpretati da Dibran Fylli:
– Il film “Radici” (Hazir Dema)
– Il film “Fino a quando?” (Deme Sinani)
– Commedia “Kalanica e Kadiut” (Tafrruk Tafrrukuci)
– Il film “La morte negli occhi della sorella”
(il Padre)
– Il film “Azem Galica” (Bejte Galica)
– Lungometraggio “Azemi” (poliziotto serbo)
– Cortometraggio “Citta Nera” (poliziotto serbo) (partecipante a tre festival)
– Lungometraggio “Balkan Scam3” (il prigioniero) – Il lungometraggio “Istanbul Connection” (Il medico guerriero)
– Il film “Il tempo della vendetta” (il Padre)
– Serie TV “La mia città natale” (2018)
– Racconti popolari, serie in 40 episodi (2022 – 2023)
Serie TV
– “Capo”, 2023 (continua)…
– Commedia televisiva a episodi “Dashni me dy teha” – 2023 (continua)…
– Lungometraggio “Le nozze delle montagne” (2023 – riprese in corso).
Dibran Fylli ha realizzato 38 film documentari e 2 monologhi:
1. “Sangue del Kosovo”, documentario sulla guerra dell’UCK e sulla guarigione dei feriti (il film è stato realizzato e prodotto durante la guerra, su TV Klan ed è stato montato su TVSH, 1998)
2. “L’organizzazione della sanità durante la guerra”, documentario promosso al Simposio Internazionale (Pristina, 29 settembre 1999)
3. Film documentario dedicato alla vita e all’opera eroica del martire Skënder Çeku (2000) 4. Film documentario dedicato agli eroi Nebih e Tahir Meha (coproduzione con RTK – 2001)
5. Documentario “Nascita e crescita del Bat. 40 della salute di TMK” (2001)
6. Documentario “Rompere il confine, l’ideale dell’unità nazionale” dedicato alla battaglia di Koshare (2001)
7. Documentario “Accademia della Difesa Tempio del sapere militare” (22 aprile 2002)
8. Film documentario “Atti, non parole” (2008)
9. Film documentario dedicato alla vita e all’opera eroica del martire Muhedin Morina (2008)
10. film documentario “Lo spirito di libertà ammorbidisce il dolore per la libertà” dedicato al martire Faruk Elezi (2008)
11. Film documentario dedicato alla vita e all’opera del martire della Brigata 112 Arben Haliti (2008)
12. film documentario “La vita e la lotta per la libertà” dedicato al martire Avni Zhabota (2008) 13. documentario “Il corvo, parte delle sanguinose battaglie per la dissolutezza della Jugoslavia” Mirush Dakaj – (2008)
14. Monologo dedicato alla guerra di liberazione da ZO a Pashtrik (2008)
15. Film documentario poetico “Crocifissione” dedicato ai 24 martiri di Jezerci (2008)
16. Film documentario informativo “Il libro sul sentiero” sulla creatività del creatore Isak Guta (2008)
17. Monologo “L’eredità dell’antica torre” (2009) 18. Film documentario “Blood of Freedom” dedicato alla vita e all’opera eroica del martire Fehmi Rama (2009)
19. Film documentario “Spari e Canzoni” dedicato al martire Milaim Krasniqi (2010)
20. Documentario “FASHIKO” (2011 – sullo sport del karate in Kosovo)
21 – 33. Documentario esclusivo in 12 episodi continui “Guerra per la Vita” edito su RTK (durante la stagione 2010 – 2011)
34. Documentario “Sopravvivenza” (2012), partecipante al “Film della settimana” a New York
35. Documentario “Il Crimine” (2012) – partecipante alla settimana del Film a New York 36. documentario “VIVE NELL’ANIMA DEL POPOLO” dedicato a Hasan Prishtina (2013)
37. Documentario “Scienziato della Grammatica Storica” dedicato al Prof. Dott.ssa Hava Qyqalles (2017)
38. Documentario “Case e scuole” – Palestra “Sami Frashëri” (Pristina, 2020)
39. Documentario “Case e scuole” – Sh.M.T “28 novembre” (Pristina, 2021)
40. Documentario: Hasan Prishtina, ideologo della questione nazionale” (2022).
Recension nga Angela Kosta – Dibran Fylli dhe Prekazi i Kosovës Brezi i Heronjve.
Prekazi Brezi i heronjve, libri i Dibran Fyllit shkrimtar, poet, regjisor dhe kryeredaktor i Revistës Kulturore Letrare Artistike “Orfeu” dhe online Orfeu.al
“Jam munduar që ta përmbledh shkurtimisht gjithë vveprimtarië e kësaj familjeje të shenjtë ashtu sikurse biografinë e Prekazit”…(Dibran Fylli)
Pas një përshkrimi të gjatë e të saktë për Kosovën nën represionin dhe hakmarrjen serbe e cila ka vuajtur masakrat e shumta, përpjekjet për të shfarosur një popull të tërë, duke bërë spastrim etnik dhe duke ndryshuar demagogjinë e tokës, dëshmi të cilën Dibran Fylli e sjell për lexuesit nga e gjithë historia e familjes së Adem Jasharit, heroit legjendar dhe komandantit të Ushtrisë së Kosovës (UÇK), autor i cili ka marrë pjesë personalisht në luftën kundër serbëve, duke u plagosur madje rëndë. Teksa shfletojmë librin, hyjmë në një botë të egër, në një tokë shumë të përvuajtur, e etur për të marrë me çdo kusht lirinë e mohuar dhe të munguar ndër shekuj, duke luftuar deri në pikën e fundit të gjakut. Patriotizmin e madh e vërejmë në figurën simbolike, protagonistin kryesor të këtij libri dhe jo vetëm nga heroi, Adem Jashari të cilin Dibrani e përshkruan në mënyrë të përsosur, duke na kthyer në më shumë se 30 vjet pas, në hapat e parë drejt organizimit dhe formimit të UÇK-së, por edhe të gjithë atyre që e ndoqën dhe iu bashkuan këtij ideali për të mbrojtur lirinë. Teksa lexojmë librin, na bën përshtypje saktësia e vendeve, emrave dhe fakteve në të cilat Dibrani na shpjegon me imtësi, ngjarjet historike dhe, e gjithë kjo ndodh jo vetëm rreth vendit të tij, por edhe për heronjtë që dhanë jetën në moshë aq të re. Është për t’u admiruar fakti se si Dibrani nëpërmjet shkrimit të tij na afron me personazhin e heroit, këmbënguljen e Adem Jasharit, shpirtin e tij fisnik si luftëtar trim i cili nuk u dorëzua kurrë armikut, pavarësisht se e dënuan tri herë me nga 20 vjet, (pra 60 vjet) ose edhe pse e dinte që gjithsesi serbët përpiqeshin me çdo mënyrë ta eliminonin, ai kurrë nuk e humbi shpresën dhe forcën për të luftuar dhëmb për dhëmb me pushtuesin që shkelte, plaçkiste pa pushim dhe pa mëshirë çdo gjë që i përkiste tokës mëmë, madje armiku varroste për së gjalli ëndrrat, gjuhën, lirinë dhe flamurin e një populli të tërë, plot vullnet dhe dëshirë për ta çuar deri në fund idealin. Pikërisht ky popull dhe luftëtarët e tij nuk u gjunjëzuan kurrë, edhe pse ishin të vetëdijshëm se gjithsesi vdekja ishte në prag. Tre ditët e luftës së Jasharëve, të cilat Dibrani na i rrëfen qartë në çdo fjalë, na bëjnë të mendojmë se nuk është aspak një film, por është ajo çka ka ndodhur realisht, jo larg viteve 2000, në një vend i cili ndodhet vetëm pak hapa nga Europa dhe në zemër të Ballkanit. Nëpërmjet figurës heroike dhe trime të Adem Jasharit dhe të dashurve të tij të afërm, Dibrani përqëndrohet gjithë kohën në tokën e përgjakur nga reprezaljet e vazhdueshme të serbëve. Tri ditët e luftimeve ku familja Jashari dhe të gjithë të afërmit luftuan heroikisht dhe humbën jetën, midis të cilëve kishte edhe fëmijë Dibran Fylli, na i rrëfen të gjithë këto, sikur ta kishim dhe përjetonim vetë skenën para syve. Për më tepër, autori e “mohon” me vendosmëri vdekjen e Adem Jasharit, duke këmbëngulur dhe përsëritur, (mendim ky të cilin e ndan i gjithë populli kosovar) nga fillimi deri në fund: “Ai është i gjallë”. Dhe kjo çka thotë Dibran është e drejtë: Heronjtë nuk vdesin kurrë! Adem Jashari, siç saktëson Dibrani, do të jetojë brez pas brezi, sepse nërmjet tij, vetë populli shkroi historinë reale dhe legjendare në faqet e jetës, të ekzistencës njerëzore dhe të atdheut Kosovë, sot e lirë por akoma në kërkim të begatisë, falë atyre që luftuan nën udhëheqjen e Komandantit të Ushtrisë, (UCK) heroit të Prekazit, Adem Jashari. Mendoj që ky libër(mendim ky edhe nga shumë patriotë të tjerë) i përkthyer në 9 gjuhë të huaja, duhet të shpërndahet dhe të lexohet në të gjitha shkollat shqipe jo vetëm në Kosovë, por edhe në Diasporë. Libri gjendet në Biblioteken e Kompleksit Memorial “Adem Jashari”, si dhe nëpër disa Librari te kryeqytetit e nëpër disa shkolla e vendetë tjera nëpër Kosovë. Turistët e huaj që vijnë per ta vizituar Kompleksin Memorial ne Prekaz thuajse të gjithë e marrin këtë libër (historik do ta quaja), i cili meriton vëmendje të konsiderueshme edhe nga ana e Ministrisë së Arsimit dhe eKulturës në Kosovë.
Po sjellim këtu biografinë e autorit:
Dibran Fylli ka lindur në Açarevë të Skënderajt më 29 shtator të vitit1956. Ai ka mbaruar Akademinë për Teatër, Radio, Film dhe Televizion (AGRFT) në Lubjanë. Dibran Fylli është regjizor, shkrimtar, poet dhe Kryeredaktor I Revistës prestigjoze Orfeu në Prishtinë – Kosovë. Ai është gjithashtu:
– Anëtar i Shoqatës “Migjeni” dhe revistës “Alternativa” në Lubjanë.
– Pjesëtar i radhëve të para të UÇK-së dhe udhëheqës i Njësitit të parë “Shkoza2” në Açarevë.
– Pjesëmarrës i shumë betejave, i plagosur në betejën e Llapushnikut më 8 maj 1998.
– Themelues i Trupës Artistike Ushtarake “Hamëz Jashari” të UÇK-së.
– Ideator skenarist e organizator i Manifestimit Përkujtimor “Ditët e Përndritjës” tashmë “Epopeja e UÇK-së” e cila organizohet më 5, 6 dhe 7 mars – e njohur si “NATA e ZJARREVE”.
-Ka qenë Shef i TAU “Hamëz Jashari” të UÇK-së dhe TMK-së (1998-2002).
– Ideator, skenarist e regjisor i Festivalit Folklorik “I këndojmë lirisë” kushtuar figurës madhështore të UÇK-së Mujë Krasniçi – KAPUÇI (Klinë 6, 7 dhe 8 Qershor).
– Autor dhe skenarist i programit artistik “Ai është i gjallë” (pjesa -I- dhe -II-)
– Autor i shumë skenarëve dhe organizator i dhjetëra Akademive Përkujtimore e Solemne.
– Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe i Klubit të Shkrimtarëve “Vorea Ujko” në Klinë.
– I arrestuar nga gjykata e UNMIK-ut dhe i privuar nga liria për 4 vjet – 1365 ditë, ku më pas u lirua si i pafajshëm.
Vepra e botuara të Dibran Fyllit::
1. Përmbledhje poezish “Të fala nga Stambolli” (Tiranë, 1998)
2. Argumente “Drenica dikur dhe sot”
(Tiranë, 1998)
3. Përmbledhje poezish “Ai është i gjallë” (Rilindja, Prishtinë 2000)
4. “Edhe kjo është pjesë e jetës” roman “KSH
“Vorea Ujko” (Klinë, 2006).
5. “Ditari i Tafrruk Tafrrukuci të Tafrrukajve” komedi – humor (Klinë, 2006)
6. “Sharkia e Drenicës”, KSH “Vorea UJKO”
(Klinë, 2007)
7. “1365 ditët e jolirisë” – Përmbledhje poezish (LSHK, 2012)
8. “Prekazi brezni trimash” kronologji në 7 gjuhë – LSHK (2013)
9. “Edhe kjo është pjesë e jetës”, roman – (ribotim ) LSHK, ( 2013)
10. “Hasan Prishtina, stërnip i Avdullah Veliqit”, monografi – Prishtina Press (2013)
11. “Tahir Meha – 5 breza pushkë lirie”, kronologji (shqip dhe anglisht) “Meshari” (2014)
12. “Sharkia e Drenicës” (ribotim) LSHK, Prishtinë, (2015)
13. “Lulëkuqet e lirisë” – Çdo shesh një përmendore, antologji poetike – “Meshari” (2015)
14. “Fryma e Lirisë” poezi – Meshari (2016)
15. “Hasan Prishtina, stërnip i Avdullah Veliqit”, monografi (botimi i dytë – 2018)
16. “Penë e Pushkë”, poezi, Botues SHKAL “Naim Frashëri” (Prishtinë 2018)
17. “Tokë e mbjellë me varre”, argumente, (Prishtinë, 2020
18. “Prishtina ime” (kumtesa, poezi) Prishtinë (2021)
19. “Konti i letrave shqipe”, (Intervista, vështrime, recensione – 2021)
20. “Ujëvarë fjalës artistike” – poezi
(Prishtinë, 2022)
21. “Ditari i të vërtetave – Udhët e sakrificave” – ditar (Prishtinë, 2023)
22. “Prekazi brezni trimash” kronologji në 9 gjuhë – (ribotim i tretë me plotësime, (2023)
23. “Hasan Prishtina, Ideolog i çështjes kombëtare”, monografi (2023).
Dibran Fylli është nderuar me shumë çmime letrare dhe po përmendim disa prej tyre. Ai është vlerësuar me:
– Çmimin letrar “Metafora 1”, për poezinë “Në sheshin e lirisë” – (për poezinë e lauruar, në Festivalin ndërkombëtar të poezisë “Drini poetik 2012)
– Çmimi “Shën Jeronimi Ilir”, poezia “Nderim para Legjendës”, (Vendi i parë, në Takimet e “Dom Mikelit 2012” në Stubëll)
– Çmimi i Diasporës, poezia “Çdo shesh, një përmendore” – (Vendi i parë, në Festivalin Ndërkombëtar të letërsisë, Besianë, 2013).
-Vendi i parë – Krijimtari letrare, (Konkurs artistik për Ditën e Dëshmorëve, Malishevë, 2014)
– Vendi i dytë – në Manifestimin letrar “Malli poetik i Kosovës” (2014)
– Çmimi -I- Konkursi poetik (Tiranë)
Çmimi -II- Festivali Mbarëkombëtar i poezisë, (Gjakovë).
Dibran Fylli ka bërë Fotografi dhe xhirime ekskluzive gjatë luftës 1997 – 1999:
– mbi 200 fotografi
– mbi 400 minuta xhirime filmike ekskluzive
filma të realizuar
– film artistik në dy pjesë “Deri kur…?” (1996)
– komedi “Kalanica e Kadiut“ (1996)
– filmi i shkurtër “Qyteti i zi” (2014) – pjesëmarrës në Festivalin Ndërkombëtar të filmit ballkanik në Pogradec dhe në Festivalin e filmit “Hyjnesha në Fron”, në Javën e filmit shqiptar (Nju Jork – SHBA)
– seriali “Rri n’shpi” – (2019).
Po përmendim këtu edhe rolet të realizuara nga DibranFylli:
– Filmi “Rrënjët” – Hazir Dema
– Filmi “Deri kur?” – Demë Sinani
-Komedi “Kalanica e Kadiut” – Tafrruk Tafrrukuci
-Filmi “Vdekja në sy të motrës”- Babai
– Filmi “Azem Galica”- Bejtë Galica
– Filmi artistik i metrazhit të gjatë “Azemi” – polici serb
-Filmi i shkurtër “Qyteti i zi” – polici serb (pjesëmarrës në tri Festivale)
– Filmi artistik “Balkan Scam3” – i burgosuri
– Filmi artistik “Istanbul Conection” – mjeku luftëtar.
-Filmi “Koha e hakmarrjes” – babai
– serial televiziv “Vendlindja ime” (2018)
– Tregime popullore, serial në 40 episode (2022 – 2023)
– Serial televiziv “Capo”, 2023 (vazhdon)…
– Komedi televizive me episode “Dashni me dy teha” – 2023 (vazhdon)…
– Film artistik i metrazhit te gjatë “Dasma e maleve” (2023 – në xhirim e sipër).Dibran Fylli ka realizuar 38 filma dokumentarë dhe 2 monologje:
1. “Gjaku i Kosovës“, dokumentar për luftën e UÇK-së dhe shërimin e të plagosurve
(filmi është realizuar dhe punuar gjatë luftës, në TV Klan dhe është edituar ne TVSH, 1998)
2. “Organizimi i shëndetësisë gjatë luftës“, dokumentar i promovuar ne Simpoziumin Ndërkombëtar (Prishtinë 29 shtator1999)
3. Film dokumentar kushtuar jetës dhe veprës heroike të Dëshmorit Skënder Çeku (2000)
4. Film dokumentar kushtuar heronjve Nebih e Tahir Meha (kooproduksion me RTK – 2001)
5. Dokumentar “Lindja dhe rrita e Bat. 40 të shëndetësisë të TMK-së“ (2001)
6. Dokumentar “Thyerja e kufirit, ideal i bashkimit kombëtar“ kushtuar Betejës së Koshares (2001)
7. Dokumentar “Akademia e Mbrojtjes Tempull i dijës ushtarake” (22 prill 2002)
8. Film dokumentar “Vepër, jo fjalë“ (2008)
9. Film dokumentar kushtuar jetës dhe veprës heroike të Dëshmorit Muhedin Morina (2008)
10. film dokumentar “Fryma e lirisë zbutë dhembjen për liri“ kushtuar Dëshmorit Faruk Elezi (2008)
11. Film dokumentar kushtuar jetës dhe veprës së Dëshmorit të Brigadës 112 Arben Haliti (2008)
12. film dokumentar “Jeta dhe lufta për liri“ kushtuar Dëshmorit Avni Zhabota (2008)
13. dokumentar “Korbi, pjesë e betejave të përgjakshme për shthurjen e Jugosllavisë“ Mirush Dakaj – (2008)
14. Monolog kushtuar luftës çlirimtare të ZO të Pashtrikut (2008)
15. Film dokumentar poetik “Krushqëzimi“ kushtuar 24 Dëshmorëve të Jezercit (2008)
16. Film dokumentar informativ “Libri në shtegtim“ për krijimtarinë e krijuesit Isak Guta (2008)
17. Monolog “Amaneti i kullës së lashtë” (2009)
18. Film dokumentar “Gjaku i lirisë“ kushtuar jetës dhe veprës heroike të Dëshmorit Fehmi Rama (2009)
19. Film dokumentar “Krisma e Këngë” kushtuar Dëshmorit Milaim Krasniqi (2010)
20. Dokumentar “FASHIKO” (2011 – për sportin e karatesë në Kosovë)
21 – 33. Emision ekskluziv dokumentar në 12 episodi të vazhdueshme “LUFTË PËR JETËN” i edituar në RTK (gjatë sezonit 2010 – 2011)
34. Dokumentar “MBIJETESA” (2012), pjesëmarrës në “Javën e filmit” në Nju Jork
35. Dokumentar “KRIMI” (2012) – pjesëmarrës në “Javën e filmit” në Nju Jork
36. dokumentar “AI JETON NE SHPIRTIN E POPULLIT” kushtuar Hasan Prishtinës (2013)
37. Dokumentar “Shkencëtarja e Gramatikës Historike” kushtuar Prof. Dr. Hava Qyqalles (2017)
38. Dokumentar “Shtëpitë shkolla” – Gjimnazi “Sami Frashëri” (Prishtinë, 2020)
39. Dokumentar “Shtëpitë shkolla” – Sh.M.T “28 Nëntori” (Prishtinë, 2021)
40. Dokumentar: Hasan Prishtina ideolog i Çështjes Kombëtare” (2022).
Angela Kosta, scrittrice, poetessa, traduttrice, pubblicista e Vice Caporedattrice preso Albania Press.
Settembre 2023
