Sot sjellim në dygjuhësh për lexuesit vargjet e poetit kosovar Hysen Berisha.
Në vargjet e tij Berisha na prezanton me një botë të padukshme, por shumë prekëse dhe të përvuajtshme. Kjo vihet re në rreshtat pa mbarim përkushtuar gruas së tij të dashur, duke mos e pranuar humbjen e saj, teksa evokon duke i propozuar asaj të pamundurën: atë për t’u shndërruar në një Zonjë Hyjnore për t’u rikthyer tek Ai dhe, nëse jo, për ta marrë dhe për ta çuar në Parajsë me të. Momenti në të cilin është tepër zemërthyes dhe i dhimbshëm, është çasti kur gjendet përballë varrit të gruas së tij të dashur, në përvjetorin e parë të ndarjes nga jeta. Buqeta e lënë për një kohë të gjatë në duart e tij të ftohta, alegoria që përdor autori, përfaqëson gjendjen shpirtërore të tij, duke mos pranuar e madje duke kundërshtuar edhe vetë Kohën e cila nuk i shëron plotësisht plagët, por i shumëfishon ato. Në pamundësi për të pranuar vdekjen e gruas me të cilën kaloi dyzet vite, keqardhja e thellë e shtyn të pyesë se si është e mundur që ato vite fluturuan kaq shpejt? Duke lexuar, çka thamë më sipër, çdo varg na çon në një melankoli unike, domethënëse dhe të fuqishme, transmetuese që të gjitha ato vite si dhe koha nuk mjaftuan për ta dashuruar aq shumënjeriun e jetës. Asgjë nuk i heq kujtimet e tyre nga mendja e autorit, të vazhdueshme dhe këmbëngulëse ditë e natë, edhe gjatë pagjumësisë. Asgjë nuk mund ta bëjë gruan e tij të nuhasë atë buqetë lulesh dhe ta marrë atë ndër duart e saj si dhuratën më të çmuar. Ndaj, si alternativë, autori zgjedh dhe krijon një buqetë tjetër, atë të fjalëve që i dalin nga shpirti, duke e prekur gjallërisht jo vetëm atë, por edhe lexuesin. Autori lëkundet vazhdimisht midis të shkuarës dhe të tashmes, duke mos pranuar t’i thotë lamtumirë, sepse e di që gruaja e tij e dashur Lule do të mbetet e gjallë sa të jetë gjallë edhe ai.
Hysen Berisha lindi më 1956 në Kramovik të Rahovecit. Ai studioi Gjuhë dhe Letërsi shqipe dhe për 20 vite ushtroiprofesionin e tij, por, për shkaqe politike, jo në vendlindje. Prejvitit 1990 jeton tashmë në Norvegji. Nga viti 2015, Hysen Berisha është Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Norvegjisë dhe nga viti 2018 është Anëtar i Lidhjës së Shkrimtarëve të Kosovës dhe i Klubit Letrar “Naim Frashëri” të Përmetit. Berisha ka shkruarkatër drama: Ora e ndalur, Lufta s’ka mbaruar, Familja Teraba dheKuvendi i Kafshëve. Ai ka shkruar gjithashtu tre romane: Plagë qënuk duken, Gurana dhe ARBA. Veprimtarisë së tij i shtohen dypërmbledhje tregimesh: Ajri me zogj të plagosur dhe Zhgënjim e Zhdoganim. Ka shkruar dy përmbledhje të tjera poezish: Aty kufjala peshon dhe Jetë valixhesh. Hysen Berisha ka shkruargjithashtu Lulja në Botën e Kujtimeve, një përmbledhje kjo prej33 kujtime nga dashamirët e saj në përvjetorin e parë të largimitnë amshim të bashkëshortës së tij. Aktualisht Hysen Berisha jetonnë Ski (Norvegji).
PO NUK ERDHE DO TË VIJ
Ditët numroj si rruzaret në varg
Qëkur shpirtit yt të ndau si me thikë
Për të fluturuar larg e më larg
Për të nusëruar në tjetër galaktikë.
Si të tjerët, s´bashkëjetuam shumë
Eh, sa shpejtë ikën plot dyzet vjet!
Pas kujtimeve që rrodhën si lumë
Shtrati i gazrrëmujave zbrazur mbet.
Si dallendyshe m´fluturojnë kujtimet
Rreth kokës sime, si bletë me zukamë.
Ato, pështjellohen bashkë me hezitimet
Herë hareshëm, herë si këngë a, si gjamë.
Kujtimet – po, shpalohen si bletë e trazuar,
Melankolia m´zhurit shpirtin si mish në hell.
Pyes veten: pse nuk bëhesh zonjë e nderuar
T´më këthehesh në tokë a, t´më merrni n´qiell?
Rreth e rrotull më sillen kurora plotë me lule
Ngjyrash të ndryshme, e qiellta përmbi
Në Tokë, vetëm pirgje gjembash e shkurre
Ndaj, meqë nuk më erdhe
më prit të të vi!
TË TË THEM MIRËMBEÇ?
(Në njëvjetorin e ndarjës nga jeta të Lules sime)
Gjumi, si rrallëherë, më doli që në agim,
Tokën e kishte mbuluar një shtresë borë.
Kalamendur të erdha, por, pa disponim,
Buçeta e luleve gjatë më mbeti në dorë.
Koha, përherë thonë, plagët shëron
Sapër mua, më bëhet se ato shtohen
Skutave të dashurisë mendja kalaron
Fijet e dhembjes assesi t´mbulohen.
Buçeta dhe ngrica dorën ma mardhi,
Një vjet pa ty, si më e errëta shpellë.
Te koka do ta mbjell t´rrushit hardhi,
T´pushojë aty, kushdo që lule t´sjellë.
Këtë buçetë fjalësh, n´këtë vjetor ta dhuroj.
Që nuk i more lulet, u ndjeva shumë keq
Se të kam fshehur nën dhe, mund ta harroj
Por, e kam të vështirë të të them:
Mirëmbeç!
Oggi si presenta ai lettori della Gazeta con i suoi versi, il poeta kosovaro Hysen Berisha.
Nei suoi versi Berisha ci introduce in un mondo invisibile, ma assai toccante e struggente. Versi dedicati alla sua amata moglie, non accettando la perdita, evocando e proponendole l’impossibile: quella di diventare una Divina Signora per fare ritorno da Lui e, al caso contrario, prendendolo e conducendolo in Paradiso con Lei. Straziante e doloroso il momento in cui si trova davanti alla tomba della sua amata moglie, al primo anniversario dalla sua scomparsa. Il bouquet, rimasto a lungo tra le gelide mani, l’allegoria che l’autore usa, rappresenta il suo stato d’animo, non accettando e contraendo persino Il Tempo che non guarisce affatto le ferite, ma le moltiplica. Non riuscendo ad accettare la morte della donna in cui passò ben quarant’anni, una sorta di rammarico, lo spinge a chiedere come sia possibile che volarono così velocemente; leggendo ciò ci trasporta in una malinconia unica, significativa e potente nel trasmetterci che tutti quei anni così come il tempo non sono bastati ad amarla tanto. Nulla gli toglie i loro ricordi dalla mente, costanti e insistenti giorno e notte, durante anche l’insonnia. Niente può fare si, che sua moglie quella bouquet la profumasse e la ricevesse. Perciò in alternativa, l’autore sceglie e crea il bouquet delle parole che gli derivano l’anima, toccano vividamente non solo lui ma anche il lettore. L’autore vacilla di continuo, tra il passato e il presente, non accettando di dirle Addio, perché sa che la sua amata moglie Fiore, rimarrà viva finché lui vivrà.
Hysen Berisha è nato nel 1956 a Kramovik, Rahovec. Ha studiato Lingua e Letteratura Albanese ed ha esercitato la professione per 20 anni, ma, per ragioni politiche purtroppo non in patria Attualmente vive in Norvegia dal 1990. Dal 2015 Hysen Berisha è Membro della Lega degli Scrittori Norvegesi e dal 2018 è Membro della Lega degli Scrittori del Kosovo e del Club Letterario “Naim Frashëri” di Përmet. Berisha ha scritto quattro drammi: L’ologgio Fermo, La guerra non è finita, Famiglia Terabae L’Assemblea degli Animali. Inoltre ha scritto tre romanzi: Ferite invisibili, Gurana e ARBA. Alla sua attività si aggiungono due raccolte di racconti: Aria con uccelli feriti e Delusione e Sdoganamento, altre due raccolte di poesie: Lì dove la parola pesa e Vita di valigie.
Hysen Berisha ha scritto inoltre Il Fiore nel Mondo dei Ricordi, una raccolta di 33 ricordi dei suoi amici nel primo anniversario della morte di sua moglie. Hysen Berisha attualmente vive a Ski (Norvegia).
SE NON VERRAI… ARRIVERÒ
Come i rosari in fila conto i giorni
da quando la tua anima
come un coltello ti dividesse
Volando sempre più lontano
come sposa con un’altra galassia.
Come gli altri,
non abbiamo vissuto molto insieme
eh, come volarono velocemente quarant’anni! Dopo i ricordi che
come un fiume trascorsero.
Vuoto resta il nostro letto una volta vivace
Come i rondini volano i ricordi
Intorno alla mia testa,
come l’ape con un alveare.
Insieme alle esitazioni si confondono
a volte con gioia,
a volte come una canzone,
a volte come una tragedia.
I ricordi sì,
si schiudono come un’ape in inquietudine,
la malinconia divora l’anima che arde.
Spesso chiedo:
Perché non diventi una divina signora?
Ritornando sulla terra o portarmi in Paradiso? Intorno a me ghirlande di fiori mi circondano
con colori diversi sopra il cielo
sulla Terra solo mucchi di spine e cespugli. Quindi, poiché da me non venisti
Aspettami! Arriverò!
DEVO DIRTI ADDIO?
(Al primo anniversario dalla morte della mia amata Fiore)
Il sonno, così come raramente,
all’alba si interruppe
uno strato di neve copriva la Terra.
Confuso pieno di timore da Te arrivai
Il mazzo di fiori a lungo
rimase nelle mie mani.
Si dice sempre: il Tempo le ferite guarisce
per quanto mi riguarda si moltiplicano!
Negli angoli dell’amore,
scorre la mente
coprendo i fili del dolore.
I fiori e il gelo la mano mi ghiacciò
Un anno intero senza di te…
immerso nella caverna più buia.
Una vite pianterò sul tuo capo,
Restando lì,
chiunque i fiori porterà.
Questo bouquet di parole
ti regalo quest’anno
male rimasi quando i miei i fiori non ricevesti.
Nascosta sotto terra, posso dimenticarlo
ma è così difficile per me dirti:
Addio!!!
Preparato e tradotto da Angela Kosta poetessa, scrittrice, giornalista, saggista, Direttore sul giornale Dritare e Re – Nuova Finestra, Vice Direttore & Vice Caporedattore sul giornale Albania Press.
Përgatiti Angela Kosta shkrimtare, poete, përkthyese, eseiste, gazetare, Drejtoreshë e gazetës Dritare e Re – Nuova Finestra dhe Zv. Drejtoreshë & Zv. Kryeredaktore e gazetës Albania Press.
