Nga Frank-Walter Steinmeier,
President i Republikës Federale të Gjermanisë
Votuesit amerikanë kanë vendosur. Joe Biden do të jetë Presidenti i 46-të i Shteteve të Bashkuara. Pas një fushate të ashpër elektorale dhe viteve të polarizimit të paparë në shoqërinë amerikane, sfidat më të mëdha me të cilat përballet presidenti i ri janë padyshim ato në pragun e shtëpisë së tij. Ne vetëm mund të shpresojmë për popullin amerikan se ata do të jenë në gjendje të krijojnë edhe një herë një vizion unifikues për të ardhmen e kombit të tyre.
Por çfarë do të thotë rezultati i këtyre zgjedhjeve për ne këtu në Gjermani dhe Evropë? Zëra të shumtë tashmë kanë pohuar se shumë pak do të ndryshojë dhe se shumëçka do të vazhdojë si më parë – veçanërisht kur bëhet fjalë për çështje të diskutueshme të politikës së jashtme. Kjo nuk është plotësisht e gabuar. E megjithatë, këta skeptikë po u humbin thelbin. Perspektiva e tyre rrezikon të shpërdorojë mundësinë e madhe që i është dhënë Gjermanisë nga këto zgjedhje. Në vitet e fundit, ne kemi qëndruar në prag të një gremine në lidhje me tre çështje kryesore. Një pjesë e madhe është dëmtuar, por nuk është shkatërruar ende.
Së pari, zgjedhjet e Joe Biden nxjerrin në pah diçka që na lidh me kushërinjtë tanë përtej Atlantikut në nivelin më të thellë. Amerikanët ishin të parët që besuan në demokracinë gjermane pas vitit 1945. Ne gjermanët duhet të jemi të fundit që t’u japim atyre mësime për demokraci. Edhe sikur të mos kishim asgjë tjetër të përbashkët, ne – gjermanët dhe amerikanët – do të ishim përsëri demokratë. Kjo padyshim që na afron më shumë sesa jemi me çdo rajon tjetër në botë, sigurisht më shumë sesa me Kinën ose Rusinë.
Tetëdhjetë vjet më parë, Thomas Mann paralajmëroi se: “Në të gjithë botën është e rrezikshme që demokracia të merret si e mirëqenë”. Kjo është po aq e vërtetë sot sa ishte atëherë. E ardhmja e demokracisë fillon me forcimin e saj në vendin tonë, jo me shpjegimin e saj për të tjerët. Sidoqoftë, e ardhmja e demokracisë nuk mund të fitohet pa një ide mbi demokracinë e së ardhmes. Kjo është veçanërisht e vërtetë në lidhje me risitë teknologjike nga Silicon Valley që po transformojnë rrënjësisht mënyrën në të cilën ne formojmë mendimet tona politike. Në këto çështje, amerikanët, gjermanët, evropianët – demokratët të gjithë – po futen përsëri në të panjohurën. Ekziston një cilësi njerëzore e pazëvendësueshme që duhet të ruhet, arsyeja. Pa arsye, demokracia nuk mund të funksionojë. “Është një spektakël i tmerrshëm kur irracionalizmi bëhet i popullarizuar,” vërejti Thomas Mann në Bibliotekën e Kongresit në 1943. Kjo është arsyeja pse 3 nëntori ishte një ditë e mirë për demokracinë – dhe jo vetëm në Shtetet e Bashkuara. Ishte një ditë në të cilën besimi te demokracia u forcua. Le ta shfrytëzojmë këtë mundësi për të bashkuar forcat me një SHBA të udhëhequr nga Joe Biden dhe për të ringjallur demokracinë dhe fuqinë e arsyes në shoqëritë tona.
Së dyti, një Amerikë që, si vendi më i fuqishëm në botë, kohët e fundit i është përkushtuar ndjekjes së pamatur të interesave afatshkurtra, do t’i lirojë vendin një Amerike që vlerëson rëndësinë e aleancave dhe të aleatëve. Një Amerikë që e konsideron fuqinë e saj jo thjesht si pushtet mbi të tjerët, por si fuqi për të përmbushur qëllimet e përbashkëta. Një Amerikë veprimet e së cilës udhëhiqen nga një angazhim për një botë më të mirë dhe më të drejtë. Një Amerikë që ka një interes të plotë për të vendosur fuqinë e ligjit para ligjit të më të fuqishmit.
Këto ide dhe ideale, të cilat kanë qenë gjithmonë në zemër të traditës perëndimore politike dhe kulturore të ndikuar nga një Amerikë e ndriçuar, nuk njohin kufij gjeografikë. Ato nuk njohin asnjë ngjyrë të lëkurës. Ato ofrojnë një alternativë për tërheqjen në nacionalizëm, i cili sot më shumë se kurrë çon në një rrugë pa krye.
Kthimi në këto ideale të përbashkëta nga SHBA është një mundësi për t’i dhënë fund erozionit të rendit ndërkombëtar. Në vend të një bote në të cilën të gjithë janë për vete, ne kemi një mundësi për të rivendosur besimin në meritat e bashkëpunimit. Shembulli më konkret në këtë drejtim do të ishte bashkëpunimi për tejkalimin e krizës Covid-19. Asnjë vend nuk mungon aq shumë sa SHBA në përpjekjet e bashkësisë ndërkombëtare për të paraqitur një front të bashkuar kundër pandemisë. Vetëm me SHBA-të në bord kemi një shans realist për të siguruar një qasje të drejtë dhe të barabartë në trajtim dhe vaksina për të gjithë njerëzit në të gjithë botën.
Shtetet e Bashkuara mund të kundërshtojnë kërcënimin në rritje të anarkisë ndërkombëtare, për të cilën ka rëndësi “presioni maksimal”, me një vizion më optimist të së ardhmen tonë të përbashkët duke u bashkuar përsëri me Marrëveshjen e Klimës së Parisit dhe duke rinovuar bashkëpunimin brenda Organizatës Botërore të Tregtisë dhe NATO-s, si dhe si me qëllim që të përmbajë programin bërthamor të Iranit.
Së treti, një President Biden ofron mundësinë e një partneri amerikan që vlerëson edhe një herë integrimin e demokracive të Evropës në Bashkimin Evropian si një projekt i vlefshëm dhe i përbashkët. Dhe çfarë mundësie është! Le të mos jemi nën iluzione pas ngjarjeve të katër viteve të fundit: përballë përpjekjeve amerikane për të mbjellë përçarjen, Evropa vështirë se mund të ketë sukses në ndjekjen e saj të unitetit.
Edhe nën Presidentin Biden, Evropa nuk do të jetë më e rëndësishme për SHBA si dikur. Qendra e re e gravitetit për interesat dhe sfidat amerikane qëndron në Azi. Ne duhet ta bëjmë të qartë pse Evropa megjithatë mbetet e rëndësishme për Amerikën. Kjo përfshin kuptimin se vetëm një Evropë e gatshme dhe e aftë të mbrojë veten në mënyrë të besueshme do të jetë në gjendje të mbajë SHBA në Aleancë. Ne gjermanët duhet ta kuptojmë se një Evropë e fortë është investimi ynë në këtë marrëdhënie transatlantike. Kjo është mënyra e vetme për t’i dhënë partneritetit tonë me SHBA një kornizë strategjike të aftë për t’i bërë ballë ndryshimeve në fushat individuale të politikës. Kjo është arsyeja pse është kaq e rëndësishme që ne gjermanët të bëjmë gjithçka që kemi në fuqinë tonë për të forcuar Evropën. Nëse investojmë në Evropë, atëherë evropianët e tjerë do të ndjekin shembullin tonë. Kjo nuk do të jetë e lehtë. Për më tepër, do të na kushtojë më shumë – dhe duhet të vlejë më shumë për ne – sesa vetëm paratë. Kjo është e vërtetë veçanërisht për bashkëpunimin tonë në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes. Thirrjet tona për një frymë globale bashkëpunimi nuk mund të kenë sukses nga një pozitë dobësie. Aty qëndron thelbi i debatit mbi sovranitetin evropian.
Uniteti për këto tre çështje mund të hedhë themelin për një mirëkuptim të ri transatlantik. Pastaj mund të fillojmë të punojmë për shumë problem urgjente. Krizat e botës nuk janë zhdukur në mënyrë magjike me këto zgjedhje – jo në Siri, as në Libi, as në Ukrainën lindore dhe as në hapësirën kibernetike. Përvojat tona historike, afërsia jonë gjeografike dhe ndonjëherë interesat tona nuk janë identike për këto çështje. Si duhet të merremi me qëndrimin gjithnjë e më të fortë dhe forcimin e brendshëm të Kinës? Si duhet të merremi me sjelljen shumë shpesh shkatërruese të Rusisë, sfidën e Turqisë, paqëndrueshmërinë në rajonin e Sahelit? Këtu dhe gjetkë, do të kemi shumë nevojë për përgjigje të përbashkëta. Gjetja e tyre nuk do të jetë e lehtë. Aq më tepër arsye për të mos qëndruar shumë gjatë në urime, por për të hyrë në punë. Aq më tepër arsye që ne gjermanët të japim kontributin tonë vendimtar. Asgjë nuk do të zgjidhet vetë me dëshirën e saj. Sidoqoftë: në pyetjet me të vërtetë thelbësore, ndryshimi midis katër viteve të fundit të vështira, madje shkatërruese dhe mundësive të paraqitura nga katër vitet e ardhshme vështirë se mund të jetë më i madh.
Amerika ka vendosur. Aty qëndron mundësia e Gjermanisë. Është përgjegjësia jonë ta kapim atë me të dy duart.
