Nga Edison Ypi
Gocat e bukura nuk ishin si sot, me mijëra dhe të njëllojta si tulla të prera nga fabrika, por të pakta dhe të ndryshme, ikona, shenjtore me aureola.
Si librat e mirë që mes oqeanit të llumrave letrarë duken të pakët por janë të mjaftueshëm, askush nuk ankohej pse gocat e bukura të Tiranës ishin sa gishtat e dorës. Nëse të ishte tekur të bëje nja dhjetë vite burg, mund të ankoheshe për mishin dhe qumështin e pakët. Të ankoheshe se Tirana kishte pak goca të bukura, të merrnin për të çmendur.
Manjola ishte njëra nga të pakëtat e bukura të Tiranës.
Manjola kalonte rrugës por nuk kuptohej nëse ishte prej mishi apo prej mjegulle, rrinte apo lëvizte, vinte apo ikte, vallzonte apo fluturonte, ishte apo s’ishte, ekzistonte apo s’ekzistonte.
Manjola mbante me vete një kuti të gjatë të zezë. Nuk u muar vesh kurrë çfarë kishte brenda asaj kutie; skeptër perandorak, shkop magjik, llampë e Aladinit, violinë Stradivari, flaut mozartian, kalashnikov, shotgun.
Manjola nuk ishte shtatlartë, me sy të jeshilta, me gjoks të kërcyer, me këmbë të drejta, fytyrë vezake, flokë kokoridhka, tipare të rregullta, dhe të tjera si këto. Manjola ishte mpleksje qiellore e një pafundësie asimetrish. Manjola ishte e bukur e tëra. Manjola ishte vetë bukuria.
Shkollari, studenti, nëpunsi, inginieri, profesori, doktori, oficeri, ushtari, polici, pensionisti, komunisti, disidenti, spiuni, pijaneci, të gjithë ishin të magjepsur pas Manjolës.
Kur kalonte Manjola të gjithëve u ndalte fryma u ngadalësohej zemra, mpiheshin, ngrinin, gurtësoheshin.
Manjola ishte një Circe që kush t’i dilte para e shndrronte në çast në zall lumi të heshtur të lëmuar.
Para Manjolës sheshoheshin ndryshimet, zeroheshin distancat, nuk e dalloje dot komunistin nga disidenti, ishullarin nga spiuni, puntorin nga nëpunësi.
Edhepse të gjithë e lakmonin, askush nuk e kishte të qartë çfarë priste, çfarë kërkonte, pse i duhej Manjola.
Manjola nuk i duhej askujt për ta bërë, ta zemë, shoqe. Se Manjola s’kishte asgjë prej shoqe klase, shoqe konvikti, shoqe pune, shoqe aksioni, shoqe ideali, aq më pak shoqe armësh, e kurrën e kurrës shoqe partie.
Ta bëje mikeshë, as kjo s’mund të petendohej. Atëhere s’kishte miq e mikesha, kishte vetëm shokë e shoqe.
Të synoje ta merrje për grua, Manjola eterike nuk mund të përfytyrohej duke larë kova dhe legena, trazuar groshë, tëhollur petë, shtruar byrek.
Për ta pasur të dashur po. Por vetëm si meritonte Manjola. Si nëpër libra, si nëpër filma. Këtu sharra ngecte. Ku ta çoje ta sajdisje, t’i flisje, ta puthje, ta përkëdhelje Manjolën delikate ? Lokale s’kishte. Kinematë ishin plot me zhulsa. Rrugët plot me barkthatë ulçerozë që mburreshin se ishin “klasë puntore”, spiuna që të ndiqnin këmba këmbës, ushtarë që të ngjiteshin e s’të shqiteshin. Pra Manjolën as të dashur s’mund ta kishe.
Megjithatë nuk epeshin. Secili betohej se një ditë Manjolën do ta kishte, një ditë Manjolën do ta gëzonte, një ditë Manjolën do ta puthte, sado të larta të ishin pengesat, sado e vështirë të ishte rruga, sado i gjatë të ishte kalvari. Në mos, do ta rrëmbente. Do ikte përtej diellit për të gjetur të Rruga e Qumështit një skutë, një qoshe, një lokal, një kafene, një shetitore, një park të gjelbër, një stol për tu ulur, një rast për ta përkëdhelur, një moment për ta puthur.
Një ishullar shkonte më larg. Thoshte ishullari; Do tentoj të arratisem. Do më vrasin mbi telin me gjëmba. Kufomën e mbytur në gjak do ma flakin në një hendek matanë telave me gjëmba, “jashtë shtetit”. Do rri në hendek derisa të më kalbet mishi por jo shpirti. Pastaj do reincarnohem. Do ngrihem nga hendeku me baltë varri nëpër trup. Do pastrohem në një krua. Do punoj e grumbulloj pasuri “jashtë shtetit”. Do kthehem “brenda shtetit” ta rrëmbej Manjolën me heliopter silencioz si nëpër legjenda vëllai i vdekur që vjen të marrë motrën e gjallë martuar me një fat të zi në vend të vet.
Kot e lodhnin mendjen.
Problemi më i madh për ta patur Manjolën nuk ishin rrethanat materiale sesa koha.
Ta bëje Manjolën tënden “tani” ishte e pamundur se Manjola e fundbotshme nuk mund të mos kishte një të dashur.
Manjolën nuk mund ta kishe as “pak më vonë” kur Manjolës s’dihej si mund t’i vente filli.
As “shumë më vonë” kur Manjola ndoshta do ishte martuar, do ishte bërë me fëmijë e s’do ta kishte ngenë.
Rrjedhimisht, kohët më të përshtatëshme për ta pasur Manjolën, mbeteshin dy; Para se të lindëte, ose pasi të vdiste. Që do të thoshte se Manjolën nuk mund ta dashuroje por vetëm ëndërroje.
Shumica e adhuruesve të Manjolës këtë mardhënie platonike e pranonin, i nënështroheshin përmes arratisjesh nëpër fantazira të ëmbla duke shfrytëzuar vetmjaftueshmërinë autoreferenciale që Perëndia i ka falur për kësi rastesh çdo mashkulli që një femër e dëshiron por nuk mund ta ketë.
Kishte dhe të paduruar që fill pasi shihnin Manjolën u vërsuleshin grave të cilave pasi ua mbulonin fytyrën me Zërin e Popullit i mbarsnin mes gulçeve duke lexuar lajme mbi fitoret, tejkalimin e planeve, urratë e turmave. Të tjerë, në mungesë të gruas, iknin për të rënë përmbys ku të mundnin, mbi kurva, jevga, lavire, putana, karaputana.
Një i marrosur pas Manjolës, pasi u rropat disa muaj mbi regjistrat anagrafikë të një zyre me emrin e çuditshëm “Gjendja Civile”, doli në një përfundim mahnitës; Një numuri të konsiderueshëm datëlindjesh po t’i zbrisje nëntë muaj koincidonte me datat e daljeve të Manjolës shetitje. Çka do të thoshte se bijtë dhe bijat në fjalë ishin ngjizur me pasionin e babait ndaj Manjolës, ndërkohë që nënat e tyre kishin luajtur thjesht rolin e kontenitorit të spermës dhe rritjes së fetusit.
Hulumtuesi, duke i lënë me gojë hapur, ja kishte treguar këtë fakt disa miqve duke cilësuar me emra dhe mbiemra etër të lumtur që bijtë nuk i kishin me gratë por me Manjolën, si dhe bij dhe bija të ngazëllyera nga fakti lumturues se nuk ishin bastardë të ngjizur me shurrë mëngjezi por bij pasioni të babait me Manjolën magjike.
Jo vetëm etërit dhe bijtë. Nënat kontenitore ndjeheshin gjithashtu të lumtura që ishin mbarsur nën gulçe me përfytyrim Manjole, tejkalime plani, habere për fitore.
Më dramatike se udhëtimet me të vdekur mbi helikoptera silenciozë, më makabër se Zëri i Popullit mbi fytyrën e gruas gjatë mbarsjes, ishte diçka tjetër që bënte djemtë të vajtonin fshehtas dhe burrat të ftoheshin me gratë; Pamundësia absolute për ta shkurtuar distancën me Manjolën. Kjo pamundësi rridhte nga fakti se Manjolën, sa më tepër ta lakmoje aq më qartë shihje se një tjetër bënte të njëjtën gjë. Që do të thoshte se kishe zbuluar hasmin. Të cilin edhe mund ta vrisje. Por nuk ishte 1. Në gjysmën e Tiranës nga bulevardi në Kino Studio ku Manjola ishte më e bukura, hasmët ishin mijëra. Nuk i vrisje dot të gjithë. Çfarë të mbetej të bëje ishte të të ulurije, të qaje, të çirrje me thonj fytyrën. Në mos, diçka më pak të zararshme, të vazhdoje të ëndërroje.
Ku ndodhet tani Manjola ?
Ca thonë përtej shtatë deteve me dallgë. Ca tetë male me borë kaptuar. Të tjerë, nëntë qiej një mbi një. Ka dhe që thonë se është e kotë ta kërkosh, ishte dhe është një mjegull që duket kur ikën dhe zhduket kur vjen, një flu’ e pakapshme, një dhimbje pa rënkim, një makth i bukur që ke qef ta vuash.e,
