Home Ja Pse Shqiperia nuk behet si Zvicera Delekracia dhe si të shpëtojmë prej saj

Delekracia dhe si të shpëtojmë prej saj

Nga Ilir Kalemaj

Duke ndjekur groteskun e vendim-marrjeve irracionale, situatat e pazakonta që jemi gjendur si shqiptarë jo rrallëherë përgjatë dekadave të tranzicionit por që janë shumëfishuar si epidemitë dhe pandemitë e viteve të fundit, të vjen ndër mendje një shprehje e briliantit Groucho Marx: “Politika është arti i të kërkuarit telashe, e gjetjes së tyre kudo, duke i diagnostifikuar gabim dhe natyrisht duke i kuruar në mënyrë të gabuar”.

Asgjëkundi nuk duket kjo më e vërtetë se sa në Çudiristanin ku baresin qënie që janë gati të justifikojnë çdo vendim të hyqymetit pa vënë në punë asnjë qelizë njerëzore se përse duhet të pranojmë cdolloj forme propagande, përse duhet të vazhdojmë të ecim nëpër shtigje të pashkelura, përse merret një vendim-marrje idiote pa asnjë filtër, përse qeveriset pa ligje por me facebook, përse shembet një indicie e memories urbane në bash të 100 vjetorit të Tiranës kryeqytet, përse “pylli orbital” prej betoni po ngushton çdo ditë cdo hapësirë jetike për një shoqëri që të quhet e tillë.

Këto dhe shumë pikëpyetje simotra mund të shqetësojnë cilindo qytetar që e ka të lidhur ekzistencën e vet me polis-in, që mendon se politika është pikërisht forma e komunikimit për të gjetur zgjedhje racionale për shkak se kudo ku ekziston gjurrma njerëzore dy janë premisa të pakundërshtuetshme dhe të vërtetuara katërcipërisht empirikisht: konflikti njerëzor dhe pamjaftueshmëria e burimeve. Bazuar mbi këto dy premisa fillestare, nevoja e dialogut, e aktit politik, e mbrojtjes së publikes, e pajtimit të interesave të kithëta, e gjendjes së kompromisit, e arsyetimit racional, e nevojës për dialog për të shmangur konfliktin shoqëror, janë imperative dhe pa to nuk mund të dalim nga gjendja e luftës dhe e pasigurisë.

Nuk ka nevojë t’u referohemi indekseve të panumërta që publikohen çdo vit të tillë si Transparency International që na thotë se Shqipëria ka rënë 23 vende vetëm vitet e fundit, Doing Business që na tregon se liritë e biznesit janë përkeqësuar duke rënë pikiatë plot 19 vende, Moneyval që na ka rigutur sërish në vendet e pastrimit të hapur të parave të pista çka çdo shqiptar e sheh në cmimet marramendëse të imobiliareve pa kurrfarë raporti me të ardhurat mesatare me punë të ndershme, apo së fundmi Freedom House që na thotë se po rrëshkasim me shpejtësi drejt një dmeokrature apo demokracie hibride, pra thënë shkurt, rreziku është të përfundojmë në një kohë jo fort të largët në autoritarizëm. Por edhe këtë propaganda do të mundohet të na e shesë si diktaturë të ndritur, lindur nga nevoja për të bërë shtet nga bravoçunat.

Shitja e sapunit për djathë nuk është as risi, as përbën lajm në një vend ku ndonëse ka pluralitet mediumesh informative, ka gjithashtu një fragmentarizim që nuk përbën pol mendimi si kundërpeshë ndaj regjimit, ka propagandë që nuk mbulohet dot me gjethe fiku ditën për diell dhe ku paratë e taksapaguesve shkojnë për të mbajtur me serum një pushtet që i ka humbur legjitimiteti qyshkur. Kur narrativat sendërtohen dhe keqpërdoren për të baltosur kundërshtarët, të cilët konsiderohen jo rastësisht armiq që duhen asgjësuar.

Që përsëritet rëndom frazeoogjia dembele dhe banale që ja ikën këta, kush do vijë, a thua në shekullin e 21, ka pak asete intelektuale, profesionstë dhe qytetarë të mirë dhe të përkushtuar që duan dhe dinë ta bëjnë këtë vend. Demokracia nuk është një e dhënë përfundimtare. Sikundër na kujton Will Rogers, nuk ka pasur asnjëherë asnjë demokraci që në një moment apo tjetër nuk ka përfunduar duke bërë vetvrasje. Dhe për mos të përfunduar deri aty duhet të kemi parasysh çfarë na kujton Franklin D. Roosvelt, një nga tre presidentët më të mëdhenj amerikanë të të gjitha kohëra kur thotë se: “Demokracia nuk mund të funksionojë nëse ata që zgjedhin, nuk zgjedhin mencurisht. I vetmi mbrojtës i demokracisë është kësisoj edukimi”.

Share: