Në faqen e parë të një gazete konservatore iraniane, ai ishte “Demoni i Parisit”. Në rrugët e Daka-s ai u dënua si një udhëheqës që “adhuron Satanin”. Jashtë ambasadës franceze të Bagdadit, një foto e Emmanuel Makron u dogj së bashku me flamurin e Francës.
Zemërimi po rritet në të gjithë botën myslimane ndaj presidentit francez dhe sulmeve të tij të perceptuara si ndaj Islamit dhe profetit Muhamed, duke çuar në thirrje për bojkot të produkteve franceze dhe paralajmërime sigurie për qytetarët e Francës në shtetet me shumicë myslimane.
Reagimi ka shpërthyer në një botë jashtëzakonisht të larmishme myslimane me një mori kulturash, sektesh, sistemesh politike dhe nivelevesh të zhvillimit ekonomik. Reagimi ka ngjallur ankesa historike e moderne nga tregjet e Heratit në Afganistan, në lagjet më të mira të Amanit dhe universitetet e Islamabadit.
Tensioni po zien që nga shtatori, kur revista satirike Charlie Hebdo ribotoi karikaturat e profetit Muhamed në prag të gjyqit ndaj 14 personave të akuzuar për përfshirje në sulmin terrorist kundër zyrave të kësaj reviste, në 2015, për botimin e të njëjtave karikatura.
Charlie Hebdo rrezikoi të ndizte më tej tensionet me Turqinë duke vendosur një karikaturë që tallet me presidentin Rexhep Tajip Erdogan në faqen e parë të edicionit të saj të botuar në internet, të martën në mbrëmje. Zëdhënësi i Erdogan, Fahrettin Altun, shkroi në Tuitter: “Ne dënojmë këtë përpjekje të neveritshme nga ky botim për të përhapur racizmin dhe urrejtjen e tij kulturore”.
(Karikatura e djeshme që Charlie Hebdo i bëri Presidentit Erdogan.)
Gazeta u nxit nga një fjalim që Makron dha më parë këtë muaj duke njoftuar qëllimin e tij për të luftuar “separatizmin Islamist”, në të cilin ai e përshkroi besimin si “në krizë në të gjithë botën sot”, duke shkaktuar kundërshtime nga disa udhëheqës dhe komentatorë myslimanë.
Një dy javë më vonë, mësuesit frëngjisht Samuel Paty iu pre koka jashtë shkollës së tij pasi i tregoi klasës karikaturat e profetit Muhamed. Vrasja, që thuhet të jetë kryer nga një mysliman i ri me origjinë çeçene, ka nxitur bastisje ndaj disa ekstremisve të dhunshëm që akuzohen për ngjarjen dhe disa grupe islamike.
Dy qytete franceze, Toulouse dhe Montpellier, nxorrën karikaturat e Charlie Hebdo, përfshirë atë të profetit islamik në muret e ndërtesave të tyre të këshillit rajonal, si një gjest sfidues dhe mbrojtjes së sekularizmit, pas një vendimi nga kreu i rajonit të Occitanie, Carole Delga. Emmanuel Makron tha në një fjalim në Paris se vendi i tij “nuk do të hiqte dorë nga karikaturat”.
(Foto nga Toulouse dhe Montpellier, bashkitë nxjerrin karikatuarat që Charlie Hebdo i bëri Profetit Muhamed në mes të qyteteve.)
Protestat më të fundit ndodhën në kryeqytetin e Bangladeshit të martën, ku policia vlerësoi rreth 40,000 të përfshirë në një demonstratë të organizuar nga partia më e madhe islamike e vendit.
Ahmad Abdul Quaiyum, një udhëheqës partie iu drejtua turmës dhe quajti Makronin një satanist. Ai i gazetës The Guardian se ishte provokuar nga karikaturat e profetit Muhamed që u transmetuan në muret e disa qyteteve franceze javën e kaluar si një gjest sfidues pas vdekjes së mësuesit Paty.
“Është e ndaluar të vizatosh Muhamedin”, tha Quaiyum. “Dhe çfarë bënë ata? Jo vetëm që e vizatuan atë, por e bënë karikaturë atë në një mënyrë të turpshme dhe Makron e projektoi karikaturën në një ndërtesë shumëkatëshe me mbrojtjen e policisë. Kjo është shumë fyese, lënduese dhe e papranueshme.”
Edhe për vëzhguesit më pak të zjarrtë në Bangladesh, mbrojtja që Makron i bëri të drejtës për karikaturimin e profetit të Islamit provokoi një shqetësim të thellë. “Presidenti francez tha se kjo është e drejta e tyre për të folur, e drejta e tyre e shprehjes, por unë nuk mendoj se fjala e lirë do të thotë mosrespektim i besimeve të tjera fetare,” – tha Fida Hasan, 26 vjeç, një mjek në Daka.
“Unë nuk e pranoj vrasjen e mësuesit ose vrasjen e vrasësit të [Paty],” shtoi ai. “Por është një rrugë me dy kalime. Nëse askush nuk bën komente urrejtëse që synojnë besimet thelbësore të një feje tjetër, kjo lloj dhune e tmerrshme gjithsesi do të zvogëlohet.”
(Protestë kundër Presidentit francez në Karachi, Pakistan.)
Perceptimi që lideri francez po kërkonte të rimodelonte Islamin preku plagë të thella, tha Asma Barlas, një profesoreshë në pension e shkencave politike në Universitetin e Itakës në Nju York.
“Emmanuel Makron po ndjek traditën e vjetër shekullore të Europianëve që u tregojnë muslimanëve se si duhet të interpretojmë, ose të jetojmë, fenë tonë – të cilën evropianët rrallë u tregojnë njerëzve të besimeve të tjera fetare – për shkak të veprimeve të një grushti muslimanësh,” tha ajo.
“Europa gjithashtu ka pasur një histori të gjatë me terroristë jo-myslimanë, por veprimet e tyre rrallë, ose kurrë, i atribuoheshin‘ krishterimit ‘, “- tha ajo. “Natyrisht, myslimanët që nuk janë terroristë – që do të ishin 99,99% prej nesh – janë zemëruar nga mënyra në të cilën feja jonë anatemohet.”
Vërejtjet e Makron janë transmetuar shumë në Jordani, duke përfshirë programe të sponsorizuara nga shteti që zakonisht janë të kujdesshme se si i trajtojnë temat e e nxehta. Gjithashtu, shumë njerëz kanë ndryshuar fotografitë e tyre të profilit nëpër mediat sociale si Facebook, duke shtuar një kornizë me kërkesën, “Respekto Muhamedin”.
(Protestë kundër Emmanuel Macron në Jordani.)
Edhe atje, historia koloniale është akoma e freskët dhe ngjalli një ndjenjë thumbuese humbjeje, tha Mohammad Faoury, 33 vjeç, i cili punon për një organizatë ndërkombëtare ndihmash në Aman.
“Unë jam duke parë njerëz që sjellin të kaluarën koloniale të Francës dhe fotografi të ushtarëve francezë që mbajnë kokat e prera të anëtarëve të rezistencës algjeriane”, tha ai. “Njerëzit mendojnë për deklaratën e Makron si sulm të drejtpërdrejtë mbi identitetin dhe kulturën e tyre. Ata ndihen të fyer ”. (përkthen lapsi.al)
Ai nuk përjashtoi faktin që qeveritë në disa shtete myslimane panë një mundësi për të mbledhur mbështetje popullore duke demonizuar Makronin, por tha se zemërimi ishte i vërtetë.
Irani të martën thirri diplomatin e lartë të Francës në vend për të protestuar ndaj “qëndrimeve anti-islamike” të Makron mes një tërbimi të përhapur – pasqyruar dhe nxitur nga faqet e para të gazetave që përshkruanin udhëheqësin francez si një djall dhe një terrorist.
Mohammad Reza Vahidzade, një studiues në Teheran, tha se mbështetja e Makron për karikaturat ishte hipokrite, duke iu referuar dënimit që lideri francez i bëri vitin e kaluar presidentit brazilian Jair Bolsonaro për mbështetjen e një komenti në mediat sociale. Komenti ishte kritik ndaj gruas së Makronit.
“Makron tha në një konferencë për shtyp se Bolsonaro nuk ka të drejtë të fyejë gruan e tij dhe se ai nuk e meriton aspak presidencën,” tha Vahidzade. “Por ai i jep vetes dhe të tjerëve në perëndim të drejtën të fyejnë një profet i cili respektohet nga miliona njerëz në të gjithë botën.”
Maria Liaqat, një studente filozofie në Universitetin Quaid-i-Azam të Islamabadit, tha se ajo e konsideroi qasjen e Makronit si “Islamofobe” dhe provokuese të panevojshme. “[Por] vrasja e Patit ishte një veprim brutal, nuk është zgjidhje të vrasësh një njeri për shkak të pikëmpamjeve të tij personale,” – tha ajo.
Udhëheqës të tillë si kryeministri i Pakistanit Imran Khan, ishin gjithashtu të lumtur për të ndezur zemërimin e njerëzve për qëllimet e tyre, shtoi ajo. “Khan po e përdor këtë çështje vetëm për të na tërhequr vëmendjen nga ekonomia e gjymtuar dhe qeverisja e keqe,” tha ajo. “Bojkotimi i mallrave franceze nuk është zgjidhja, por fatkeqësisht shumica e vendit mund ta mbështesin atë.”
Përshtati në shqip nga The Guardian, LAPSI.AL
(Protestë kundër deklaratave të Presidentit Markon në qytetin Ramullah të West Bank-ut, në Palestinë.)
