Nga Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, expert i shëndetësisë
Nëse kjo sëmundje trajtohet me kohë, edhe suksesi është i larte! Kanceri i zorrës së trashë është sëmundja e tretë tumorale më e zakonshme në Gjermani, Evropë dhe Kosovë. Nëse simptomat dhe shenjat interpretohen saktë në një fazë të hershme, ka një shans të mirë për shërim.
Kanceri i zorrës së trashë është kanceri i dytë më i zakonshëm tek femrat dhe kanceri i tretë më i zakonshëm tek meshkujt në Kosovë dhe Gjermani. Është një nga llojet më vdekjeprurëse të kancerit.
Kanceri kolorektal është një sëmundje tinëzare sepse zakonisht zhvillohet në mënyrë tinëzare dhe nuk shkakton simptoma ose vetëm jospecifike për një kohë të gjatë. Shenjat e para të dukshme zakonisht nuk janë shumë tipike. Ato mund të ndodhin edhe me sëmundje të tjera të zorrëve. Megjithatë, nëse zbulohet herët, shanset për një kurë për kancerin kolorektal janë premtuese. Prandaj është edhe më e rëndësishme që simptomat e mundshme të merren seriozisht. Me rëndësi të madhe, është kontrolli i zorrës me coloskop në mosha të shtyera edhe pse nuk keni simptome.
Në shumicën e njerëzve, nuk mund të identifikohet asnjë shkaktar specifik për kancerin kolorektal. Për këtë arsye, sigurimi shëndetësor ligjor në perendim u ofron të gjithë të siguruarve mundësinë për të marrë pjesë në depistimin e kancerit kolorektal.
Cilat shenja duhet të merren seriozisht
Kanceri i zorrës së trashë shpesh nuk shkakton simptoma në fillim dhe për këtë arsye mund të kalojë pa u vënë re në fillim. Prandaj, shpesh njihet vetëm në një fazë të mëvonshme. Megjithatë, ka disa shenja paralajmëruese që trupi i dërgon për t’u kujdesur. Ndonjëherë manifestohet, për shembull, në dhimbje barku ose një ndryshim në zakonet e zorrëve.
Këto janë disa nga simptomat për kancerin kolorektal
Dobësi dhe lodhje – për disa njerëz kjo është simptoma e vetme.
Dhimbje: Lëvizje të dhimbshme të zorrëve dhe dhimbje barku ngërçe, pavarësisht nga lëvizjet e zorrëve.
Probleme me tretjen: kapsllëk (probleme me lëvizjet e zorrëve), zhurma të shpeshta dhe të forta të zorrëve dhe fryrje, të përziera të shpeshta ose ndjenja e ngopjes pavarësisht se nuk ushqehen mjaftueshëm.
Jashtëqitje e dukshme: gjak në jashtëqitje, përzierje mukusi.
Ndjenja se rektumi nuk është zbrazur plotësisht pas një lëvizjeje të zorrëve.
Ndonjëherë kanceri bllokon zorrën e trashë, duke shkaktuar simptoma të obstruksionit të zorrëve, si p.sh. Të vjella, dhimbje barku ngërçe ose barku i fryrë.
Nëse vëreni një ose më shumë nga këto shenja të kancerit të zorrës së trashë, duhet të konsultoni ptjetër një mjek. Megjithatë, është e rëndësishme që edhe nëse keni një ose më shumë nga këto simptoma të kancerit të zorrës së trashë, kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se ju keni vërtet kancer të zorrës së trashë, por sëmundje tjetër të lëhtë gastrointestinale. Sipas principit shëndetësor, simptomat mund të shkaktohen edhe nga sëmundje të tjera të ndryshme. Këto përfshijnë, për shembull, sindromën e zorrës së irrituar, inflamacionin e mukozës së stomakut (gastrit), ulcerat e stomakut, intolerancën ushqimore, hemorroidet ose sëmundjet inflamatore të zorrëve.
Kur duhet bërë një kolonoskopi për parandalim të kancerit të zorrës së trashë. Simptomat jo specifike mund të tregojnë kancerin e zorrës së trashë
Sipas shërbimit të informacionit të kancerit të Qendrës Gjermane të Kërkimit të Kancerit (dkfz), performanca e reduktuar në mënyrë të pazakontë dhe lodhja e shpeshtë, si dhe ethet e përsëritura të lehta dhe djersitjet e natës në përgjithësi mund të tregojnë një sëmundje tumorale.
Nëse sëmundja është më e avancuar, atëherë mund të shtohen simptoma të tjera. Nëse tumori rrjedh gjak rregullisht, disa pacientë zhvillojnë anemi. Më pas ata janë shpesh shumë të zbehtë dhe të lodhur. Mund të ndodhë edhe humbje e padëshiruar në peshë.
Shkaku dhe faktorët e rrezikut të kanceri kolorektal
Si shkaktohet kanceri i zorrës së trashë dhe cilët janë faktorët e rrezikut të sëmundjes? Sipas Manualit shëndetësor, faktorë të ndryshëm mund të luajnë një rol në zhvillimin e kësaj sëmumdje.
Polipe (rritje anormale) në zorrën e trashë.
Një sëmundje e zorrëve si p.sh Koliti ulceroz (sëmundje kronike që shkakton inflamacion të zorrës së trashë) ose sëmundja e Crohn.
Dietë e fortë e njëanshme: Ngrënia e shumë yndyrave, mishit dhe ushqimeve të përpunuara industrialisht dhe pak fibra.
Të afërmit që tashmë vuajnë nga kanceri i zorrës së trashë ose polipet e zorrës së trashë.
Përveç disa sëmundjeve të mëparshme dhe faktorëve gjenetikë, faktorët e rrezikut përfshijnë, mbi të gjitha, një mënyrë jetese jo të shëndetshme:
Pak lëvizje
Mbipeshë
Pirja e rregullt e duhanit
Tepricë e alkoolit
Disa pjata dhe ushqime jo të shëndetëshme, mund të rrisin gjithashtu rrezikun e kancerit, sipas studimeve.
Për shkak se kanceri i zorrës së trashë është i zakonshëm, ne (mjekët) rekomandojmë ekzaminimin për kancerin e zorrës së trashë para se të shkaktojë simptoma. Depistimi për kancerin kolorektal zakonisht fillon në moshën 45 vjeç, ose më herët nëse njerëzit kanë faktorët e duhur të rrezikut.
Diagnoza e hershme dhe kontrolli i rregullt janë të rëndësishme në trajtim të Kkanceri kolorektal
Qendra Gjermane e Kërkimeve të Kancerit rekomandon që së pari të vizitoni mjekun tuaj të familjes, nëse keni ndonjë shenjë ose simptomë të kancerit të zorrëve. Ata mund të kryejnë ekzaminime të përgjithshme dhe kështu të identifikojnë ose përjashtojnë sëmundje të tjera të mundshme. Kontakte të tjera të mundshme janë specialistë të mjekësisë interne me specializim në sëmundjet e aparatit tretës, të ashtuquajturit gastroenterologë.
Megjithatë, duke qenë se gjithnjë e më shumë të rinj po zhvillojnë kancer kolorektal, të cilët nuk kanë të drejtë ligjore për masat e zbulimit të hershëm, është edhe më e rëndësishme të jemi të vetëdijshëm për shenjat e mundshme paralajmëruese. Nëse vëreni simptoma në veten tuaj, nuk duhet të prisni derisa të keni të drejtën madhore për kontrolle.
Një studim i Qendrës së Kancerit Memorial Sloan Kettering tani po u jep shpresë njerëzve me kancer kolorektal falë një ilaçi të ri. (Vivian Werg). Ky medikament ndihmon sistemin imunitar ti identifikoj dhe ti shkatërroj qelizat kanceroze dhe momentalisht kushton doza mbi 11.000 dollarë. Aplikohet për 6 Muaj çdo 3 jave.
Preventiva, kujdesi në ushqim dhe kujdesi shëndetësor në terësi, janë shumë më të rëndësishëme sesa medikamenten e sëmundjeve vijuese.
