Viti 2023 u konfirmua si viti më i ngrohtë kalendarik sipas të dhënave globale të temperaturës që nisin nga 1850. Ky vit kishte një temperaturë mesatare globale prej 14.98 gradë celsius apo 0.17 gradë më shumë se viti tjetër me vlerën më të lartë, që është 2016.
Temperaturat në Europë ishin mbi mesataren për 11 muaj gjatë vitit 2023 dhe shtatori ishte muaji më i ngrohtë në histori. Këta janë disa nga treguesit që Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike Copernicus, komponenti i vëzhgimit të Tokës i programit Hapësinor të Bashkimit Europian, publikoi në ditët e para të janarit.
Alarmi se ky nuk është viti i fundit me këta tregues, por viti i parë në një terren të rrezikshëm, e ka kthyer vëmendjen dhe nevojën për reflektim mbi ndryshimet klimatike në kryefjalë të institucioneve ndërkombëtare.
Shqipëria, ashtu si një pjesë e mirë vendeve u prek vitin e shkuar nga valë të të nxehtit me temperatura të larta, duke bërë të qartë se ashtu si të gjithë, do të vuajmë pasojat. Treguesit e ndryshimeve klimatike kanë nisur të manifestohen më herët në vendin tonë edhe në reshjet mesatare vjetore të shiut, intensitetin e tyre apo praninë e mungesën e dëborës.
Në aspektin e ngushtë, vendet po reflektojnë me masa mbi zbutjen e rreziqeve që vijnë nga ndryshimet klimatike, teksa në rang ndërkombëtar janë bashkuar në nisma ku rezultatet e arritura mbeten në pikëpyetje.
A është gati sot Shqipëria për t’u përballur me rreziqet që vijnë nga ndryshimet klimatike? Cilët janë sektorët që preken dhe masat që mund të merren për të zbutur efektet?
Plani Kombëtar për Energjinë dhe Klimën dhe objektivat
Në vitin 2021, qeveria miratoi një Plan të posaçëm për Energjinë dhe Klimën, që parashtron rrugën deri në vitin 2030. Fokusi më kyç në këtë dokument duket se lidhet më shumë me energjinë dhe arritjen e objektivit të sigurisë së furnizimit sesa me elemente të klimës, por sigurisht disa masa kanë ndikim edhe në atë aspekt siç është përdorimi i lëndëve djegëse fosile.
Plani parasheh rritjen e investimeve në energjinë diellore, zgjerimin e kapaciteteve “hidro”, përdorimin e zgjeruar të gazit, për të cilin, deri më tani, edhe pse projektet janë të shumta praktikisht, nuk ka asnjë element konkret.
Subvencionimi në funksion të uljes së dekabonizimit të lidhura me sektorë si transporti, ku ka një përpjekje drejt linjave të gjelbra si dhe masa në sektorin e bujqësisë.
Në vetvete, objektivat kombëtare, plani i ka përmbledhur në pesë dimensione. Së pari është dekarbonizimi, së dyti eficienca e energjisë, së treti siguria e energjisë, së katërti tregut i brendshëm i energjisë dhe së pesti, ai i kërkimit, novacionit dhe konkurrueshmërisë.
360grade.al
