Nga Azem Parllaku
Ndërsa kur i referohemi mitit biblik të Kullës së Babelit, nga të gjitha interpretimet, ai që gjen te miti alegorinë e përpjekjeve të njeriut për të ndërtuar Qytetin, duket më sublimi.
Historianët, kryesisht ato të gjuhëve dhe filozofët e komunikimit, gjithnjë e kanë parë rrëfenjën e Kullës, si një përpjekje për të shpjeguar larminë e gjuhëve, pa ç’ka se përçarja në komunikim dhe mosmarrveshja, shkojnë më tej se diferencat e thjeshta gjuhësore.
Me datë 26 Mars 1999 në mbrëmje në një nga lokalet në qytetin e Kukësit, po pinim një çaj me Henri Çilin, atë kohë Çili punonte si gazetar për revistën “Spektër”
Ishte Ylli Molla një nga kolegët dhe miku im, i cili sapo ishte larguar si kryeredaktor i gazetës “Shekulli”, ai që kishte ndërmjetësuar “kohën e çajit” midis ne të dyve.
Henri në fund të javës u kthye në Tiranë dhe revista “Spektër” në kopertinën e saj, publikoi portretin e gjeneralbrigade Kudusi Lama, me titullin “Kudusi Lama Gjenerali i paqes”.
Po atë mbrëmje, më është dashur të udhtojë drejt Pikës të Kalimit Kufitar në Morinë, mbasi, ishte dhënë haberi për një numër të madh shqiptarësh nga Kosova të cilët, vinin në Shqipëri.
Nuk e di kush, por jam i sigurtë, që ndonjëri nga përkthyesit e reporterve të medias ndërkombëtare, ka përkthyer keq, ose i ra shkurt…. “Refugjatët nga Kosova”…!
Le t’i kthehemi dhe njëherë Kullës së Babelit, “…ndërtuesit e Kullës ishin bërë aq ambiciozë, për të ndërtuar një Kullë të madhe, aq sa të sulmonin qiejt e të tërheqin vëmendjen e Perëndisë…Ndërtimtarëve të Kullës, Perëndia u ngatërroi gjuhën, e kështu kur gjuhët erdhën e u shumëzuan, edhe folësit e tyre reshtën së ndërtuari, ndaj dhe Kulla nuk u mbarua, e u shndërrua si një gërmadhë më tepër, në pëizazhet tona të marrëzisë…”
“Refugjatët nga Kosova”, e mori dhenë duke u performuar si stilema më e dashuruar për ne “muratorët” shqiptarë, kur po kuptonim se dikur dhe ne kishim qenë në Babel, e kishim gatuar tulla me argjil.
“Refugjatët nga Kosova”, e tmerrshme, ishte faji i përkthyesit, apo dëshira për të na e përcjellë nga ndonjëri prej drejtorëve të lajmeve, siç flitej për njërin i cili paguhej me honorare edhe nga Beogradi, kur praktikisht ishte një popull tjetër ai që paguante taksën për pagën e majme të atij drejtori lajmesh.
Nuk dua t’Ju mërzis, duke cituar një numër të madh konventash e akte ligjore ndërkombëtare.., kërkund në të tilla konventa e akte, nuk është përmendur e shkruar që, shqiptarët e Kosovës në Shqipëri në vitin 1999 të ishin “refugjatë”.
Dikush, por jo Perëndi, na e ngatërroi gjuhën, e fatkeqësisht ende dhe sot shumë nga mbajtësit e çekiçit, apo mistrisë, nga ata që kujdesen për vijat pingule, nivelet, harqet dhe rrafshet e pjerrëta, me gjuhë të ngatërruar i quajmë shqiptarët e Kosovës që erdhën në Shqipëri në vitin 1999 si “refugjatë”…
Nuk do shumë intuitë, për të kuptuar, që përveç Beogradit, kërkujt tjetër nuk i kish interesuar t’i quante “refugjatë” shqiptarët e shpërngulur nga Kosova në vitin 1999.
Aq shumë, u ngatërrua gjuha, aq sa dhe ata vetë shqiptarët e Kosovës vetëquheshin si “refugjatë”. Sa e tmerrshme, por tashmë gjuha ishte prishur!
Aq shumë ishte prishur, e mban erë ende sot kur i quajmë, apo vetëquhen kosovarë, e jo shqiptare te Kosoves.
Të shpërngulur për të siguruar vazhdimësinë e jetës nesër shqiptarët e Kosovës, në vitin 1999 nuk po iknin nga një tokë e huaj, aq më keq nuk po shkonin në një tokë të huaj.
Jam shumë i sigurtë, që të paktën 90% e shqiptarëve të Kosovës të shpërngulur dhunshëm nga shtëpitë, fshatrat, qytetet e tokë e tyre, kanë qenë të sigurtë, që do të riktheheshin sërish aty ku historikisht kishin varret e të parëve.
Jo vetëm varret e të parëve, por e nesërmja do i thirrte në rol si qytetarë të lirë aty në Kosovën e tyre.
Për këtë të nesërme, fati e deshi që “ndërtuesit legjendarë”, të nisnin ndërtimin e Babelit të tyre, atë ndërtimin ku në katin e sipërm të Kullës, të sistemonin librat dhe mençurinë si ndërtues të devotshëm…!
Në fakt, trajektorja në kohë e çdo qytetërimi të suksesshëm, është edhe kronika e një grupi të madh njerëzish, që arrijnë të gjejnë gjuhën e përbashkët, e cila u duhet për të ngritur qytetin dhe fshatin, që e ushqen atë.
Për t’a shndërruar një turmë në ushtri, nuk mjafton vetëm uniforma, ashtu sikurse për të ndërtuar Babelin nuk duhet vetëm argjil, gurë, bitum, kafshë pune, muratorë, hekurthyes, puntorë e të tjerë zanatçinj, ajo çfarë duhet është gjuha e përbashkët…
Një melankoli, kjo ende e pashndërruar në kob për ne shqiptarët, që na duhet të kuptojmë përse nuk u ndërtua Kulla e Babelit…?!
