Home KRYESORE PETRO ZHEJI – VERTETOI TEORINE ERDER

PETRO ZHEJI – VERTETOI TEORINE ERDER

Nga Albert Nikollay

“Sipas të gjitha gjasave, specia njerëzore është formuar në saj të progresionit nisur nga një origjinë e vetme: dhe tashmë i takon të gjitha gjuhëve, dhe të gjitha modeleve kuturore”. – Do të shprehej gjuhëtari i madh Gjerman Johann Gottfried HERDER (1744- 1803) në fjalën e mbajtur më 1769, në Akademinë e Berlinit; “Abhandlung über den Ursprung der Sprache”
……………………………………………………………………………………..

Nëse i hedhim një sy gjuhës Sanskrite, zbulojmë se është një gjuhë në masën 90 perqind me fjalë shumërrokëshe, që do të thotë auromatikisht se është një gjuhë e prejardhur.

Mjafton një analizë e thjeshte:

Shembull 1.

“Āditya” në e gjuhës sanksrite përkthet “diell “ në gegërisht. Po ta ndajmë në Morfema Embrionale, kemi: “ā –dit-ya” . Një togfjalësh i gjuhës Gege: ā= është, +dit =ditë, + ya= ja ( duke përdorur mekanizmin gramatikor ende gjallë të gjuhës Frenge të modeli “il y a”, që ka dhënë në gjuhët gjermanike fjalën “ja”). Kutimi semantik “Eshtë ditë, ja!=Diell”
(āditya ravisūryaअंशुमान् आदित्य आशिरदिनकरदिवाकरदिवाकरः मिहिररविरविःवृकसवितृसुरसूरसूर्य)

Shembull 2

Ādityavāsarah = e diele. Ā-dit-ya-vā-sa-rah= ā=është+ dit= ditë+ ya+ ja+ vā= va (shkon- sa përcaktor kohe ) + rah =rai (dialekt gege)= rri(pushoj) . Kemi një togfjalësh të gjuhës gege (Eshtë ditë e diele , vete të pushoj).
(ādityavāsarahआदित्यवासरःरविवारः)

Shembull 3

Agastamāsa=gusht , nga fjala gusht e gegërishtes vjen nga fja “gu”, po e gjuhës gege, të cilën e hasim në gjuhën frënge (dmth gale – në të njëjtin version Gut=shijoj). Po ta ndajmë në Morfema emrionale, kemi këtë rezultat: a-gas-ta-mā-sa… a = është (çast kohë) + gas=gëzim pas një grenie të mire+ ta= të a (geg) jep ta, ma= mâ(geg) mba(shqip)+sa, (send i papërcaktuar, pra shumësi i sendeve= prodhimeve) , kuptimi semntikor = “është koha e gëzuar për të mbledhur prodhimet”. Dihet se në gusht mblidheshin shumica e prodhimeve që kosnservoheshin në dimër. Ka një lidhje semantike të fuqishme mes fjalës gege “Gu”(gjuaj) me atë Frengjishte “Gutér”(shijoj), dhe me fjalën po të gegërishtes “Gâs” (i ngopur dhe i lumturuar njëkohësisht), nga kemi edhe fjalën shqipe Gusht (kohë për gjueti, për mbledhje proshimi, dhe augusto”au-gut-o të itatishtes = është gusht.

Shembull 4


असृज् asr̥j = përktheht gjak (ɟʑak) në gjuhën Gege. (

Një analizë e thjeshtë zbulojmë se fjala “gjak”( ɟʑak=tzak), vjen nga morfema emrionale gja(tza= të za= chase) . Kur dalim të gjuajmë kafshën e egër në gehërisht përdoret shprehja : “a gue”( është gjuajtur= është i kapur gjahu). Në gjuhën frënge kemi fjalën “chaser” e marrë në analogji me fjalën “Chat=mace”. Por kjo nuk e morivon etimiologjikisht fjalën Sangue në frëngjisht . Del që fjala në gjuhën frënge “Sangue”, vjen nga një togfjalësh i gjuhës gege “S’a-n’gu-e” kafshë e vrarë, e gjakosur, nga-ku njeriu primitiv i Lasceaux 18 000 ans në analogji kuptimore i ka vënë emrin Gjakut në gjuhën gale primitive. Shtrohet pyetja se ku është këtu karakteri etimiologjik i të ashtëquajturës “gjuhë universle sanskrite”, nëse gjuhët evropiane konsiderohen te prejardhura pikërisht nga kjo gjuhë ? Gjuhët janë të prejardhura nga një gjuhë primitive monosilabike, apo nga një gjuhë multisilabike si Sanskritishtja.

A nuk është paksa absurde si konceptim shkencor që një gjithë Monosilabike si gegërishtja të jetë me origjinë nga një gjuhë Multisilabike si sasnkritishtja, siç kanë pretenduar nje pjesë e gjuhëtarëve ….

Aq më tepër kur ajo nuk rual rol etimiologjik, për periudhë kur lindi gjuha primitive, në periudhën kohore kur njeriu ishte ende një “Gjahtar në natyre”. Shihet qartë që gjuha gege, jo vetëm që motivon etimiologjikisht fjalët e saj, por arrin të motivojë etimiologjikisht edhe fjalët e vjetra të paleolitikut që gjenden në gjuhën Frenge, apo Italiane “inseguitore” (inse gui-tore = intse=brenda, gui=gui=gjuj , ntô-re= e ke) , apo në gjuhën gjermane… Verfolger ( ver+fol+ger, vër,- fol(vol) = merr dhe ge(r) gjahun. (merre gjenë, kafshën) . Më interesantja është në gjuhën Katalane “caçador” një fjalë gjithashtu me fjalëformim e gjuhës Gege ( ka-ça-dor= e çan me dorë, e gjuan, ose e gjuhës Baske togfjalëshi hiltzeko animaliak , tipik i gjuhës së vjetër primitive “hil-tze-ko a-ni-mali-ak” që në gjuhën primitive gege “hij(hy) t’ze (të zë) ka (dem i egër) në mal a(k)” do të thotë (hyj të zë dema që në mal janë) .

Shembull 5

Fjala कुज “daaru”, ose तरु “Druma” ose द्रुम “taru” e Sanskritishtes, perkthet në “dru” e gjuhës gege. Fjala Dru, është njërrokëshe, ndësa ajo e sankritishres eshte shumërrokëshe.

Nëse ne e ndajmë fjalën dru, në morfema emrionale, atëhet kemi fjalën Dë-ru, që janë dy rrokje të gegërishtes kemi shkëmbimin bashkëtingëllor T/D, i njohur në etimiologjinë historike ngaku na del togfjalëshi “Të ru” (Në galinë e lashtë, njerëzit që jetonin në pyll quheshin Druide, dhe kishin misionin e Mbrojtësit të fiseve … dihet pemët kishin funksion mbrojtës se maskonin hyrjen e shpellave, prandaj kemë emrin Dëru ose Dru, në Gegërisht. Shihet qartë se fjala Daaru, Druma ose taru e ka të njëjtin kuptim semantik nuk motivohen etimiologjikisht nga gjuha sanskrite në vetvete, por nga gjuha gege.

Share: