M 18 mars 1914, njqind vjet m par, u betua qeveria e Turhan Pash Prmetit, me t ciln do t qeveriste principatn e coptuar shqiptare, Princ Vidi, i katapultuar n Shqipri pr t provuar nj nga eksperimentet e radhs t Europs. Sigurisht, pasi Europa ishte lodhur shum n parapaskenat e Konferencs s Londrs q t ishte politikisht korrekte me Rusin q t’i jepte Gjakovn Serbis (pasi paskrksh aty nj kish ortodokse) dhe t’ia linte Shkodrn e rrethina Shqipris (a thua se nuk ishin t dyja shqiptare!). Pr t thn vetm njrin nga faktet, pasi skizma e Shqipris atkoh rendit shum t tilla. Nj Turhan pash n mosh t tret, i cili nuk liste fare shqip, por q dinte njfar t folure, u gjend diku pr t’u vn n krye t shtetit.
Kronikat e kohs, t pjess m t madhe t burimeve, thon se ministrat vinin me vones n pun, pinin duhan dhe kafe gjith ditn, dhe bnin muhabet me or t tra, madje edhe n mbrmje mblidheshin te shtpia e Esat Pashs dhe deri n mesnat srish bnin muhabet, pinin kafe dhe duhan. Kshtu i zgjidhnin hallet e Shqipris, s asaj Shqipria q s’ishte nj e tr, sepse n Shkodr qeverisnin ndrkombtart (nj Zot e di pse nuk iknin pas qeverisjes s Vidit, t cilin e vun vet), n Shqiprin e Mesme trafikanti Esat pasha (i ashtuquajturi Ministr i Brendshm dhe i Lufts) grabiste armt e blera pr xhandarmrin shqiptare dhe armatoste ushtrin e vet, n jug dhe juglindje grekt (n bashkpunim m shqiptar vorioepirot t shitur) shkrumbonin mbar me dhjetra fshatra dhe i kalonin n thika me qindra fshatar, qytetet m t rndsishme kurr nuk u vunn nn administrimin e ksaj qeverie.
Kur nj mngjes, majori Slyus, komandanti i Durrsit, hyri n dhomn ku do t bhej mbledhja e qeveris dhe i pa me kafe dhe duhan srish, i prshndeti “Mirmngjesi, horra!”, ata, pa ia ditur kuptimin n holandisht shprehjes, ia kthyen prshndetjen e mirmngjesit. Kt Sluys e bri shum shpesh, ngaq ishte i paknaqurnga ngadalsia dhe shkujdesja e shqiptarve pr fatet e vendit t tyre, shkujdesje q do t’i jepte shum shpejt efektet e veta, si pjes e t gjitha arsyeve q un n dshtimin spektakolar t princ Vidit.
Njqind vjet m pas, nga Europa vjen Fyle, vijn edhe t tjer, vjen dhe Toni i bler (si e cilson nj analist), t na vr n pun! Sa pr kafet, duhanin dhe muhabetin, nuk besoj se ka nevoj pr shum komente. Shihni e shkruani!
