Sot sjellim për lexuesit poetin Ndue Dragusha lindur më 29 shtator të vitit 1953 në fshatin Dragusha në periferi të qytetit të Lezhës. Ndue mbaroi arsimin e mesëm në shkollën pedagogjike “Shejnaze Juka” në qytetin e Shkodrës dhe më pas vazhdoi Institutin e Lartë Pedagogjik në degët: Gjuhë – Letërsi Shqipe si edhe Cikël i Ulët, po në Shkodër. Më pas, Dragusha u diplomua në Tiranë në degën Psikologji Këshillimi. Ndue ka punuar mësues në të gjitha ciklet e arsimit në disa vende të rrethit të Lezhës dhe ka qenë:
– Zv. Drejtor në shkollën e mesme të bashkuar “Ndre Mjeda” në Dajç (Zadrimë).
– 3 vite Sekretar i Këshillit të Bashkuar në Dajç.
– 3 vite Kryetar i Këshillit të Bashkuar në Dajç të Zadrimës.
– 4 vite Drejtor në shkollën tetë – vjeçare, në Torovicë.
– 3 vite Drejtor i Inspektoriatit Shtetëror të Punës për Qarkun e Lezhës (Lezhë, Mirditë, Kurbin).
Në fund deri sa doli në pension (në vitin 2018) ushtroi profesionin si Koordinator i Shërbimit Psiko-Social të Drejtorisë Arsimore Rajonale, Lezhë.
Ndue Dragusha ka kaluar të gjitha shkallët e kualifikimit në arsim dhe mban titullin “Mësues Mjeshtër”. Gjithashtu, më 2 mars të vitit 1987 Dragusha u dekorua nga Presidiumi i Kuvendit Popullor me medaljen “Naim Frashëri”, të klasit të Dytë, me dekret nr. 7111 “Për arritje të mira në procesin mësimor – edukativ dhe për zbatimin e metodave të reja pedagogjike dhe si këshilltar i palodhur”. Ndue është trajnuar me Shërbimin Psikologjik për dy vjet nga MASH së bashku me Organizatën Save the Children me seli në Tiranë; gjithashtu ai ka marrë pjesë në të gjitha trajnimet për aftësinë e kufizuar dhe autizmin me shoqatën “Partnerë për Fëmijë”, Maltezerët, World Vision si dhe Save the Children.
Ka marrë pjesë në trajnimin “Ngritja e kapaciteteve të ofruesve të shërbimeve në nivel lokal mbi çështjen e trafikimit”, organizuar nga OSCE (Organization for Security and Coorperation in Europe – Presence in Albania) dhe Qendra e Aleancës Gjinore për Zhvillim, i mundësuar financiarisht nga Austrian
Development Coorperation në bashkëpunim me Ministrinë e Mirëqenies.
Ndue Dragusha filloi të shkruante që në shkollën tetë – vjeçare, ku ka qenë i aktivizuar edhe në aktivitetet artistike e kulturore.
Gjatë peridhës së shkollës së mesme në Shkodër, vlerësimi për krijimtarinë e tij filloi të rritej. Ndue ra në kontakt me emra të njohur të artit si: Fadil Kraja, aktorin Ymer Bala etj. dhe filloi të botojë edhe në shtypin e kohës, si në gazetën “Mësuesi”, “Zëri i rinisë”, “Drita”, Revista “Hosteni” (në të cilin fitoi edhe çmimin e parë) etj… Po gjatë asaj periudhe, Dragusha mori pjesë në konkurse letrare, ku dhe u vlerësua me çmime të ndryshme. Ai është kualifikuar me Institutin Shqiptar të Mediave si dhe me Organizatën Ndërkombëtare të Gazetarëve PRESS NOW me qendër në Hollandë për disa vite.
Është trajnuar për Etiken në Media, gazetarinë investigative (Investigative Journalism) dhe probleme të tjera që lidhen me mediat, me specialistë shqiptarë, të OSBE dhe Ambasadës Amerikane (IPS and UNDP Albania).
Dragusha ka mbajtur kumtesë në Konferencën Mbarëkombëtare me temë “Arsimi dhe shkolla për Pavarësinë e Shqipërisë dhe Çështjen Shqiptare”, në kuadër të 100 – vjetorit të Pavarësisë, etj…
Ndue Dragusha ka botuar këto libra:
– “Trishtim” (poezi, 2004)
– “Për një ëndërr tjetër” (poezi, 2006)
– “Sfidë për dhimbjen time” (poezi, 2008)
– “Kam etje”, (poezi, 2010)
– “Mes dhimbjes dhe shpresës”
(monografi, 2012)
– “Dhimbje pa fund” (monografi, 2013)
– “Pjeter Ndue Marku, një jetë plot sakrifica” (monografi 2016)
– “Vlerat secili ja rrit vetes vetëm me punë dhe përkushtim” (publicistikë, 2020)
– “Ashtu si jeta” (poezi, 2021)
Dragusha ka botuar edhe disa shkrime kritike letrare rreth librave të disa autorëve shqiptarë brenda dhe jashtë Shqipërisë.
Ka dhënë intervista lidhur me adoleshencën dhe edukimin e fëmijëve në shkolla etj… në gazetat “Mësuesi”, “Koha Jonë”, “Nacional”, “Lissalba”, “Mirdita” etj…
Ka botuar tregime dhe poezi në revistën “Dituria” në Suedi.
Në revistën “Mirdita” ka botuar tregimin “Një çast nga jeta e Leonorës”, ku është vlerësuar me Çmimin “Tregimi më i mirë i vitit 2018” etj…
Dragusha është i përfshirë në Krestomacinë Kulturore Letrare për Zadrimën “Zadrima Letrare”, me botues profesor Tefë Topalli dhe profesor Tomë Gjokhilaj, botimet “Fishta”, Tiranë 2020, faqe 726 – 753, ku ndër të tjera, shkruhet: “Ndue Dragusha, mësues i gjuhës amtare me arsim të lartë pedagogjik, poet dhe prozator i talentuar, kritik letrar dhe psikolog, drejtues shkolle, veprimtar shoqëror dhe punonjës i sprovuar i administratës shtetërore.
Ndue Dragusha është tashmë një ndër intelektualët më të realizuar të qytetit e rrethit të Lezhës, i cili, brenda vargut të atributeve më lart, ka formuar prej vitesh profilin e një krijuesi serioz në gjininë e poezisë dhe të prozës.
Poetika e tij na vjen aq e larmishme, sa mund të thuhet se lëvron vjershërimin si ndër më të mirët e kësaj përmbledhjeje: me variacione e motive realiste, ndryshorë metrikë në vargje, organizim gjuhësor të rregullt, herë sipas traditës tonë krijuese, por edhe në trajta bashkëkohore, me të cilat, Ndue Dragusha e ka përvijuar atë që quhet “stil i autorit”.
Ndue Dragusha u provua me suksese edhe në fushën e prozës shkencore, me një Monografi dhe dy biografi të figurave të shquara…”.
Që nga viti 1998 ka botuar gazetën lokale “LISSABA”, një gazetë letrare-artistike, e cila ka shkuar dhe jashtë kontinentit tonë.
Ndue Dragusha është njëri prej recensentëve që ka recensuar disa botime të autorëve të ndryshëm, ka bërë korrektime, redaktime dhe botime të dhjetra librave nga autorë vendas dhe jashtë Shqipërisë.
Aktualisht ka gati për botim një vëllim të ri me poezi, një vëllim me tregime “Një çast nga jeta e Leonorës”, ka në proces një prozë të gjatë me titull “Rebelimi” dhe një studim “Komunikimi në familje dhe ndikimi i tij tek fëmijët”.
– Është anëtar i Klubit Letrar “Ndoc Gjetja” të Lezhës,
– Anëtar i Unionit të Gazetarëve Profesionistë të Veriut,
– Anëtar i Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë,
– Anëtar i Federatës Universale të Paqes (Ambasador For Peace – Universal Peace Federation).
– Është fitues i Çmimit “At’ Gjergj Fishta” nga Unioni i Gazetarëve Shqiptarë (UGSH) me motivacionin: “Përmes raportimeve dhe shkrimeve të publikuara në të gjithë spektrin e shtypit dhe mediave të reja lokale ia ka dalë të pasqyrojë çështje të mprehta sociale dhe problematika të lidhura me përditshmërinë e komunitetit.”
Aktualisht është në pension, por gjithnjë aktiv në fushën e krijimtarisë, gazetarisë dhe të studimeve në fushën e arsimit dhe të edukimit.
MOTËR LIRIDONA!
(Me dhimbje)
S’di nëse e kishe lexuar Dante Aligerin,
Nuk e di nëse libra ndonjëherë lexove,
Por mësova që ti motër përjetove ferrin,
Qëkur demonit dashuri i dhurove.
Kaq ishte rruga jote në këtë jetë,
Me demonët përkrah s’ka të ardhme njeri.
Ti sot në amshim pusho e qetë,
Se toka është e Kainëve të zi!
Sa pak Abelë kanë mbetur mbi dhe,
Që duart i kanë të pastra si diell,
Por bota e Kainëve përqeshet me ne,
Me dhëmbë vampirësh e shpirtin thëngjill!
Sot të gjithë sytë e botës po derdhin lotë,
Në lotin e tyre e jotja fytyrë e re që flet…
Fytyra jote që ndriçonte mes luleve sot,
Pafytyrësinë zvarranike të vrasësit vret!
AROMA JOTE
U ktheva i lodhur, i lagur,
Në këtë mbrëmje,
Sa më kish marrë malli,
Për aromën tënde…
KUJTESË E SHFRENUAR
Yjeve ua dinim virgjërinë mitike,
Dhe hënës ia krihnim flokët me qerpikë,
Kur nga gropëzat në faqet e tua,
Shpërthenin tinguj dashurie si muzikë.
MALLI QË S’U SHUA…
Në kujtime ka mbetur një buzëqeshje e ëmbël nderë,
Si një foto e vjetër, vijëzuar nga koha dhe malli që s’u shua.
Jeta vazhdon të fluturojë si një vello nuseje në një ditë me erë,
E unë akoma ndiej në trupin tim rrahjen e venave të tua.
NUK BËJ MËKAT
Nuk bëj mëkat se të dua shumë,
Nëse malli im të vjen si flakë,
Digjemi të dy bregut mbi lumë,
Shkrihemi në heshtje pak e nga pak.
Luginës së gjinjëve dëgjoj një melodi,
Fluturat e dashurisë fluturojnë lehtë,
Aty gjendët mjaltë plot magji,
Buzët e ndezura eksplorojnë jetë…
PAS NJË TELEFONATE
A beson se mund të jetoja pa ty,
Pa ëndrrat e mjegullave qumështore të mbrëmjes?
Nata shtyhet ngadalë, si qenie pa sy
Dhe unë shkrihem me natën, në krah të ëndrrës.
TI…
Ti di të flasësh,
Siç di të flasë një lule e bukur në gjoks të dimrit.
Ti di të heshtësh,
Siç di të heshtë një yll në buzët e ndezura të një dashurie.
Ti di të shpresosh,
Siç di të shpresojë vetë dashuria.
Ti di të largohesh,
Siç di të perëndojë një diell i përskuqur.
LIRIKË FUNDVJESHTE
Unë kam sy dhe ti ke sy,
E ç’na duhen, po s’u pamë të dy?
E ç’më duhen mua veshët,
Kur s’dëgjoj zërin tënd,
Jeta vishet edhe zhvishet,
Ndërsa kujtimi dhëmb.
Buzët mua më janë tharë,
Qëkur ti ike nga unë.
Balli djeg si flakë e zjarr,
Por diku më djeg më shumë!
Veç më djeg, më djeg, më djeg
Në një unazë të flaktë zjarri,
Në mes flakësh unë të pres,
Siç pret lulet behari…
Ti do vish, shpirti im,
E njëjta rrugë është dhe në kthim…
NDUE DRAGUSHA E I SUOI VERSI IN ITALIANO TRADOTTI DA ANGELA KOSTA
Oggi portiamo ai lettori il poeta albanese Ndue Dragusha nato il 29 settembre 1953 nel villaggio di Dragusha, alla periferia di Lezha (Albania). Ndue ha terminato l’istruzione secondaria presso la scuola “Shejnaze Juka” nella città di Scutari e poi si è laureato all’Istituto di Istruzione nelle filiali: Lingua – Letteratura albanese e Ciclo Inferiore, sempre a Scutari. Oltre ciò Dragusha si è laureato anche a Tirana in Psicologia. Ndue ha lavorato come insegnante in tutti i cicli di istruzione in diversi luoghi del distretto di Lezha ed è stato:
– Vicepreside del liceo “Ndre Mjeda” di Dajç (Zadrimë).
– 3 anni Segretario del Consiglio Unito a Dajç.
– 3 anni Presidente del Consiglio Unito a Dajç di Zadrima.
– 4 anni Preside in una scuola media a Torovica.
– 3 anni Direttore dell’Ispettorato Statale del Lavoro per il Distretto di Lezha, Mirdita, e Kurbin.
Infine, fino al suo pensionamento (nel 2018), ha esercitato la professione di Coordinatore del Servizio Psico-Sociale della Direzione Regionale dell’Istruzione, Lezha.
Ndue Dragusha ha superato tutti i gradi di qualifica in educazione e ottiene il titolo di “Maestro di Grande Professionalità”. Inoltre, il 2 marzo 1987 Dragusha è stata decorato dal Presidio dell’Assemblea Popolare con la Medaglia di “Naim Frashëri”, seconda classe, con decreto n. 7111 “Per i buoni risultati nel processo didattico-educativo e per l’applicazione di nuovi metodi di insegnamento, nonché come instancabile consigliere”. Ndue è stato istruito tramite il Servizio Psicologico per due anni da MASH insieme a Save the Children. Ha partecipato alla formazione di “Rafforzamento delle capacità dei fornitori di servizi a livello locale sulla questione della tratta”, organizzata dall’OSCE (Organizzazione per la Sicurezza e il Coordinamento in Europa – Presenza in Albania) e dal Centro per lo Sviluppo dell’Alleanza di genere, finanziato dall’Organizzazione Austriaca con Coordinamento allo Sviluppo in collaborazione con il Ministero del Benessere.
Ndue Dragusha iniziò a scrivere già quando frequentava la scuola media, dove è stato molto attivo anche nelle attività artistiche e culturali.
Durante il periodo del liceo a Scutari, il suo apprezzamento per la sua creatività iniziò a crescere. Dragusha entrò in contatto con nomi famosi dell’arte come Fadil Kraja, l’attore Ymer Bala ecc… e, cominciò a pubblicare sulla stampa dell’epoca, come sul giornale “Mësuesi – Il Maestro”, “Zëri i Rinisë – La Voce della Gioventù”, “Drita – Luce”, Rivista “Hosteni” (in cui vinse il primo premio) ecc… Durante quel periodo, Dragusha partecipò a concorsi letterari, dove fu insignito di vari premi. Da diversi anni si è qualificato presso Albania Media e l’organizzazione giornalistica internazionale PRESS NOW, con sede nei Paesi Bassi.
Dragusha ha ricevuto una formazione sull’etica dei media, sul giornalismo investigativo e su altre questioni relative ai media, con specialisti albanesi, l’OSCE e l’Ambasciata degli Stati Uniti (IPS e UNDP Albania). Oltre ciò Dragusha ha tenuto un discorso alla Conferenza Nazionale su “Educazione e Scuola per l’Indipendenza dell’Albania e la Questione Albanese”, nel quadro del 100° anniversario dell’Indipendenza, ecc…
Ndue Dragusha ha pubblicato questi libri:
“Tristezza” (poesie, 2004)
“Un altro sogno” (poesie, 2006)
“La sfida al mio dolore” (poesie, 2008)
“Ho sete” (poesie, 2010)
“Tra dolore e speranza”
(monografia, 2012)
“Dolore senza fine” (monografia, 2013)
“Pjeter Ndue Marku, una vita piena di sacrifici” (monografia 2016)
“L’autostima di ognuno è solo attraverso il duro lavoro e la dedizione” (2020)
“Proprio come la vita” (poesie, 2021)
Dragusha ha pubblicato anche alcuni scritti letterari critici su libri di alcuni autori albanesi all’interno e all’esterno dell’Albania.
Ha rilasciato interviste relative all’adolescenza e all’educazione dei bambini nelle scuole ecc… sui giornali “Mësuesi”, “Koha Jonë”, “Nacional”, “Lissalba”, “Mirdita” ecc…
Dragusha ha pubblicato racconti e poesie sulla rivista “Dituria – Sapienza” in Svezia.
Sulla rivista “Mirdita – Buongiorno” ha pubblicato il racconto “Un attimo della vita di Leonora”, dove è stato premiato come “Miglior Racconto del 2018” ecc…
Dragusha partecipò a Crestomacy culturale letteraria per Zadrima “Zadrima letteraria”, con i curatori Professor Tefë Topalli e Professor Tomë Gjokhilaj, edizioni “Gjergj Fishta”, (Tirana 2020), pagina 726 – 753, dove tra gli altri, è scritto: “Ndue Dragusha, insegnante di lingua madre con alta formazione pedagogica, poeta e prosatore di talento, critico letterario, psicologo, direttore scolastico, attivista sociale e dipendente collaudato dell’amministrazione statale.
Ndue Dragusha è già uno degli intellettuali più affermati della città e del distretto di Lezha, che, nell’ambito degli attributi di cui sopra, ha formato per anni il profilo di un serio creatore nel genere della poesia e della prosa.
La sua poesia è così varia che si può dire che è una delle migliori di questa raccolta: con variazioni e motivi realistici, variabili metriche in versi, organizzazione linguistica regolare, a volte secondo la nostra tradizione creativa, ma anche in forme contemporanee, con cui Ndue Dragusha ha delineato quello che viene chiamato “stile d’autore”.
Ndue Dragusha ha avuto successo anche nel campo della prosa scientifica, con una monografia e due biografie di personaggi di spicco…”
Dal 1998 è Editore del giornale locale “LISSABA”, un giornale letterario-artistico, che ha fatto il giro e il largo del nostro continente.
Ndue Dragusha ha recensito diverse pubblicazioni di vari autori, ha apportato correzioni, modifiche e pubblicazioni di dozzine di libri di autori sia nazionali che stranieri.
Attualmente, un nuovo volume di poesie è pronto per la pubblicazione, oltre il volume di racconti “Un momento dalla vita di Leonora”, e, c’è in corso una lunga prosa intitolata “Ribellione” nonché “La comunicazione in famiglia e il suo impatto sui bambini”.
Dragusha è:
– Membro del Club Letterario “Ndoc Gjetja” di Lezha,
– Membro dell’Unione dei Giornalisti Professionisti del Nord,
– Membro dell’ordine dei giornalisti professionisti dell’Albania,
– Membro della Federazione Universale per la Pace.
– È il vincitore del Premio “Padre Gjergj Fishta” dell’Unione dei Giornalisti Albanesi (UGSH) con la motivazione: “Attraverso reportage e scritti pubblicati in tutto lo spettro della stampa e dei nuovi media locali è riuscito a riflettere forti questioni sociali e problemi legati alla vita quotidiana della comunità”.
Attualmente Dragusha è in pensione, ma sempre attivo nel campo della creatività, del giornalismo e degli studi nel campo dell’educazione.
ALLA SORELLA LIRIDONA!
(Con immenso dolore)
Non so se avevi letto Dante Alighieri,
Non so quali libri avesti letto,
Ma imparai che tu, sorella,
l’inferno stesso vivesti,
Da quando l’amore regalasti al diavolo.
Fin qui era il tuo percorso in questa vita
Con i demoni a fianco nessuno avrebbe un futuro.
Tu oggi in Paradiso in pace riposerai
Poiché la terra di malvagi Caini lo è.
Sono rimasti così pochi Abelli sulla terra,
Che le mani puliti come il sole hanno,
Ma il mondo dei Caini deride di noi,
Con i denti da vampiro e l’anima in fiamme!
Oggi, tutti gli occhi del mondo lacrime versano,
Nelle loro lacrime il tuo nuovo volto parla…
Il tuo volto che oggi tra i fiori splendeva,
E la sporca faccia strisciante dell’assassino uccideva
IL TUO PROFUMO
Stanco, umido, tornai
Questa sera
Quanta nostalgia mi pervade.
Per il tuo profumo…
MEMORIA SFRENATA
Sapevamo della verginità mitica delle stelle
E alla luna con le sopracciglia i capelli le pettinavamo.
Quando dalle fosse dei tuoi zigomi
Suoni d’amore come la musica sprigionavano.
NOSTALGIA CHE NON SVANÌ…
Nella memoria un dolce sorriso rimase alla porta
come un vecchia fotografia,
segnata dal tempo
e dalla nostalgia che mai svanì.
La vita continua a volare
come fosse un velo da sposa
in una giornata ventosa
ed io ancora nel mio corpo
il pulsare delle tue vene sento.
NON COMMETTO PECCATO…
Non commetto peccato poiché
così tanto ti amo
Se il mio desiderio come una fiamma ti giunge,
Entrambi sulla riva del fiume ci bruceremo
E in silenzio poco a poco ci sciogliamo.
Una melodia nella valle dei seni odo,
Leggermente le farfalle d’amore volano
Lì il miele pieno di magia si trova.
Le labbra ardenti la vita esplorano.
DOPO UNA TELEFONATA…
Pensi che potrei vivere senza di te?
Senza i sogni delle nebbie candide serali?
La notte lentamente se ne va,
come un essere senza occhi.
Ed io con la notte mi sciolgo,
a fianco del sogno.
TU
Tu sai parlare,
Come sa parlare un bel fiore sul petto dell’inverno.
Tu sai stare muta,
Come sa tacere
una stella sulle labbra accese dell’amore.
Tu sai sperare,
Come sa sperare lo stesso l’amore
Tu sai allontanarti,
Come sa tramontare il sole rossissimo.
LIRICA IN FINE D’AUTUNNO
Io ho gli occhi e anche tu c’è hai
A cosa servono, se entrambi non ci vediamo?
E a cosa mi servono le orecchie
Quando la tua voce non sento?
La vita si veste e si sveste,
Mentre il ricordo male fa.
Le mie labbra sono asciutte,
Da quando da me via andasti.
La fronte come il fuoco arde
Ma altrove di più mi consuma!
Solamente mi arde, mi arde, mi arde
In un anello fiammeggiante di fuoco
In mezzo alle fiamme, io ti aspetto
Come l’estate i fiori attende…
Tu verrai, amore mio
La stessa strada è anche verso il ritorno…
Përgatiti dhe përktheu Angela Kosta Akademike, shkrimtare, poete, eseiste, kritike letrare, redaktore, promovuese, gazetare
Preparato e tradotto in italiano da Angela Kosta scrittrice, poetessa, saggista, critica letteraria, redattrice, traduttrice, giornalista
